عضو هیئت مدیره شرکت گرین فیلد در ایران برای سهولت کار چاپخانه ها و مجتمع های چاپی اقدام به گردآوری دستورالعمل فراهم آوری شرایط بهداشتی و اولیه کارکنان و کارگران چاپخانه، سازمان و راهکارهایی جهت اقدامات کنترلی پرداخت.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین؛ افشین فرنگی، عضو هیئت مدیره شرکت گرین فیلد در ایران درباره گردآوری دستورالعمل فراهم آوری شرایط بهداشتی و اولیه کارکنان و کارگران چاپخانه، سازمان و راهکارهایی جهت اقدامات کنترلی گفت: چند روزی است که دغدغه ی همکاران صنعت چاپ تهیه دستورالعمل فراهم آوری شرایط بهداشتی برای چاپخانه ها شده بود بر همین اساس بنده به جمع آوری استانداردهای ایزو در همین زمینه پرداختم البته تجربیاتی که از بازدید چاپخانه های اروپایی فعال در زمینه صنایع غذایی و دارویی در این حوزه داشتم را نیز به آن ضمیمه کردم.
وی افزود: ما در چاپخانه هایی که در زمینه غذا (مخصوصا غذای کودک) و دارو فعالیت دارند باید استاندارد فود گرید را رعایت کنند که این استانداردهای ایمنی و بهداشتی با چاپخانه های دیگر بسیار متفاوت است، بنابراین بهتر دیدم تا این استانداردهای چاپ صنایع غذایی و دارویی که مورد استفاده در دنیا است را در شرایط فعلی که با شیوع ویروس کرونا، بهداشت بسیار مورد اهمیت واقع شده را به دیگر چاپخانه ها تعمیم دهم.
فرنگی تصریح کرد: پروتکل و دستورالعمل فراهم آوری شرایط بهداشتی که وزارت بهداشت در این شرایط ارائه داده است بسیار عمومی است و برای مکان هایی که قطعات یدکی و مواد غذایی تولید می کنند تقریبا یک استاندارد نوشته شده است.
عضو هیئت مدیره شرکت گرین فیلد در ایران بیان کرد: گردآوری که بنده انجام دادم پایه است و قطعا بی ایراد نیست. بنده معتقدم اتحادیه ها می توانند این دستورالعمل را ملاک قرار دهند و در پی تکمیل آن برآیند. بی شک همکاران می توانند به بندهای آن اضافه و یا از آن کم کنند. هدف من این بوده تا با کمک به چاپخانه داران حتی المقدور بیماری کرونا را از خود، کارگران و مجموعه مان دور کنیم.
فرنگی درباره دستورالعمل فراهم آوری شرایط بهداشتی تاکید کرد: می توان این استانداردها را سبک تر در نظر گرفت تا در چاپخانه های عادی نیز قابل اجرا باشد. صادقانه باید گفت که نزدیک به ۶۰ درصد چاپخانه های ایران شرایط پیاده سازی سیستم های استاندارد بهداشتی را ندارند.
وی در انتها اشاره کرد: یکی از دلایلی که بسیاری اوقات ما در حوزه صادرات محصولات غذایی موفق نبوده ایم این بوده که بسته بندی های ما با استانداردهای دنیا هماهنگ نبوده است به همین دلیل از کالای ایرانی استقبال کافی صورت نمی شد، شاید این شرایط بحران کرونا و رعایت استانداردها به ما در آینده کمک بیشتری کند.
بیشتر بخوانید: اصناف برای دریافت صدور مجوز فعالیت ثبت نام کنند
دستورالعمل فراهم آوری شرایط بهداشتی در چاپخانه ها در زمان بحران میکروبی یا ویروسی
این دستور کار راهنمایی هایی در خصوص فراهم آوری شرایط بهداشتی و اولیه ی کارکنان و کارگران چاپخانه و سازمان و راهکارهایی جهت اقدامات کنترلی در صورت نیاز ارائه می دهد.
محدوده ی کاربرد
این سیستم در کلیه سطوح چاپخانه و سازمان مورد استفاده است.
مسئولیت ها
- مسئولیت پیگیری و اجرای این آئین کار به عهده واحد ایمنی و بهداشت حر فه ای شرکت است.
- مسئولیت نظارت بر حسن انجام کار به عهده نماینده مدیریت می باشد.
مبانی بهداشت فردی
چنانچه کارکنان در محیط کار موازین بهداشتی را رعایت نکنند به طرق گوناگون موجب آلودگی محیط کار می شود که یکی از مهمترین آنها پوست و ریه است.
- استحمام هر روز هفته به بهداشت فردی و جمعی کمک می نماید؛
- در حین کار با سفارشات بهداشتی یا غذایی از ماسک استفاده نمایید؛
- در حین کار با سفارشات غذایی و بهداشتی از کاله مناسب (که تمام موی سر را بپوشاند) استفاده نمایید.
- حتی المقدور جهت رعایت بهداشت فردی و جمعی از گذاشتن ریش و سبیل بپرهیزید و در صورت داشتن ریش و سبیل آن را مرتب نگاه داشته و در حین کار با سفارش کارهای غذایی و بهداشتی آن را کاملاً با ماسک بپوشانید.
- در حین کار با ماده غذایی از دستکش استفاده نمایید، در حین انجام کارهای کثیف و تمیز از یک دستکش استفاده ننمایید. (در اینجا منظور دستکش های استاد کار است و یا لاتکس یکبار مصرف. در صورت استفاده از دستکش استاد کار باید روزی چند بار شسته شود).
- از کفش های مختص فضای تولید استفاده شود و به هیچ عنوان با آن از محیط کار خارج نشوند.
- برای رعایت بهداشت محیط کار از هر گونه لوازم زینتی در محل های تولیدی استفاده ننمایید. (استفاده از ساعت، دستبند، مچبند، حلقه، انگشتر، النگو و … ممنوع است).
- در صورتیکه دچار عارضه ریزش مو، خارش پوست، التهاب، سرفه، تب و غیره هستند به پزشک مراجعه نمایید و سرپرست قسمت را مطلع نمایید.
- در صورتی که به بیماری مسری، سرماخوردگی، آبریزش بینی، سرفه و غیره مبتلا هستید، سرپرست خود را آگاه نمایید.
- در صورتی که پرسنل درگیر بیماری باشند با تسلیم گواهی پایان دوره بیماری به کمیته تضمین کیفیت می توانند دوباره شروع به کار کنند.
- توجه کنید که استفاده از دستمال پارچه ای برای عطسه و آبریزش بینی به هیچ وجه بهداشتی نبوده و در صورت استفاده از دستمال کاغذی، دستمال آلوده را در جیب حمل ننمایید و به یاد داشته باشید در حقیقت میلیون ها باکتری و ویروس را با خود حمل می کنید.
- در صورت ایجاد بریدگی و زخم در پوست آن را سریعاً پانسمان نمایید.
- از بلند نگاه داشتن ناخن ها بپرهیزید.
- جهت رعایت بهداشت فردی مسواک زدن و دهان شویه با آب نمک یا مواد دهان شویه را در طول روز فراموش ننمایید.
- در صورت ابتلا به بیماری های دهان و دندان و لثه به دندانپزشک مراجعه نمایید.
- در صورت داشتن عفونت دهانی یا گلو از ماسک استفاده نمایید.
- در اماکن تولیدی از کشیدن سیگار به شدت خودداری نمایید..
- از انداختن آب دهان روی زمین و سطوح به کلی اجتناب نمایید.
- معاینه پزشکی قبل از شروع به کار برای اطمینان از اینکه داوطلب اشتغال در کارخانه مبتال به بیماری مسری و خطرناک و ناقل میکروب ها و ویروس های بیماری زا و عامل مسمومیت های غذائی نباشد (که همان کارت های تندرستی است).
برنامه های آموزش کارکنان
کلیه ی کارکنان را باید از الزامات قانونی و سیاست شرکت در قبال بهداشت فردی مطلع و از آن ها برای اجرای این مهم تعهد گرفت. این تعهد در صورت نیاز باید به روز شود. مدیران بخش کنترل کیفیت برای کارکنان قدیمی و جدید باید دوره های آموزشی برگزار کنند.
کلیه ی کارکنان با توجه به نوع شغل خود باید اصول بهداشت مواد غذایی را آموزش ببینند.در این دوره ی آموزش باید اصول بهداشت فردی، دلایل اهمیت و الزام آن ها تشریح شود.
برای درک کامل کارکنان از بهداشت و مسئولیت های خود و ضرورت اجرای برنامه و دستورالعمل های بهداشتی باید برنامه های آموزشی ضمن خدمت برای آن ها برگزار کرد.
کلیه ی کارکنان تولید و کنترل کیفیت باید به طور کامل در خصوص اصول پیش نیازی بهداشت تولید چاپ آموزش دیده و از وظایف خود، آگاهی کامل داشته باشند. سایر کارکنان نظیر مهندسان ، کارکنان فنی و نظافت و هر کسی که بنا به وظیفه ی خود ناگزیر به ورود به کارخانه و محوطه ی تولید است به فراخور وظیفه ی خود آموزش های لازم را باید طی کند.
ایجاد شرایط بهداشتی مناسب برای اجرای بهداشت فردی توسط کارکنان، وظیفه ی مدیریت است.
لباس کارکنان
- کلیه ی افرادی که به هر دلیلی به محوطه های تولید وارد می شوند باید تا هنگام خروج، از لباس مناسب استفاده کنند. این افراد شامل مهندسان، تکنسین ها و حتی بازدیدکنندگان نیز می باشند.
- لباس کار باید عاری از دکمه و جیب بوده و گشاد نباشد. در هنگان تهیه ی لباس کار باید به نحوه ی پوشیدن و درآوردن آن توسط کارکنان توجه کامل شود.
- استفاده از لباس های یکسره برای استفاده در محوطه های تولید مناسب نیستند؛ زیرا در هنگام تعویض لباس بخش زیادی از آن روی زمین کشیده شده و خطر بالقوه ی آلودگی ایجاد می شود.
- روی لباس کار نباید لباس گرم پوشید. در عین حال لباس های زیر نباید از زیر آستین یا زیر شلوار کار بیرون بزند.
- کفش محافظ و امکانات مناسب برای برای شستشوی آن باید فراهم شود.
- لباس و کفش کار فقط باید در محوطه های داخلی کارخانه استفاده شوند. هیچ کارگری به هر دلیلی اعم از غذا خوردن و غیره، حق ندارد با لباس و کفش کار از محیط فراوری خارج و به محیط های دیگر کارخانه وارد شود.کارکنان شاغل در واحدهای غیر تولیدی مشتثنی هستند. در ضمن هیچ کس حق ندارد لباس و کفش کار را از کارخانه خارج کند. کارکنان بخش های تولیدی برای استفاده از توالت، رفتن به غذاخوری، نمازخانه و غیره باید لباس کار را عوض کرده و لباس شخصی خود را بپوشند.
- اطمینان از مقدار و کیفیت لباس های محافظ کارگران و رعایت استانداردهای بهداشتی در این زمینه از مسئولیت مدیریت است. لباس های نخ نما و پاره را برای به حداقل رساندن خطر اجرام خارجی باید در اسرع وقت تعمیر و یا تعویض کرد.
- تناوب شستشوی لباس های کار، سه بار در هفته در محیط کار توصیه می شود.
- مهندسان، کارگران، نظافت کاران، تکنسین ها و بازدیدکنندگان با استفاده از لباس های با رنگ های مختلف باید به آسانی از دیگران شناسایی شوند.
شستشوی دست ها
برای اطمینان از شستشو و تمیز شدن دست ها قبل از ورود به سالن های تولید و در فواصل معین، اقدام های لازم باید اتخاذ شود. برای شستشوی دست ها و استفاده از آب گرم صابون های ضد باکتری غیر معطر توصیه شده است. دست ها بعد از شستشو باید به طور کامل خشک شوند. ناخن ها باید کوتاه نگهداشته شده و توسط برس ناخن تمیز شوند. در صورت امکان از ضد عفونی کننده های الکلی برای گندزدایی دست و پوست استفاده شود.
در زمان های زیر باید اقدام به شستشو و گند زدایی دست ها کرد:
الف- بلافاصله قبل از پوشیدن لباس کار، به خصوص در مورد کارکنان شاغل در محل های پر مخاطره؛
ب- قبل از ورود به سالن تولید و قبل از شروع کار؛
پ- بعداز جابه جایی مواد خام، کثافات و مواد دفعی؛
ت- بعد از آلوده شدن و کثیف شدن دست ها؛
ث- بعد از استفاده از توالت؛
ج- بعد از تماس دست با بینی و دهان؛
چ- بعد از غذا خوردن؛
ح- تعویض لباس های کثیف؛
خ- هرگونه رفتاری که باعث سرایت آلودگی شود؛ نظیر سیگار کشیدن، کندن جوش، خالی کردن زیر ناخن و غیره.
- تعداد روشویی ها در توالت ها، ورودی کارخانه و محل های تولید باید کافی باشد.
- برای اطمینان از عبور کارکنان از محل های روشویی استفاده از میله های حفاظ یا تابلو های راهنما یا اقدام های دیگر ضرورت دارد.
- شیرهای روشویی باید بدون دخالت دست باز و بسته شوند برای این منظور استفاده از شیرهای پدالی، زانوی، اهرمی، آرنجی یا برقی توصیه شده است. استفاده از شیرهای معمولی که با دست باز و بسته می شوند توصیه نمیشود.
- برای خشک کردن دست ها تسهیلات الزم باید فراهم شود. حوله های کاغذی برای این منظور مناسب هستند. روشویی ها برای انتقال پساب به شبکه ی زهکشی باید دارای اتصالات مناسب باشند.
- از روشویی ها و امکانات خشک کردن دست ها نباید برای شستشو خشک کردن لوازم و یا مواد اولیه و غیره استفاده کرد.
- نصب اعالمیه برای رعایت بهداشت فردی و شستشو و گند زدایی دست ها در توالت ها، ورودی کارخانه، غذاخوری، رخت کن و محوطه های تولید الزامی است.
روش شستشوی دست ها باید به صورت زیر باشد
الف- از روشویی های اختصاصی برای شستشوی دست ها استفده کنید؛
ب- دست ها را آغشته به صابون مایع کنید؛
پ- کف صابون را به انگشت ها تا مچ دست بمالید . (در صورت نیاز از برس ناخن استفاده شود).
ت- دست های خود را از شوینده آبکشی کنید؛
ث- دست ها را در زیر شیر آب به مدت حداقل ۲۰ ثانیه بشویید؛
ج- دست ها را با دستمال کاغذی یا دست خشک کن برقی خشک کنید. از تماس دست با لباس یا هر جای دیگر خودداری کنید.
انجام تشریفات برای بازدیدکنندگان
- مشخصات کلیه ی بازدیدکنندگان از کارخانه باید ثبت شود. این افراد هنگام ورود باید دفترچه بازدیدکنندگان را امضا کرده و پرسشنامه ی حاوی اطلاعات زیر را پر کنند.
الف- نام، نام شرکت، تاریخ بازدید، سمت بازدید کننده
ب- هدف از بازدید (اداری، فردی و غیره)
پ- سایر شرکت هایی که در ۷۲ ساعت گذشته توسط وی بازدید شده اند
ت- در ماه های اخیر سفری به خارج داشته است یا خیر ؟ (کجا)
- بازدیدکنندگان یا افراد آموزش ندیده حق ورود به محوطه های تولید و کنترل کیفی را ندارند؛ مگر این که قبل از ورود اطلاعات الزم و آموزش اولیه برای ورود به محوطه های ذکر شده به آن ها داده شود. بعد از ورود این افراد باید آن ها را تحت مراقبت قرار داد.
تسهیلات پزشکی (کمک های اولیه)
- وسایل مربوط به کمک های اولیه باید به طور مناسبی نگهداری شده و فقط توسط افراد آموزش دیده استفاده شوند.
- کلیه ی درمان ها و اقدامات باید در دفترچه ی معاینه ی پزشکی ثبت و گزارش شود. نام بیمار، تاریخ، نوع بیماری و موارد تجویز شده نیز باید در گزارش درج شود.
رفتارهای بهداشتی (کنترل سیگار کشیدن، خوردن و آشامیدن)
- سیگار کشیدن فقط در محوطه های خارج از سالن تولید مجاز است. سیگار کشیدن در محوطه
- های تولید و توالت ها ممنوع است . حمل سیگار و کبریت (فندک) در محوطه های تولید ممنوع است. در محوطه های مخصوص سیگار کشیدن امکانات الزم برای جمع آوری ته سیگار و چوب کبریت باید فراهم شود.
- منطقه ی سیگار کشیدن ممنوع باید در برنامه ی بهداشت فردی کارخانه درج شود.
- خوردن و آشامیدن فقط در محوطه های مورد نظر مجاز است . جویدن آدامس در کلیه ی محوطه های تولید و نگهداری توصیه می شود برای ترشح بزاق دهانی است.
- کارکنان در صورتی می توانند از سالن غذاخوری استفاده کنند که لباس کار خود را با لباس
- شخصی تعویض کنند.
- بعد از خوردن، دست ها را باید شست.
- در جاهایی که آشامیدن مجاز است آب سردکن نوع خودکار نوع مطلوب آن است. این دستگاه باید به آسانی تمیز و کنترل شود.
امکانات کارکنان در دستورالعمل فراهم آوری شرایط بهداشتی
- برای کلیه ی کارکنان، کمد لباس باید در نظر گرفت تا وسایل شخصی، لباس و ساک خود را
- در آن نگهداری کنند. این مهم، خطر حمل آن ها به محیط های تولید را – که ممنوع است – رفع می کند. قفسه های قفل دار باید به آسانی قابل تمیز کردن باشند.
- فضای مناسبی را باید برای غذاخوری و چای خوری کارکنان در نظر گرفت. حمل نوشابه به
- داخل محوطه های تولید ممنوع است. قبل از استفاده از سالن های غذاخوری یا چای خوری لباس کار باید با لباس شخصی تعویض شود.
- آب خوری های خودکار به شرطی قابل قبول است که در مکان مناسبی قرار گرفته و به خوبی تمیز و نت شود. برای جمع آوری لیوان های یک بار مصرف نیز باید امکانات الزم فراهم شود. دور کردن لیوان از آبخوری ها ممنوع است.
- غذاخوری باید در مقابل آفات حفاظت شود.
- برای کارکنان زن و مرد باید توالت های جداگانه یی طراحی کرد . تعداد توالت ها با توجه به
- تعداد کارکنان باید در نظر گرفته شود.
- کلیه ی توالت ها باید دارای روشنایی و تهویه ی مناسبی بوده و از محیط تولید دور باشند. در
- کنار توالت ها وجود روشویی برای شستشو و گندزدایی دست ها الزامی است.
- محوطه های توالت ها باید در وضعیت مناسبی طراحی شده باشد، سقف آن صاف و قابل تمیز
- کردن و دیوار و کف آن صاف و قابل و شستشو باشند. دستمال توالت باید در توالت ها موجود
- باشد.
- تعداد رخت کن ها برای تعویض لباس کارگران قبل از ورود به سالن تولید باید کافی باشد.
- هر کارگر باید دارای دو قفسه قفل دار باشد. یکی برای لباس و کفش بیرون از کارخانه (لباس
- شخصی) و دیگری برای لباس و کفش کار. این مهم خطر انتقال آلودگی را به حداقل می رساند.
- رخت کنی ها باید در وضعیت مناسبی نگهداری شوند. سقف آن باید قابل تمیز کردن بوده و کف و دیواره های آن قابل شستشو باشند. در رخت کنی ها نیز برنامه ی کنترل آفات باید اجرا شود.
- خوردن، آشامیدن و سیگار کشیدن در رخت کنی ها ممنوع است.
- بازرسی های بهداشت فردی
- بازرسی های دوره ای مطابق فرم ذیل در بازه زمانی هفتگی ثبت می گردد و در صورت انحراف از موارد فوق اقدام اصلاحی در نظر گرفته می شود.
