کاغذ، از جمله صنایع پرچالش در کشور محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر در پیچ و خم قوانین، مشکلات عدیده‌ای داشته است. افزایش نرخ دلار طی دو سال اخیر و همچنین گره بازنشدنی تحریم ها، بیش از پیش به مشکلات این صنعت مهجور دامن زد.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، یکی دیگر از چالش‌های یک سال اخیر برای این صنعت، شیوع ویروس کرونا و کاهش تقاضا برای کاغذ و هدایت تولیدات فرهنگی به سمت دنیای دیجیتالی است. در واقع این معضل جهانی، مصرف کاغذ را کاهش داده و شرکت‌های فعال در این حوزه، ناچار به تغییر کاربری تا پایان این همه‌گیری شدند. همچنین رقابت سنگین شرکت‌های کاغذی اندونزیایی و چینی، بسیاری از غول‌های کاغذسازی را زمین زده و این امر آشفتگی موجود در بازار کاغذ را افزوده است.
ورود ایده شتاب
به تازگی ایده شتاب با محوریت استفاده از فناوری نانو در تولید کاغذ مطرح شده که بر بهینه‌سازی مصرف انرژی در فرآیند تولید کاغذ، استفاده از ضایعات پلاستیک کاغذ‌های باطله و استفاده بهینه از ضایعات چوب تمرکز دارد.
استفاده از پسماند‌های نیشکر (باگاس) در تولید خمیر NSSC، استفاده از نشاسته کاتیونی داخلی به جای ریتنشن‌اید و خمیر الیاف بلند وارداتی، استفاده از AKD در ماشین کاغذ (PM۱) و استفاده از فرآیند جدید مولتی دیسک اسکروپرس در خشک کردن ماده خروجی از کلاریفایر MDSP چهار ایده برتر این رویداد ملی هستند.در ادامه به بررسی اجمالی شرکت‌های فعال حوزه کاغذ می‌پردازیم تا دید دقیق تری نسبت به این صنعت داشته باشیم.
معرفی صنعت در بازار سرمایه
صنعت کاغذ با ارزش بازار ۷۲ هزار میلیارد ریالی، حدود ۱/ ۰ درصد از سهم بازار را به خود اختصاص داده است. شناوری این صنعت ۶۷ درصد بوده و شرکت‌های فعال این حوزه شامل گروه صنایع کاغذپارس، صنایع کاغذسازی کاوه و کارتن‌سازی ایران است.
نسبت‌های مالی صنعت
نسبت قیمت بر درآمد این صنعت حدود ۵۱ و بیش از ۴ برابر آن برای بورس و فرابورس است. به عبارتی مدت زمان بازگشت سرمایه در این صنعت از حد متعارف بازار بالاتر است. بالا بودن نسبت قیمت به تقسیم سود که ۱۱۴۶ است، ناشی از عدم سودآوری مطلوب شرکت‌ها یا رشد حبابی قیمت سهام شرکت‌های کاغذی است و به نحوی نقطه ضعف تلقی می‌شود.
بازدهی در بازار سرمایه
بازدهی شرکت‌های کاغذی در بورس در بازه زمانی کوتاه مدت که مربوط به یک ماه اخیر است، منفی ۱۴ درصد است. اما در بازه زمانی ۳ ماهه این شرکت‌ها قادر به ایجاد بازدهی ۶ درصدی برای سهامداران بوده‌اند. این در حالی است که در سه ماه اخیر، بازار بورس و فرابورس تقریبا سودی برای سهامداران به همراه نداشته است. همچنین در بازه شش ماهه سرمایه سهامداران کاغذی بیش از ۲ برابر شد، در حالی که در کلیت بازار ۳۳ درصد زیان نصیب سهامداران شده است.
بیشتر بخوانید:
برگزاری وبینار مروری بر وضعیت صنایع تولید کاغذ در کشور
مشکل ترخیص ۹ هزار بند کاغذ دولتی حل شد
تعطیلی سامانه ثبت سفارش کاغذ و مشکلات ناشران
اطلاعات مالی
صنعت کاغذ به ترتیب ۰۶/ ۰ درصد و ۰۲/ ۰ درصد از دارایی‌ها و بدهی‌های کل بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد. به لحاظ ساخت درآمد و شناسایی سود نیز این صنعت نقش ۰۵/ ۰ درصدی در کلیت بازار داراست. با این تفاسیر، صنعت کاغذ جزو کوچکی از بازار به شمار می‌رود.
چکاپا
گروه صنایع کاغذ پارس، ۵/ ۷۲ درصد از کل این صنعت را تشکیل داده و لقب مهم‌ترین شرکت کاغذی را اخذ کرده است. این شرکت با ارزش بازار ۵۲ هزار میلیارد ریالی، در یک سال اخیر ۶۲ درصد بازدهی نصیب سهامداران کرده است. به‌عبارتی بازدهی کمتر از شاخص‌کل(۱۸۹درصد) داشته است. همچنین در بازه یک و سه ماهه به ترتیب منفی ۱۶درصد و مثبت ۷درصد بازدهی داشته و مجددا از شاخص‌کل عقب‌تر است.
عمده تولیدات چکاپا، شامل خمیر ویرجین، کاغذ‌رول سفید، رول فلوتینگ و خمیر مایع است. سال مالی شرکت آبان است و مقدار فروش در سال مالی منتهی به آبان ۹۸ نسبت به آبان ۹۷، ۲۱ درصد کاسته و مبلغ فروش ۳۳ درصد افزایش داشته و به ۴۱۵۱ میلیارد ریال رسیده است. دلیل این افزایش مبلغ نیز افزایش نرخ محصولات به‌ویژه کاغذ رول سفید به میزان ۱۲۸ درصد است.
تولیدات و فروش شرکت در سال‌جاری، دستخوش تغییرات جدی نبوده و مقدار نسبتا ثابتی داشته و متوسط ماهانه ۸۰۰هزار میلیارد ریالی فروش ثبت کرده است. لازم به‌ذکر است نرخ فروش محصولات نسبت به سال مالی قبل بیش از ۲ برابر شده است.
چکاوه
چکاوه ۸/ ۱۳درصد از صنعت را تشکیل می‌دهد و با ارزش بازار ۹ هزار میلیارد ریالی پس از چکاپا در رتبه بعدی به لحاظ ارزش بازار قرار می‌گیرد. سهام شرکت در بازه یک‌ساله ۵۵ درصد سود نصیب سهامداران کرده است. این در حالی است که کل صنعت در یک سال بازدهی بیش از ۳۸۲درصد ایجاد کرده است.
نوسانات سهم در یک ماه اخیر کمتر از ۲۰ درصد بوده است. چکاوه کاغذ قهوه‌ای و فلوتینگ ۱۳۰گرمی تولید می‌کند. رشد مبلغ فروش به‌صورت سالانه ۵۳درصد نسبت به سال ۹۷ بوده است. مبلغ فروش در سال‌جاری به‌صورت ماهانه با رشد ملایمی در ۶ماهه دوم همراه شده و در دی ماه به فروش ۲۹۰ میلیارد ریالی دست یافته است. این میزان ۱۰۸درصد بالاتر از کل فروش ریالی شهریور بوده است.
چکارن
کارتن‌سازی ایران، ۷/ ۱۰ درصد از صنعت کاغذ را تشکیل داده است. این شرکت با ارزش بازار ۷ هزار میلیارد ریالی جزو شرکت‌های کوچک صنعت محسوب می‌شود. این شرکت در یک سال اخیر ۳۲درصد زیان نصیب سهامداران کرده که عمدتا مربوط به یک ماه اخیر است. همچنین نوسانات اندکی در بازه زمانی یک ماهه داشته است.
محصول عمده شرکت کارتن است که فروش ریالی آن در سال ۹۸، تنها ۲۲ درصد نسبت به سال قبل رشد داشته و به ۹۵۵ میلیارد ریال رسیده است. میزان تولید نیز سطح نسبتا ثابت ۱۲ هزار تنی را حفظ کرده است. در سال مالی جاری، فروش در نیمه دوم سال تغییر محسوسی نداشته و بیشترین فروش ریالی را در آذرماه با مبلغ ۱۹۷میلیارد ریال ثبت کرده است.
نتیجه‌گیری
صنعت کاغذ به‌عنوان یک صنعت کوچک در بازار سرمایه شناخته می‌شود. همگام با نوسانات منفی بازار در طول ۵ ماه اخیر، این صنعت نیز دستخوش منفی‌های پی‌در‌پی شد و بیش از همه، چکارن تحت‌تاثیر قرار گرفت. به‌نظر می‌رسد چکاپا به‌عنوان شرکت فعال با پتانسیل‌های بنیادی بیشتر توانسته ثبات بیشتری نسبت به سایر شرکت‌های هم‌گروه خود در عملکرد داشته باشد.
چکاوه نیز رتبه دوم را اختیار کرده و جایگاه خود را به‌عنوان شرکت متوسط اما رو به رشد نشان داده است. چکارن به‌واسطه رشد قیمتی بیش از اندازه و عدم‌توجه به فاکتورهای بنیادی در پایین‌ترین رتبه قرار می‌گیرد.
