فعال صنعت چاپ و بسته بندی با اشاره به اینکه صنعت چاپ یک اَبَررسانه است گفت: بسته بندی یک رسانه بزرگ است و ارائه فرهنگ روی بسته بندی های محصولات نوعی نشر محسوب می شود.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از ایکنا، یازدهم شهریور در تقویم ملی کشور بهعنوان «روز ملی صنعت چاپ» نام‌گذاری شده است؛ صنعتی که اگرچه در نگاه اول فقط نشر و کتاب را در ذهن مخاطب متبادر می‌کند، اما باید توجه داشت این صنعت سرچشمه رودهای بزرگی از صنعت در دنیا است که نشر کتاب فقط یکی از رودهای آن است.
به مناسبت روز ملی صنعت چاپ با رضا رضایی، پیشکسوت و فعال صنعت چاپ و از رؤسای پیشین اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ گفت‌وگویی داشتیم تا وضعیت این صنعت در حال حاضر را از وی جویا شویم.
رضایی ضمن اشاره به اینکه صنعت چاپ در کشور ما شناخته‌شده نیست، در بیان دلایل آن عنوان کرد: از همان ابتدا صنعت چاپ در کشور ما شروع به فعالیت جدی کرد و در زمان قبل از انقلاب، همواره عملکرد صنعت چاپ به دلیل مسائل سیاسی زیر ذره‌بین بود؛ زیرا نگران بودند مبادا شب‌نامه، اسکناس تقلبی یا اوراق بهادار چاپ شود؛ بنابراین همه این موارد چاپخانه را به مرکزی تبدیل کرده بود که باید دقیقاً تحت کنترل دولت باشد؛ این است که خیلی آزادی عمل نداشت.
این پیشکسوت صنعت چاپ با تأکید بر اینکه صنعت چاپ در ابتدای ورود به کشور تلاش امروز را هم نداشت، اضافه کرد: در ابتدا عمده فعالیت چاپخانه‌ها، چاپ کارت‌های زیارت قبول، آگهی فوت یا حداکثر چاپ کارت برای سال تحویل یا همین آگهی‌های معمولی بود. این‌طور نبود که چاپ تا این حد توسعه پیدا کند و به جایی برسد که اگر امروز صنعت چاپ کشور از کار بیفتد تمام صنایع بدون استثناء تعطیل شوند. بعد هم مردم این باور را نداشتند که تمام جایگاه‌هایی که دارند از دوره ابتدایی تا دانشمندان بزرگ، همه وامدار صنعت چاپند.
هویت‌بخشی به تولیدات کشور
رضایی ادامه با طرح این پرسش که فکر می کنید ۲۰۰ سال پیش که صنعت چاپ به ایران آمد، ما چه صنعتی داشتیم؟ اضافه کرد: تقریباً هیچ و همه صنایع به مدد صنعت چاپ رشد کرد و صنایع جدید پیش آمد؛ حتی فضای مجازی به برکت صنعت چاپ و کتاب‌هایی که از این صنعت بیرون آمد، راه‌اندازی شد. لذا جایگاه صنعت چاپ بسیار بزرگ و وسیع است و حقیقتاً حق این صنعت و فرصتی است که مردم آن را بشناسند، وامداران به صنعت چاپ، آن را باور کنند و حامی آن باشند.
این کارشناس و فعال صنعت چاپ ضمن اشاره به کاربرد این صنعت در بسته بندی های محصولات، اظهار کرد: امروز صنعت چاپ به همه تولیدات مملکت هویت می‌دهد. شما اگر محصولی تهیه کنید که بسته آن مشخص نباشد، یک محصول فاقد هویت است، مانند انسانی که شناسنامه ندارد اما به صنعتی که به آن هویت می‌دهد، با این جایگاه وسیعش واقعاً بی‌توجهی شده است. بسته بندی های محصولات
وی ادامه داد: گفته می‌شود تعداد کارکنان صنعت چاپ در آمریکا از صنایع ماشین‌سازی آن بیشتر است اما در ایران مشکل این است که آمار نداریم. خیلی از صادراتی که در کشور اتفاق می‌افتد به مدد صنعت چاپ است، شیرینی و شکلات، پسته و زعفران و… اگر با بسته‌بندی‌های صنعت چاپ نباشد، اصلاً صادر نمی‌شود. بسته‌بندی مواد غذایی، پوشاک و هر محصول دیگر نقش مهمی در صادرات آن دارد، اما آمار آن را نداریم و گردش مالی صنعت چاپ مشخص نیست.
ماست و دوغ صنعت دارند، چاپ نه!
رضایی گفت: اگر دولت‌های ما چه پیش از انقلاب و چه پس‌ازآن متوجه می‌شدند که چه سرمایه سنگینی در صنعت چاپ فعال است و جایگاه صنعت چاپ مشخص می‌شد، اتوماتیک‌وار همه جا شناخته می‌شد. الان ماست و دوغ و لبنیات صنعت دارند اما صنعت چاپ که محاسبات میکرونی دارد و ضخامت ۷ میکرون را چاپ می‌کند، آن‌چنان مورد توجه نیست.
این پیشکسوت صنعت چاپ ضمن اشاره به رشد و پیشرفت این صنعت در دهه‌های اخیر، تأکید کرد: این پیشرفت‌ها باید معرفی شود و آمار داشته باشد زیرا اصل مهم این مسئله آمار است. هنوز که هنوز است وقتی ماشین‌های چاپ وارد می‌شود، فقط اعلام می‌کنند چند کیلو ماشین وارد شده است، نه مشخصات و کاربرد آن مشخص است و نه آماری از تعداد ماشین‌هایی که وارد شده وجود دارد چراکه بیشتر مواظب عملکرد صنعت چاپ بودند، که به بیراهه نرود.
بیشتر بخوانید: ۸ نکته طلایی در طراحی بسته بندی جذاب
نواقص زیادی در صنعت چاپ داریم
وی افزود: ما نواقص زیادی در صنعت چاپ داریم، آمار نداریم و به برنامه‌ها و دورنمای صنعت چاپ عمل نشده است، اما با دیدگاه‌های نسل جدید که متفاوت است، می‌توان به بهبود وضعیت امیدوار بود، زیرا دنیا، علم و تکنولوژی عوض شده است. بسته بندی های محصولات
رضایی ضمن اشاره به موضوع نشر و کتاب به عنوان یکی از محصولات مهم صنعت چاپ، عنوان کرد: سال‌های سال پیشرفت دنیا به برکت نشر و کتاب بوده است، از وقتی‌که تکنولوژی پیشرفت کرد و موضوع آلودگی هوا و بهداشت و… پیش آمد، بسته بندی های محصولات مورد توجه قرار گرفت؛ طوری که حتی یک حبه قند هم بسته‌بندی می‌شود.
وی ادامه داد: تمام دانش‌ها به برکت وجود نشر پیشرفت کرد. حال ممکن است نشر امروز به سمت فضای مجازی برود اما باز هم برنامه‌های فضای مجازی توسط نشر و کتاب تعیین می‌شود. خود نشر هم توسط صنعت چاپ رشد کرد، اگر صنعت چاپ نبود، مردم چند کتاب را با دست می‌توانستند بنویسند؟ بنابراین مسئله بسیار مهم و پیچیده است.
این کارشناس و فعال صنعت چاپ کشور با تأکید بر اینکه تمام صنایع، به‌ویژه صنعت نفت به مدد صنعت چاپ رشد و پیشرفت کرد، افزود: مثلاً اگر دانشمندی دانش جدیدی به دست می‌آورد یا چیز جدیدی کشف می‌کرد، نتیجه آن چاپ و در سراسر دنیا توزیع می‌شد. خیلی از صنایع امروز ایران ۲۰۰ سال پیش که چاپ وارد ایران نشده بود، اصلاً وجود نداشتند، اما به برکت صنعت نشر و اطلاعاتی که در دنیا پخش و در هر دوره توسط دانشمندان تکامل و منتشر شد، به اینجا رسیده است.
رضایی ضمن بیان اینکه هیچ‌کس نمی‌تواند جایگاه صنعت نشر و چاپ را نادیده بگیرد، اضافه کرد: صنایع جدیدی که ایجاد شده، همه به برکت وجود نشر بوده است. دانش‌آموزی که از سطح ابتدایی به دکترا رسیده، به مدد صنعت نشر است.
وی با اشاره به تغییر شکل نشر در جهان امروز، اظهار کرد: اطلاعات روز را می‌توان در اینترنت به دست آورد و در موبایل دید. مثلاً شاید شما دیگر روزنامه نخرید اما هر صبح روزنامه را در موبایلتان بخوانید؛ بنابراین نشر سرجایش است، منتها مدل آن تغییر کرده و نوع خدماتش عوض شده است. مهم این است که یافته‌های جدید دانشمندان به اطلاع همه افراد جامعه برسد، حال اینکه چگونه برسد، به اقتضای زمان و پیشرفته تکنولوژی متفاوت است. الان هزاران کتاب در فضای مجازی در اختیار مخاطبان است اما نشر کتاب همچنان برقرار است.
تبلیغ ۲۰ میلیون نفری
رضایی در بخش دیگر صحبت‌های خود ضمن اشاره به بسته بندی های محصولات خوراکی که از آورده‌های صنعت چاپ است، گفت: بسته بندی خودش یک رسانه بزرگ است. مثلاً یک جعبه دستمال‌کاغذی یک هفته یا بیشتر روی یک میز قرار دارد و در معرض دید است؛ اگر روی همین جعبه مانند سایر کشورها یک پیام فرهنگی یا جمله درج شود، کار نشر ما پرثمرتر است.
وی افزود: یک پیام یا جمله چه در روزنامه درج شود، چه روی جلد۲۰ میلیون از یک بیسکوییت چاپ شود، یک پیام فرهنگی است. مهم این است که در معرض دید افراد جامعه قرار می گیرد و وقتی روی یک جعبه محصول غذایی یا دستمال کاغذی باشد، خیلی بیشتر خوانده می‌شود. در اینجا فرم عوض شده اما نشر از بین نمی‌رود، زیرا نشر حیات زندگی بشر است.
رضایی در پایان ضمن بیان اینکه صنعت چاپ یک اَبَررسانه است، اضافه کرد: الان در خیلی از کشورها پیام های خود را روی بسته بندی شکلات و… درج و به سراسر دنیا صادر می کنند. اگر ما هم همین رویه را پیش بگیریم، نشرمان توسعه پیدا می‌کند. البته درست است که نشر کتاب جایگاه مقدسی برای خود دارد اما ارائه فرهنگ ما روی بسته بندی های محصولات هم یک نوع از نشر است و می توانیم از آن استفاده کنیم.
