مدت‌هاست که مدیریت رنگ در چاپ افست مسأله‌ساز و زمان‌گیر و پرهزینه بوده است؛ به‌طوری‌که متخصصین چاپ و گرافیک تلاش بسیاری جهت ایجاد استانداردی برای تطبیق رنگ و مدیریت آن نموده‌اند.
Color Bar یا همان جدول رنگ موجود در لبه کارهای چاپی، امکان کنترل تبات رنگ و تطابق آن با نمونه اصلی و یا کارهای قبلی در حین تولید را می‌دهد. با این‌وجود همواره چالش تطابق رنگ در روند تولید کار چاپی از لیتوگرافی تا هنگام چاپ وجود داشته و دارد. عوامل مشکل تطابق رنگ در پیش از چاپ (لیتوگرافی) و چاپ (ماشین چاپ) و کاغذ و مرکب مورد استفاده در تولید کار چاپی به‌وجود می‌آید.
تطابق رنگ در پیش از چاپ
شامل ایجاد و اجرای فایل و تولید پلیت‌های چاپ جهت تولید کار چاپی می‌باشد. اولین مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که مشتری کار (طرح) خود را با کامپیوتر خود و با استفاده از فضای رنگی RGB آماده می‌سازد و از آن‌جایی که در چاپ افست فضای رنگی CMYK یا PANTON به‌کار گرفته می‌شود. تبدیل بلافاصله رنگ موجب ایجاد عدم تطابق رنگ بین کار تولیدشده و طرح اصلی می‌شود. عامل دیگر در پیش از چاپ، استفاده از نمونه‌های دیجیتالی گرفته‌شده به‌وسیله پروفرها و یا پرینترهای INK JET و یا جوهرافشان می‌باشد و رنگ‌های نمونه‌های گرفته‌شده با کار نهایی تولیدشده در چاپ افست بسیار متفاوت می‌باشند و رنگ‌ها در آن تطابق ندارند.
کامپیوتر
صفحه نمایش کامپیوتر رنگ بسیار متفاوتی را نسبت به آن‌چه قرار است در چاپ افست تولید شود ارائه می‌دهد. در صفحه کامپیوتر، سایه و انحراف رنگ وجود دارد، در حالی‌که در چاپ افست با استفاده از چهار رنگ اصلی آبی، قرمز، زرد و سیاه، رنگ کامل در تصویر ایجاد می‌شود.
ماشین چاپ افست رنگ‌ها را در یک زمان به نقاط ریز (DOT) جهت ساخت تصویر قرار می‌دهد و در این‌راستا سیستم تنظیم و انتقال رنگ به روی ماشین‌آلات چاپ ساخته شده است تا مقدار انتقال رنگ کنترل شود. نهایتاً کار تولیدشده چاپی دارای رنگ‌های بسیار متفاوت با آن چیزی که در صفحه کامپیوتر طراحی و دیده می‌شود می‌باشد.
ماشین چاپ
در ماشین چاپ افست عواملی چند در نتیجه رنگ کار تولیدی چاپ‌شده تأثیر دارند. علاوه بر آن، تجربه و مهارت اپراتور ماشین چاپ نیز در این امر بسیار مؤثر می‌باشد. یک اپراتور تازه‌کار و بی‌تجربه ممکن است سریعاً قادر به رسیدن به رنگ مطلوب نشود و نیاز به زمان بسیاری برای کسب این مهارت داشته باشد. لذا در این مدت رنگ‌های کارهای تولیدشده توسط این اپراتور با نمونه اصلی و یا تولیدات قبلی بسیار متفاوت می‌باشد .
تفاوت ماشین‌آلات چاپ افست که کار چاپی را چاپ می‌کنند نیز بسیار مهم و از عوامل دیگر در عدم تطابق رنگ بین کارهای تولیدشده چاپی می‌باشند. ماشین‌آلات چاپ افست مختلف با توجه به ساختار و سن و سال و تکنولوژی به‌کار گرفته‌شده در آن‌ها از از لحاظ انتقال مرکب و همچنین مقدار مصرف آب و سرعت تولید بسیار با یکدیگر متفاوت می‌باشند و لذا احتمال به‌وجود‌آمدن عدم تطبیق رنگ کار تولیدشده نیز به‌مراتب بیشتر می‌شود. کلاً احتمال عدم تطبیق رنگ کار تولیدشده در صورت تغییر ماشین چاپ به‌کار گرفته‌شده بسیار زیاد می‌باشد.
PH آب و املاح معدنی موجود در آب نیز از دیگر ا عوامل مهم و تأثیرگذار در ایجاد عدم تطبیق رنگ کارهای تولیدشده چاپی می‌باشند. همچنین حرارت دستگاه چاپ در قوام و ثبات رنگ بسیار مؤثر می‌باشد.
مرکب
مرکب چاپ افست می‌بایست از کیفیت مناسب و ثبات و پایداری مطلوبی برخوردار باشد. مرکب فاقد کیفیت و شاخص‌های استاندارد یقیناً بخش عمده‌ای از ثبات و قوام خود را حین تولید کار چاپی از دست می‌دهند و پس از تولید نیز به سرعت دچار افت می‌شوند. این امر موجب ایجاد عدم تطابق بین رنگ‌ها بین کار تولیدی جدید و تولیدات قبلی می‌شود. چسبندگی و قوام مرکب نیز تأثیری بسیار در توانایی آن از لحاظ انتقال صحیح و مناسب به روی نوردهای ماشین‌آلات چاپ و سپس به روی پلیت و لاستیک سیلندر و نهایتاً کاغذ دارد.
اگر مرکب فاقد قوام و قدرت چسبندگی مناسب باشد، در حین تولید ممکن است فقط نوردها را آغشته نماید و به روی همه نوردها قرار نمی‌گیرد و نهایتاً از روی نوردها جدا می‌شود. این مشکل موجب عدم انتقال صحیح و کامل مرکب به روی سطح کاغذ شده و نهایتاً کار تولیدشده از لحاظ رنگ دچار عدم تطبیق می‌شود.
کدری (عدم شفافیت) مرکب نیز از عوامل دیگر عدم تطابق رنگ می‌باشد. اپراتور ممکن است میزان مرکب را در بالاترین سطح مشاهده کند، اما نتیجه کار تولیدی مطابق با الگوی قبلی به‌علت کدری مرکب نمی‌باشد. روی هم قرارگرفتن رنگ‌ها نیز از عوامل مهم عدم تطبیق است، زیرا این امر موجب ایجاد رنگ جدید شده و نتیجه چاپ را از لحاظ رنگ دچار تغییر و عدم تطبیق می‌سازد.
تاریخ تولید ساخت مرکب و سازنده آن از دیگر عوامل مهم در نقش مرکب در مدیریت رنگ و جلوگیری از ایجاد عدم تطابق می‌باشد که بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
نتیجه گیری
استفاده از ابزار و تجهیزات و برنامه‌های کنترل و مدیریت رنگ از زمان طراحی و تهیه فایل در لیتوگرافی تا حین تولید کار چاپی و در کنار آن کنترل وضیعت ماشین چاپ و شرایط آب و مرکب مورد استفاده و به‌کارگیری تکنیک‌ها و روش‌های استاندارد نقش به‌سزایی در مدیریت تطابق رنگ در روند تولید کار چاپی و جلوگیری از به‌وجود‌آمدن آن داشته باشد.
