پیش‌بینی‌ها در بازارهای بزرگ کتاب جهان از شتاب فزاینده در تولید و فروش کتاب های غیرکاغذی حکایت می‌کند. در همین ایران خودمان هم کتاب های الکترونیکی در روندی شتابنده، در حال تصاحب بازارها هستند.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از دنیای اقتصاد: بازار کتاب یک دگرگونی بزرگ را از سر می‌گذراند. تا یک دهه پیش بسیاری از کارشناسان فکر می‌کردند فرم کلاسیک کاغذ، یعنی همان کتاب های کاغذی، همچنان و تا همیشه محبوبیت خود را حفظ می‌کند اما گویا این تصور چندان هم درست نبوده است. به نظر می‌رسد که نسل‌های جدید به جای ورق زدن صفحات کاغذی و خواندن کتاب، دوست دارند کتاب های الکترونیکی را بشنوند.
پربیراه نیست اگر اصطلاح کتاب‌خوانی آرام‌آرام فراموش شود و جایش را به اصطلاحی چون کتاب دیدن و کتاب‌شنوی بدهد. پیش‌بینی‌ها در بازارهای بزرگ کتاب جهان از شتاب فزاینده در تولید و فروش کتاب های غیرکاغذی حکایت می‌کند. در همین ایران خودمان هم کتاب های غیرکاغذی در روندی شتابنده، در حال تصاحب بازارها هستند. گردش مالی کتاب های الکترونیکی از ۲۰میلیارد تومان در سال ۱۳۹۶ به ۲۵۰میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ رسیده است، که نشان‌دهنده رشد ۱۰برابری در طول تنها ۵ سال است.
در بازارهای جهانی ازجمله دو کشور آمریکا و بریتانیا که به علت زبان فراگیر انگلیسی، بیشترین حجم کتاب را در جهان تولید می‌کنند، پیش‌بینی‌ها از رشد خیره‌کننده اقتصاد کتاب های غیرکاغذی خبر می‌دهند. در سال ۲۰۲۲، صنعت نشر در آمریکا تقریبا ۲۸.۱میلیارد دلار درآمد داشته که حدود یک‌پنجم از این میزان مربوط به کتاب های غیرکاغذی است.
صنعت نشر در بریتانیا نیز در سال ۲۰۲۲، تقریبا ۶.۹میلیارد پوند درآمد داشته است که حدود یک‌هفتم از آن متعلق به بازار کتاب های غیرکاغذی است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال ۲۰۲۷ روند فروش کتاب های الکترونیکی رشد ۱۰ تا ۲۰درصدی را تجربه خواهد کرد. بر همین اساس فروش کتاب الکترونیکی در آمریکا تا سال ۲۰۲۷ به ۵.۵میلیارد دلار و در بریتانیا نیز به مرز یک‌میلیارد دلار خواهد رسید.
به‌‌رغم مزایای کتاب های الکترونیکی و فروش آن ها، اما هنوز هم طرفداران کتاب چاپی در صدر قرار دارند. با این وجود، کتاب های الکترونیکی در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۲.۷درصد بازار کتاب آمریکا را از آن خود کرده‌اند که نسبت به سال‌های گذشته روند کاهشی داشته است. علت این روند کاهشی بازشدن دوباره کتاب‌فروشی‌ها بعد از فروکش کردن موج بیماری کووید ۱۹ عنوان شده است.
مطالعه کتاب های الکترونیکی
براساس نظرسنجی‌ها در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۸درصد افراد کتاب های الکترونیکی را حداقل یک بار در طول هفته دانلود یا به آنها مراجعه کرده‌اند که ۴۸درصد این افراد ۱۲تا ۱۵ساله بوده‌اند. از طرفی مخاطبان کتاب های الکترونیکی از ۲۵درصد در سال ۲۰۱۹ به ۳۰درصد در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته‌اند، که این در افزایش نشر کتاب های الکترونیکی و بازار صنعت نشر تاثیر قابل‌توجهی دارد.
همچنین طبق این پژوهش آمریکایی‌ها ۹درصد فقط کتاب الکترونیکی و ۲۳درصد هم کتاب الکترونیکی هم چاپی مطالعه می‌کنند. افزایش میزان درآمد و گسترش صنعت نشر و تغییر در نوع کتاب‌خوانی، مساله‌ای است که در سطح جهانی توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. کشورهای مختلف در تلاش برای ایجاد بسترها و زیرساخت‌های مناسب، ترویج کتاب های الکترونیکی و جذب خوانندگان جدید هستند.
آمریکا
در آمریکا شرکت Amazon با ارائه Kindle و شرکت Apple با اپلیکیشن iBooks با تلاش برای توسعه پلتفرم‌های جهانی و ترویج کتاب های الکترونیکی، جوانان را به مطالعه کتاب های الکترونیکی تشویق کرده‌اند. رقابت در قیمت‌های فروش، تبلیغات هدفمند در شبکه‌های اجتماعی، اهمیت‌بخشی به پژوهش‌های مطالعه کتاب‌های الکترونیکی و برگزاری کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌های کتاب الکترونیکی و محصولات مطالعه کتاب‌های دیجیتالی از دیگر راهکارها برای جذب خوانندگان بیشتر و گسترش صنعت نشر کتاب‌های الکترونیکی در آمریکاست.
بیشتر بخوانید: مدیر انتشارات کتابدار: کتاب های کاغذی حذف نخواهند شد
بریتانیا
بریتانیا نیز از طریق سیاست‌ها و راهکارهای مختلف، به ترویج صنعت نشر کتاب های الکترونیکی و کتاب‌خوانی الکترونیکی می‌پردازد. این کشور از طریق بنیادها و انجمن‌هایی همچون Arts Council England (بخشی از وزارت دیجیتال انگلستان) برنامه‌ها و سیستم‌های حمایتی را برای ناشران و نویسندگان در زمینه نشر کتاب‌های الکترونیکی ارائه می‌دهد.
کتابخانه‌های عمومی از طریق امانت کتاب‌های الکترونیکی با ابزارهای فیزیکی مطالعه آنها، افراد را در حوزه‌های مختلف به مطالعه کتاب‌های الکترونیکی تشویق می‌کنند. تخفیف‌های مالیاتی برای افزایش انگیزه ناشران کتاب‌های الکترونیکی از دیگر سیاست‌های تشویقی است که توسعه و ارائه کتاب‌های الکترونیکی در بریتانیا را تسهیل کرده است.
رشد و توسعه تکنولوژی‌ها با فناوری‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، قابلیت خوانش در دستگاه‌های مختلف، قوانین کپی‌رایت و حفاظت از حقوق ناشران در برابر سرقت محتوا و سازوکارهای نشر محتوای شخصی در قالب کتاب، فرهنگ‌سازی دوستداران محیط‌زیست و دسترسی و همسان‌سازی برای افراد دارای معلولیت، توزیع آسان کتاب‌های قدیمی و نایاب و تنوع در محتوا در قالب‌های دیجیتالی، استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای تبلیغات هدفمند است.
رقابت در قیمت کتاب‌ها، ساخت و ارائه اپلیکیشن‌های مقاطع مختلف تحصیلی و ارتباط موثر با موسسات و مراکز آموزشی و بین‌المللی کردن توزیع و فروش کتاب‌های الکترونیکی از عواملی است که در کشورهای مختلف همچون کره جنوبی، ژاپن، استرالیا، کانادا و … برای رشد فرهنگ مطالعه کتاب‌های الکترونیکی و صنعت نشر به کار گرفته شده‌اند.
