آشنایی با کاغذهای چاپ دیجیتال (بخش سوم)

نحوه انتقال تصویر در فرآیندهای مختلف چاپ دیجیتال روی کاغذ یا هر نوع سطح چاپ‌شونده دیگر در این سیستم پروسه‌ای خاص دارد که شناخت و انجام و ارزیابی آن یک ضرورت مهم است. مقاله ترجمه‌شده زیر به قلم مهندس مهدی ناظمی‌پناه در پی آن است که روند این پروسه را با نگاه علمی به تصویر بکشد. آنچه می‌خوانید بخش سوم مقاله آشنایی با کاغذهای چاپ دیجیتال است و حاصل تلاش ایشان برای انتقال این معناست.

کیفیت چاپ‌پذیری در کاغذهای پوشش‌دار و بدون پوشش

کیفیت مناسب چاپ به دو عامل مهم کاغذ و مرکب بستگی دارد. مقدار بالاتر ریزنگاری (DPI یا نقطه در اینچ) پرینتر برای کاغذ مصرفی بسیار سرنوشت ساز است (از نظر ثبت تعداد نقاط در هر اینچ که پرینتر به کاغذ انتقال می‌دهد). کاغذهای چاپ دیجیتال

روش ساخت کاغذهای چاپ دیجیتال در این مسئله بسیار مهم است. به طور کلی نوع پوشش و بستر کاغذ و شرایط آنها باید با رزولوشن پرینتر تطابق داشته باشد. یک پرینتر با ریزنگاری ۶۰۰ نقطه در اینچ نمی‌تواند روی یک کاغذ معمولی دقت لازم را منتقل کند و یک پرینتر با ریزنگاری ۷۲۰ نقطه در اینچ وقتی روی کاغذی که حداکثر دقت ۳۰۰ نقطه در اینچ را می‌تواند بازتولید کند، با همان کیفیت ۷۲۰ نقطه در اینچ منتقل نخواهد.

شکل ۱- در سمت چپ میزان پخشودگی یا رشد نقاط چاپ شده روی کاغذ پوشش دار و در سمت راست میزان پخشودگی مرکب روی کاغذ بدون پوشش 

با توسعه چاپ جوهرافشان شمیدانان صنعت مرکب و مهندسان رسانه اعلام کردند وقنی قطرات مرکب روی سطح کاغذ پرتاب می‌شوند تمایل دارند در جهت خطوط بین الیاف کاغذ پخش شوند. البته همزمان در آهار و پوشش کاغذ و حفرات و منافذ کاغذ هم نفوذ می‌کنند. پخشودگی قطرات مرکب و اغلب خیلی شدید و نامنظم است و به دست آمدن رزولوشن صحیح را بسیار دشوار می‌کند.

نفوذ مرکب در کاغذهای چاپ دیجیتال اغلب وقتی چندین قطره مرکب در یک ناحیه و در فواصل زمانی بسیار کوتاه پرتاب می‌شوند خیلی کند انجام می‌شود. کیفیت پایین تصویر به دلیل پخش مرکب و تراوش آنها به یکدیگر به عنوان حیاتی‌ترین مشکل در پیشرفت تکنولوژی جوهرافشان شناخته می‌شود.

کاغذهای پوشش‌دار گران تر از کاغذهای معمولی هستند و پوشش‌دهی بهتر به معنای گران‌تر بودن است. برای اینکه بازتولید تصاویر به صورت چاپی واضح، روشن و حاوی تمام جزئیات و بدون هرگونه تراوش و پخش شدن جوهر انجام شود، می‌بایستی یک سطح آب دوست پوشش داده شده با موادی همچون ژل سیلیکا، پلی وینیل الکل، و کربوکسی متیل سلولز به علاوه برخی پلیمرهای کاتیونیک کم جرم از جمله پلی اتیلن امین بهبود یافته، پلی وینیل آمین، تولیدات آمیدی آلی با فرمالدهید و پلی اکریلامید داشته باشیم.

کاغذ پایه هم با آهارهای آلکالای کتون دایمر (AKD) و آلکنیل ساسینیک آلدهید (ASA) و یا آهار روزین (Rosin size) آهاردهی می‌کنیم. کاغذهای پوشش‌دار مزایای زیادی از جمله قدرت باز تولید بهتر جزئیات تصاویر، به دست آمدن دانسیته بالاتر تصاویر در تن‌های بالا (Shadow) و گاموت رنگی بالاتر نسبت به کاغذهای غیرپوشش‌دار دارند.

این از آنجا ناشی می‌شود که پوشش سطحی آن‌ها به نحوی فرمول‌ بندی و اعمال شده که بتواند قطرات پرتابی را در همان شکل اولیه و بدون این که جذب بافت داخلی کاغذ شوند یا پخش شوند در سطح نگه دارد و این یعنی کمترین تغییر در جزئیات و کمترین چاقی ترام و دانسیته بالاتر چاپی (ضخامت بالای لایه مرکب) و نتیجتاً کیفیت بالاتر تصاویر چاپ شده.

اما با این حال از یک نقطه نظر داشتن کاغذهایی با توانایی باز تولید رزولوشن پایین‌تر یک امتیاز محسوب می‌ شود. به عنوان مثال وقتی شما شکل بالا را می‌ بینید قسمت سمت راست تصویر خیلی تیره و تاریک است و تاثیر بیشتری دید بصری نسبت به تصویر سمت چپ (که تشکیل شده از نقاط از هم جدا و مستقل است) دارد.

جوهر پس از چاپ روی کاغذ همزمان هم نفوذ می‌کند و هم پخش می‌شود. همانطور که در تصویر زیر هم این دو اثر هنگام چاپ روی کاغذهای پوشش‌دار و معمولی نشان داده شده و می‌بینید که این اثرات متفاوت هستند. وقتی که از مرکب های مقاوم به آب استفاده می‌شود پخشودگی مرکب بیشتر است و البته این مسئله قابل قبول است. شما وقتی با استفاده از یک ذره بین نگاه می‌ کنید یک خط پیوسته (از نقاط یا ترام‌ های چاپ شده روی کاغذهای معمولی) را در مقایسه با رشته ای از نقاط ریز کنار هم (از نقاط یا ترام های چاپ شده روی کاغذهای پوشش‌دار) مشاهده خواهید کرد.

شکل ۲- تصویر میکروسکوپ الکترونی از قطرات جوهر روی سطح کاغذ معمولی

کاغذهای چاپ دیجیتال (جوهرافشان) دارای سطح بسیار صاف و معمولا پوشش‌ دار هستند و فرمولاسیون لایه پوشش سطحی آن ها به نحوی طراحی شده که بتواند مرکب پرتاب شده از هدها را به سرعت جذب و روی سطح کاغذ ثابت کند که این مسئله در افزایش کیفیت چاپ‌های چند رنگ بسیار مهم است. به همین دلیل است که فروشندگان جوهر و مرکب‌های جوهرافشان هم به مشتریان خود توصیه می‌کنند فقط از کاغذهای باکیفیت مخصوص چاپ جوهرافشان برای کارشان استفاده کنند.

کاغذهای پوشش‌دار مخصوص چاپ جوهرافشان باید از نظر بسیاری از عوامل در نظر گرفته شده در طراحی فرآیند چاپ جوهرافشان از جمله حجم و اندازه قطره، میزان نفوذ، میزان تبخیر، ضخامت پوشش مورد نیاز و غیره موارد حالت تعادل داشته باشند.

امروزه به دلیل گسترش استفاده از دوربین‌ های دیجیتال و پرینترهای چاپ جوهرافشان، تقاضا هم برای کاغذهایی با کیفیت بالای چاپی نظیر کاغذهای فتوگلاسه براق رو به افزایش است.

تقسیم بندی ظاهر سطحی کاغذهای چاپ دیجیتال

کاغذهای مختلف را می‌ توان از نظر ظاهر سطحی به چهار دسته کلی تقسیم‌بندی کرد:

GLOSS یا براق: کاغذهای پوشش‌دار براق عکس که ظاهر و احساس یک تصویر حقیقی را به شما می‌دهد.

SILK یا ابریشمی: که سطحی با قابلیت خوانایی بهتر ایجاد می‌ کند.

MATT: که کاغذ سطح زبرتر و قابل لمس تری دارد.

Specialist: که برای مصارف خاص مثل کارت‌ های تبریک، کارت‌های ویزیت، برخی اسناد و همراه فیلم‌ های OHP

هر کدام از تولیدکنندگان دستگاه‌ های جوهرافشان گروه خاصی از کاغذها را برای چاپگرهای خودشان معرفی می‌ کنند که تطابق مطلوبی با سیستم‌ های انتقال مرکب و فرمولاسیون مرکب‌ های پیشنهادیشان دارد. البته مثل کارتریج‌ های آنها کاغذهایشان هم گران‌ قیمت است و البته باید توجه داشت که این هزینه‌ ها ممکن است نسبت به مزایای ناشی از استفاده از این کاغذها برای برخی از مشتریان توجیه نداشته باشد.

برخی معایب چاپ

مرکب در سطح کاغذ حالت ظاهری بریده‌بریده و تکه‌تکه شده دارد (runny or patchy)

 انگار که چاپ خود را روی کاغذ سمباده خیلی ظریفی انجام داده باشید. اگر دقیق نگاه کنید انگار که گودال‌های بسیار ظریفی از قطرات مرکب روی سطح کار وجود دارد که به دلیل جذب نامناسب مرکب به وجود آمده‌اند. این عیب وقتی اتفاق می‌افتد که تنظیمات انتخاب کاغذ در dialog box اشتباه باشد و یا اینکه از یک کاغذ نامناسب برای کار خود استفاده کنید. این عیب خصوصا وقتی از کاغذهای گلاسه استفاده می‌کنید بسیار معمول‌تر است.

درصورتی که احتمال می‌دهید مشکل از تنظیمات انتخاب کاغذ باشد باید به منوی Print dialog box بروید و مطمئن شوید که کاغذ مناسب را انتخاب کرده‌اید.

کاغذ چاپ شده نوارهایی از پوشش سنگین مرکب را دارد

این ایراد وقتی بروز می‌کند که شما چاپ را با رزولوشن خیلی بالا انجام داده اید، خصوصا وقتی از کاغذ غیرپوشش‌دار یا کاغذهای هنری استفاده می‌کنید.

همین رزولوشن بالا باعث می‌شود تا پرینتر مرکب بسیار بیشتری استفاده کند و همین مسئله باعث پخش شدن مرکب به اطراف و تشدید مشکل می‌شود.اغلب پرینترها به شما اجازه نمی‌دهند تا از یک رزولوشن خاص استفاده کنید. به جای این کار بهتر است کیفیت پایین‌تر چاپ را در تنظیمات انتخاب کنید.

تصاویر سیاه و سفید (تکرنگ) چاپی دارای ته رنگ نامطلوبی است و ظاهر ظریفی ندارد

تصاویر سیاه و سفید چاپ شده باید روشن باشند این یعنی که شما پله‌های خاکستری نرم‌تر و تن‌های پرتر و غلیظ‌تری از از رنگ مشکی داشته باشید. بسیاری از پرینترها در تولید درجات خاکستری خنثی در تصاویر دارای مشکل هستند. برای رفع این مشکل باید یک ترام‌دهی ظریف برای ایجاد سایه‌های خاکستری دقیق داشته باشید. کاغذهای چاپ دیجیتال

بهتر است برای مدت یک شب تصاویر چاپ شده را به حال خود بگذارید تا کاملا خشک شوند. در صورتی که باز هم تصاویر دارای ته رنگ نامناسب و ترام دهی زمختی بود با استفاده از تنظیمات بالانس رنگی در سیستم مدیریت رنگ پرینترتان احتمالا قادر خواهید بود این مشکل را حل کنید. البته بایستی مطمئن شوید که درایور پرینتر شما امکان این تنظیمات را به شما می‌دهد یا خیر. چند بار این تست را انجام بدهید تا به کیفیت مطلوبتان برسید و بعد تنظیمات انجام شده را ذخیره کنید. کاغذهای چاپ دیجیتال

تجمع مرکب (Ink Clumping)

در بعضی مناطقی که پوشش سنگین مرکب دارد مرکب به شکل یکنواخت و صافی سطح کاغذ را در بعضی کاغذها پوشش نمی‌دهد. یعنی در بعضی نقاط تجمع زیاد مرکب و بین آن‌ها وجود نقاط سفید را شاهد هستیم و در مجموع یک ظاهر نامطلوب ایجاد می‌کند. علت بروز این پدیده برقراری اتصال ضعیف بین مرکب و سطح کاغذ است که در آن مرکب نمی‌تواند به خوبی سطح کاغذ را مرطوب کند و به دلیل وجود کشش سطحی در یک نقطه تجمع می‌کند و ظاهر نامطلوبی به سطح چاپی می‌دهد. یکی دیگر از دلایل به وجود آمدن این مشکل این است که مرکب به میزان کافی به داخل بافت کاغذ کشیده نمی‌شود.

رنگ ‌های لکه شده (Muddy Colors)

همانطور که گفتیم بعضی اوقات در اثر عدم جذب کافی مرکب به داخل بافت کاغذ ink clumping به وجود می‌آید. برعکس این حالت وقتی است که مرکب بیش از حد به داخل بافت کاغذ کشیده شده و همچون فیتله جذب الیاف شود و به این ترتیب ترام‌ها به محدوده یکدیگر وارد می‌شوند و روی سطح کاغذ هم پخش می‌شوند. و این باعث می‌شود تا رنگ‌ها و تصاویر به قدر کافی روشن و درخشنده و تمیز نباشند و حالت لکه‌دار، مات، و غیرجذابی پیدا کنند. کاغذهای چاپ دیجیتال

بافت ضعیف سطحی (Poor Surface Texture)

یکی از اهداف همیشگی تلاش‌های تولیدکنندگان پیدا کردن راه‌ها و روش‌هایی است که با استفاده از آن‌ها بتوانند کاغذهایی بسازند که بتوان به میزان هر چه بیشتری میزان جذب مرکب در آن‌ها را کنترل کرد. هر چه بهتر بتوانیم این پدیده را کنترل کنیم روی کیفیت بصری تصاویر و باز تولید رنگ‌ها و تصاویر نظارت بیشتری خواهیم داشت.

بعضی کاغذها یک نوع پوشش سطحی رگه‌دار (نوعی پرداخت سطحی زبر) دارند که می‌تواند به حفظ و افزایش قدرت نگهداری مرکب بدون ایجاد مشکل ink clumping که بیشتر اشاره شد کمک کند. البته در نهایت سطح کاغذ چاپی ما حالت پرداخت شنی یا کمی زبر خواهد داشت که ممکن است برای بعضی‌ها یک حس لمسی خوب ایجاد نکند.

لول شدن (Curling) کاغذها

یکی از مشکلاتی که در مورد کار با دستگاه‌های جوهرافشان وجود دارد. لول شدن (curling) کاغذهاست. خصوصاً وقتی که این کاغذها از رول کاغذ جدا شده باشند و به صورت ورقه‌ای نباشند. (و باز خصوصا اگر از انتهای رول باشد) البته این مشکل در کاغذهایی که به صورت ورقی و بسته‌بندی شده هستند هم دیده می‌شود. این که بدانیم چگونه می‌توان این مشکلات را بر طرف کرد باعث بهتر کار کردن دستگاه‌ها و جلوگیری از گیر کردن کاغذها هم مهم است. کاغذهای چاپ دیجیتال

چند راه برای رفع این مشکل وجود دارد. یکی این که کاغذ را از سمتی که دارای خمیدگی به سمت پایین است تحت بار قرار دهیم (معمولا سمت چاپی در کاغذهای چاپ شده) برای این منظور می‌توانیم از یک تخته MDF یا یک دسته کاغذ استفاده کنیم. یک راه دیگر پیچاندن آن دور یک لوله برخلاف سمت لول شدن آن برای مدتی است. اگر بتوانید ۱۵ دقیقه قبل از این کارها کاغذها را در اتاقی که رطوبت بالای ۵۰ درصد دارد قرار دهید. این کار باعث می‌ شود تا کاغذهای لول شده راحت‌تر صاف شوند.

نکته: برخی از پرینترها دارای یک آپشن مخصوص مسیر ورود و تغذیه کاغذ هستند که شما می‌توانید کاغذهایی که خیلی ضخیم یا سفت هستند را از طریق آن مسیر مورد استفاده قرار دهید.

ادامه دارد …

گردآوری و ترجمه: مهدی ناظمی‌پناه

mehdi_nazemipanah@yahoo.com