استفاده از کیسه های نایلونی و پلاستیکی و نه جعبه های بسته بندی مقوایی در بسته بندی کالاها، به خاطر تجزیه ناپذیر بودن‌شان نگرانی های فراوانی برای دست اندرکاران محیط زیست به بار آورده و موجب نگرانی مردم و کارشناسان محیط زیست در کشورهای مختلف شده است. به همین خاطر این کارشناسان به دنبال پیدا کردن راه های نو برای بسته بندی از مواد تجزیه شدنی افتادند. یکی از مهم ترین و ارزشمندترین و نیز ارزان ترین مواد تجزیه شدنی که برای مشتری نیز جذاب باشد جعبه های بسته بندی مقوایی است.
جعبه هایی که برای بسته بندی انواع مختلف کالا از جمله دارو، شکلات، شیرینی جات، عطر، لوازم بهداشتی، سیگار، حبوبات، آجیل، غذاهای منجمد، آبمیوه و شیر و بسیاری از محصولات دیگر مورد استفاده قرار می گیرند. البته می دانیم که هر کالایی بسته بندی مخصوص خود را دارد و کارشناسان و طراحان بسته بندی، با ارائه طرح های مناسب و زیبا با در نظر گرفتن شرایط تولید، احتیاجات مصرف کننده با یک بررسی دقیق و نیازهای محصول ارائه شده، بسته بندی کارآمدی را ارائه می دهند. برای آشنایی بیشتر از بسته بندی های جذاب جعبه ای با کیفیت بالا لازم است که اطلاعات مختصری از انواع جعبه های بسته بندی مقوایی و کاغذی داشته باشیم.
کارشناسان ممکن است به این نتیجه برسند که برای یک بسته بندی مناسب و کیفی به مقواهای دو لایه، سه لایه و یا چند لایه احتیاج است. پس بایستی آن ها را به خوبی بشناسیم و از کاغذ و مقوایی که آنها را می سازند آگاهی داشته باشیم. پس بر آن شدیم که بعضی از تعاریف در مورد کاغذ و مقوا را برای خوانندگان محترم ارائه دهیم تا مصرف‌کنندگان با مطالعه آنها بهترین بسته بندی را برای کالای خود انتخاب کند.
تعریف جعبه های بسته بندی مقوایی
مثلا برای مقوا تعاریف مختلفی وجود دارد. در منابع مختلف از گرماژ، ضخامت یا تلفیقی از این دو برای تعیین مرز بین مقوا و کاغذ استفاده می شود. بر اساس یکی از همین تعاریف، ورقه هایی را که بیش از ۱۵۰ گرم بر متر مربع وزن دارند را می توان مقوا نامید. تعریفی دیگر می گوید: هر فرآورده کاغذی ضخیم و سنگین که ضخامت آن بیش از ۳ دهم میلی متر است مقوا گویند.
در بیانی دیگر، بعضی از اوراق با گراماژ حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ گرم «کاغذ مقوا» و بیش از ۲۰۰ گرم با ضخامت ۳ دهم میلی‌متر قطعا «مقوا» است. اما به طور کلی مرزی مشخص و قطعی از نظر میزان گراماژ بین کاغذ و مقوا به طور واقعی وجود ندارد.
البته تعاریف گفته شده مورد توافق اکثر دست‌اندرکاران کاغذ و مقوا است. جعبه های بسته بندی مقوایی ممکن است به صورت دو لایه و یا چند لایه ساخته شوند و از ترکیب لایه های شیمیایی و مکانیکی برای ساخت آنها استفاده شود. معمولا برای لایه های رویی و زیرین از خمیرهای شیمیایی که مقاومت های کاغذ را بالا می‌برند، استفاده می شود که موجب سفتی و استحکام (Stiffness) بالای جعبه می شود و این از ویژگی های مهم در تولید مقوا است. در واقع هرچه ضرایب الاستیسته (ارتجاعی) لایه رویی و زیرین بیشتر باشد و لایه میانی نیز حجیم تر باشد سفتی یا سختی مقوا بیشتر خواهد شد.
بیشتر بخوانید: مقایسه روش های چاپ جعبه و بسته بندی
قابلیت و دوام تاخوری (خمش) مقوا
برای اینکه بدانیم کالای تولیدی خود را به راحتی برای مصرف‌کننده ارسال کنیم، بهتر است که برای بالا بردن کیفیت آن از جعبه های تاشو و تاخور استفاده نماییم که انعطاف پذیری بیشتری دارند. در ضمن مقوایی که در ساخت این جعبه ها استفاده می شود بایستی هیچ گونه ترک سطحی در لایه های رویی مقوا وجود نداشته باشد و بتواند به راحتی تحت یک زاویه ۱۸۰ درجه تا بخورد. معمولا در ماشین های بسته بندی متناسب با محصول تولید شده ما، مقوا یک یا دو بار به طور کامل تا می خورد، به این ویژگی مقوا، تا خوری یا خمش پذیری مقوا می گویند.
در مواردی که بخواهیم مطلبی چاپی را روی جعبه های بسته بندی مقوایی خود بزنیم، این ویژگی خمش پذیری مهم است چرا که اگر شکستگی و ترک در لایه سطحی که رویه سفیدی هم دارد شکل بگیرد و مقوا از قسمت لایه میانی از محل تا خوردگی، تا بخورد، خط سفیدی روی بسته‌بندی مشخص می‌شود که اصلا زیبا به نظر نمی‌رسد. که باید در نوع مقوای آن تجدید نظر کرد البته کارشناسان کاغذ و مقوا موارد دیگری غیر از این موارد مثل میزان سختی مقوا، میزان درجه حرارت مقاومت سطحی و موارد دیگر را نیز مدنظر دارند که در این مجال فرصت بیان آنها نیست.
با توجه به توضیحات مختصری که در مورد کاغذ و مقوا برای استفاده در بسته بندی ها ارائه شد، تولیدکنندگان و کارشناسان کاغذ و مقوا با در نظر گرفتن شرایط محیطی، نوع کالای مورد نظر و بسیاری از موارد دیگر می‌توانند نوع مقوایی را که برا جعبه های بسته بندی خود لازم دارند را برگزینند و بهترین آن را انتخاب کرد تا بتوانند کالای تولیدی خود را به بهترین شکل به بازار عرضه کنند.
