رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران مشکلات در حوزه نشر را بسیار جدی می داند و می گوید: اگر این مشکلات روی هم انباشته شوند، حل‌شدنی نخواهند بود مانند واردات کاغذهای دولتی که همچنان در پروسه بانک مرکزی مانده است.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از خبرگزاری تسنیم، درد در صنعت نشر امروز دیگر مزمن شده است، صدای دردهای نشر این روزها آنچنان بلند شده است که خارج از اهالی این خانه نیز آن را می‌شنوند و نسخه‌های متعدد برایش می‌پیچند اما درمان مشخص است و تنها باید داروهای مورد نیاز تجویز شود.
این روزها هر جا سخن از نشر و صنعت نشر می شود، مشکلات ریز و درشتی که این صنعت و اهالی آن سال‌هاست که با آن دست و پنجه نرم می‌کنند نیز به میان می‌آید. اما در راس همه این مشکلات چند بحران نیز این صنعت را تهدید می‌کند، بحران‌هایی که هم ناشران به آن‌ها واقف‌اند، هم مسئولان و هم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که در هفته‌های گذشته با حوزه‌های مختلف زیرمجموعه خود بیشتر آشنا شده و برخی از مسائل و مشکلات را در برخی از حوزه‌ها از جمله چاپ احصا کرده است.
در گفتمان وزیر فرهنگ اما چه در برنامه ارائه شده به مجلس و چه در صحن پیش از رای اعتماد و چه در چند گفت‌وگوی اخیر بحران‌های موجود در نشر جایگاه ویژه‌ای داشته است، که نشان می‌دهد وزیر با این مشکلات بیگانه نیست.
اخیرا اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به عنوان بخشی از صنف نشر با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مکاتبه‌ای داشته و برخی از این بحران‌ها را یادآور شده است. در این باره با هومان حسن‌پور رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران گفت‌وگویی داشته ایم. حسن‌پور در این گفت‌وگو مهمترین بحران‌های فعلی را کاغذ، وضع مالیات برای ناشران معاف از مالیات، بلبشوی فضای مجازی در فروش کتاب و … عنوان می‌کند. این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
ناشران درانتظار واردات کاغذهای دولتی
چند ماهی است که ناشران در انتظار واردات کاغذهای دولتی هستند، وزرات ارشاد فراخوان همکاری به واردات را منتشر کرد، اما هنوز خبری از واردات کاغذهای دولتی برای نشر نیست. از وضعیت این واردات‌ها خبری دارید؟
بله، واردات کاغذهای دولتی همچنان در پروسه بانک مرکزی مانده است و خبری هم نیست. اما باید توجه داشت که نشر نمی تواند با کاغذ آزاد کتاب منتشر کند، با کاغذ دولتی می توان قیمت کتاب را تا حدودی کنترل کرد اما با کاغذ آزاد قیمت کتاب همچون تیری است که از کمان خارج می‌شود.
من الزاماً نمی‌گوییم حتما باید از کاغذ وارداتی استفاده کنیم، من عقیده دارم در عین حال که نیازهای مقطعی را با واردات تامین می‌کنیم، باید پروسه تولید نیز بررسی شود، کارشناسان ذیربط به لحاظ شرایط آب و هوایی، صنعتی و مواد اولیه موجود باید تولید را بررسی کرده و ببینند می‌توان کارخانه‌های موجود و صنعت موجود را تکمیل‌تر و قوی تر کرد یا خیر.
این کار در لحظه شدنی نیست و اگر بخواهیم نیازهای مقطعی را بدون پاسخ بگذاریم نتیجه اش عدم تولید کتاب خواهد بود.
در چند ماه اخیر ناشران از بازار آزاد کاغذ تهیه می‌کنند یا دست از انتشار کتاب کشیده‌اند؟
در سه ماهه اخیر افت شمارگان در بازار کتاب به اندازه‌ای است که می‌توان گفت ناشران تنها برای سرپاماندن کتاب منتشر کرده‌اند. کتابی که هزار نسخه منتشر می‌شد، حالا تنها در ۱۰۰ نسخه منتشر شده است، یکی از ناشران کتاب ارزشمندی را در چند مجحلد منتشر کرده است با قیمت معقول ۸۵۰ هزار تومان. چون با کاغذ آزاد چاپ شده است، آیا کسی حاضر به خرید این کتاب هست؟, آیا توان خرید آن برای قشر فرهنگی وجود دارد؟ کتابخوان‌ها مگر جز قشر دانشجو، طلاب، دانش‌آموز و گروه‌های متوسط اجتماعی و فرهنگی که هستند؟ این قشر توان خرید کتاب با قیمت بالا را دارد؟
مشخص شدن وضعیت واردات کاغذهای دولتی
تکلیف پرونده واردکننده‌ای که کاغذ دولتی آورده و تحویل نمی‌دهد چه شد؟
این کاغذ باید زنده شود، وزارت ارشاد، دادگاه و… پیگیری‌های لازم را دارند، هنوز حکم نهایی داده نشده است، متأسفانه کاغذ در کشور است؛ ولی واردکننده آن را تحوبل نمی‌دهد.
طی هفته‌های گذشته و پس از حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ساختمان بهارستان گروه‌های مختلف صنفی دیدارهایی با وی داشتند و وعده‌هایی برای حل مشکلات داده شده است، آیا شما به عنوان اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران دیداری با وزیر داشته‌اید؟ مشکلات موجود از جمله کاغذ را مطرح کردید؟
ما در ابتدای حضور آقای اسماعیلی با ارسال نامه‌ای به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تبریک برخی از مشکلات و نکات صنفی را مطرح کرده و خواستار این شدیم که در صورت صلاح دید جلسه‌ای در خصوص صنف نشر برگزار شود.
مشکلاتی در صنعت نشر وجود دارد که اگر فکری برای آن‌ها نشود، روی هم انباشته شده و حل کردن آن‌ها دشوار خواهد شد. وظیفه ما به عنوان صنف این است که اطلاع دهیم. این مشکلات وقتی بحرانی می‌شود، حل کردنش سخت می‌شود. برای نمونه همین مشکل کاغذ اگر پیگیری های جدی شود در داخل امکان تولید و حتی صادرات آن نیز وجود دارد. در وضعیت فعلی اما کاغذ تولید داخل حتی کل نیاز کتاب های درسی را نیز پاسخگو نیست پس ناچار از واردات هم هستیم، باید ساز و کار درستی برای واردات کاغذهای دولتی داشته باشیم.
در نامه مذکور چه مشکلاتی برای نشر احصا شد؟
کاغذ مسئله مهمی بود ولی مسائل دیگری نیز در نشر وجود دارد، برای نمونه بلبشوی شدیدی در فروش کتاب در فضای مجازی ایجاد شده است. کتاب کالای خاص است، حتما باید فروشش زیر نظر اتحادیه صنفی باشد.
مشکل دیگر برخوردهای عجیب و غریب اخیر وزارت دارایی است، در ماه‌های گذشته از سال‌های ۹۲ به بعد برای ناشران مالیات محسوب شده است، در حالیکه ناشران معاف از مالیات هستند، ما بارها گفته‌ایم که تهیه سند و مدرک دارایی پسند برای معافیت امکان‌پذیر نیست، چرا که یک ناشر باید ماهیانه حقوق مشخصی را به یک حسابدار بدهد تا برایش سند و مدرک تهیه کند، در سال حقوق این حسابدار معادل همان مالیات خواهد بود.
معافیت مالیاتی ناشران و کتابفروشان به معنای حمایت است، ما بارها با مسئولان سازمان مالیاتی مذاکره کردیم و به نتایج خوبی هم رسیدیم اما اکنون چند ماهی است که ماموران مالیاتی ناشران و کتابفروشان را قلع و قمع شدید می‌کنند.
مشکل دیگر مسئله بیمه تامین اجتماعی است. طبق قانون ناشران می‌توانند از قانون معافیت حق بیمه زیر ۵ نفر بهره‌مند هستند. اما از سال گذشته دولت تغییراتی را ایجاد کرده است، برای نمونه اگر مدیر نشری تغییر کند انتشارات دیگر نمی‌تواند از این قانون استفاده کند. در نشر بارها مدیریت نشر از پدر به پسر منتقل شده است. دراین صورت چرا باید معافیت حذف شود؟
به جز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اتحادیه با نهادهای ذیربط دیگر در این خصوص مذاکراتی نداشته است؟
چرا ما امروز نیز با وزارت دارایی درباره معافیت مالیاتی ناشران مکاتباتی کردیم. معافیت مالیاتی انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در حوزه نشر است، قرار است با معافیت مالیاتی از نشر و فروش کتاب حمایت شود.
بیشتر بخوانید: کاغذ تک نرخی راه نجات بازار کاغذ
چندی پیش به مشکل تسهیلات کارا برای ناشران اشاره کرده بودید اینکه پس از ماه‌ها تسهیلات پرداخت شده اما اجازه برداشت وجود ندارد. این مشکل هم‌اکنون پابرجاست یا حل شده است؟
در برخی از بانک‌ها همچنان پابرجاست. ما در این زمینه هم با مشکلاتی مواجه هستیم، برای نمونه درخواست ناشر ۶۰۰ میلیون تومان بوده است اپراتور اشتباه شش هزار تومان ثبت کرده است. ۶ ماه است که ما در حال مذاکره برای حل این اشتباه ساده هستیم. اتفاقاً این تسهیلات خود یکی از معضلات ما با دارایی شده است، بانک از ناشر استعلام می‌‌خواهد و ناشر وقتی برای استعلام دارایی مراجعه می‌کند، به او می‌گویند سال ۹۲، سال ۹۳ و … اینقدر بدهکار هستیدو در اصل این حمایت نیز به ضرر ناشران تمام شده است.
