در ادامه بررسی مسایل و موضوعات ورق و کارتن در مطلب آشنایی با فرآیندهای چاپ روی کارتن به موضوع بحث فیلم، نگاتیو و چاپ روی کارتن و مراحل آن پرداخته می‌شود.
تأثیر میزان عبور نور
انتخاب دقیق میزان نور برای اینکه تفکیک رنگ به صورت کامل انجام شود خیلی مهم است زیرا هر ضعفی در عبور نور باعث از بین رفتن جزئیات، درخشندگی رنگ در چاپ خواهد شد.
شدت نامناسب نور برای تهیه پلیت احتیاج به شرایط خاصی در چاپ و علم کافی به این فرآیند دارد که در بیشتر مواقع رعایت نگردیده و باعث چاپ نامطلوب و ضعیف خواهد شد.
تأثیرات فیلم نگاتیو
در فرآیند کار با فیلم نگاتیو نیاز است که از فیلم نگاتیو با دانسیته بالا به عنوان اورژینال استفاده کنیم چون برای کیفیت پلیت‌های چاپ ضروری است.
در عمل کپی در زمان نوردهی اصلی، فیلم نگاتیو باید بر روی سطح حساس پلیت قرار گیرد و هوا بین آن‌ها کاملا تخلیه شود (وکیوم نامناسب یا باقی ماندن هوا بین فیلم و نگاتیو سبب اشکالات زیر می‌شود):
- از دست دادن ترام‌های مناطق روشن تصویر در چاپ‌های هافتون
- شارپ و تمیز نبودن قسمت‌های برجسته چاپ
- کم شدن جزئیات در چاپ هافتون
- کم شدن عمق برجستگی‌ها
- پهن شدن جزئی خطوط به صورت غیر قابل پیش‌بینی
- مشکل در تنظیم کردن و انطباق کار (به خصوص در چاپ هافتون)
روتوش کردن
گاهی نیاز است که عناصر تصویر بر روی فیلم نگاتیو اصلاح شود برای این کار می‌توان از گل روتوش یا نوار چسب ضد UV (نوار چسب قرمز) استفاده کرد.
استفاده از گل روتوش در سمت ژله‌ای فیلم باعث ایجاد فاصله بین ژلاتین فیلم و سطح حساس پلیت در هنگام وکیوم می‌شود. بنابراین باید از این روتوش در سمت ژلاتین فیلم خودداری کرد.
زمینه آوردن فیلم و سایه‌دار شدن ترام‌ها
این اشکالات معمولا با فرآیند نامناسب تولید فیلم نگاتیو باعث می‌شود که در طی کپی فیلم نگاتیو بر روی فتوپلیمر چاپ، اثر نور UV ضعیف و محو شود که نیاز به زمان نوردهی طولانی‌تری دارند. درهمان زمان به خاطر نوردهی طولانی‌تر و بیشتر ترام‌ها لبه‌های تصاویر محو شده و تأثیر نورUV در مرحله تولید پلیت کم می‌شود.
حداقل سایز برای عناصر تصویر در چاپ کارتن
در اندازه حروف و عناصر تصویر بسته به نوع آنیلوکس (نوع زاویه و perline) مشخص می‌شود،ولی برای اندازه حروف، پهنای خطوط بهتر است کمتر از یک میلیمتر نباشد و اندازه حروف کمتر از فونت ۸ نباشد.اما در چاپ هافتون بسته به نوع آنیلوکس این حروف می‌تواند کوچک‌تر نیز شود.
البته باید در نظر داشت که چاقی ترام جزو پارامترهای چاپ فلکسوگرافی و به خصوص کارتن می‌باشد که می‌توان در مرحله طراحی و با توجه به نرم افزارهای موجود و آگاهی به نوع و گراماژ کاغذی که در چاپ کارتن مورد استفاده قرار می‌گیرد مقدار آن را کاهش داد.
حلال شستشو از مخلوط زیر به دست می‌آید
در عملیات ظهور پلیت‌ها، حلال‌های مختلفی را می‌توان به کار گرفت. حلال استانداردی که برای تمام فتوپلیمرها پلیت‌های چاپ در فلکسوگرافی استفاده می‌شود مخلوطی از کلروئید هیدروکربن پرکلرواتیلن (perchloro ethylene chlorinared hydrocarbon) و الکل بوتانل است. تولیدکنندگان پلیت این ماده را برای پلیت‌هایی که در سال ۱۹۷۲ساخته شده بود ارائه کردند.
اما هیدروکربن در اثر تجزیه شدن در محیط اطراف پراکنده می‌شود و مشکوک به سرطان‌زا بودن است. بنابراین در این سال‌ها DuPont و دیگر تامین‌کننده‌ها برای پیدا کردن حلال مناسب و جایگزین کردن آن با این حلال خطرناک سخت در تلاش بوده‌اند، در این نوشته برای نمونه بیشتر به حلال Optisol پرداخته شده است و آن را بررسی کرده‌ایم و جزئیات آن را از
یک نسبت بوتانول (butanol) جرم ۸۱۰/۰ (N-C4 H, OH) و سه نسبت پرکلراتیلن C2 Cl4 (perchloroethylen) جرم kg/litr 620/1 که ترکیبی است که به راحتی تبخیر شده و دارای بخارات بیهوش‌کننده است. جرم ویژه این ترکیب با مشخصات صحیح kg/litr418/1 است.
حلال فوق درآب حل نمی‌شود و با محلول دیگری نیز قابل ترکیب نیست. اگر آبی که در حلال باقی بماند، موجب محوشدگی تصاویر بر روی پلیت خواهد شد، اما به دلیل سبک بودن از حلال جدا شده وبه سطح ظرف می‌آید و حلال شستشو سنگین‌تر از آب بوده و در نتیجه پایین‌تر قرار می‌گیرد.
در حالی که هیچگونه آلودگی برای محیط اطراف ایجاد نمی‌کند. باقی ماندن استات، بنزن، بنزول یا روغن پارافین بر روی پلیت، باعث اثرگذاری بر سطح چاپی می‌شوند و همچنین برجستگی‌ها را تضعیف می‌کند زیرا هیچگونه روش ساده‌ای برای چک کردن درجه خلوص وجود ندارد.
تولید حلال شستشو
عوامل مهم برای تولید محلول شستشو عبارتند از:
۱- از ظرف در باز برای مخلوط کردن حلال‌ها استفاده نکنید و حتما از ظرف در بسته استفاده نمایید.مواد مصرفی مناسب برای این کار استیل‌ها V4A، آهن گالوانیزه با درب پیچی از جنس برنج یا PVC سخت (مانند لوپولن Lupolen است) که قابل استفاده هستند.
ظروف از جنس شیشه، پلی اتیلن (Polyethylene) یا آلومینیوم مناسب این کار نمی‌باشند. ظروف تفلون هم برای این کار قابل استفاده است، اما ظروف لاستیکی به دلیل حل شدن در محلول شستشو مناسب نمی‌باشد. به دلیل چگالی بالای محلول شستشو از ظروف با مقاومت زیاد استفاده کنید، در صورت فقدان وسایل حمل و نقل، ظرف را بیش از ۳۰ لیتر پر نکنید.
۲- در هنگام حمل کردن، بیرون ریختن و مخلوط کردن حلال شستشو از دستکش استفاده کنید که این کار جهت محافظت از دست‌تان ضروری است.
۳- در مدت بیرون ریختن یا مخلوط کردن، ظروف باید به وسیله سیم به زمین متصل باشد، تا از باردار شدن و امکان جرقه زدن آن‌ها جلوگیری شود.
برای انبار کردن آن فقط سه چهارم ظرف‌ها را پر کنید. وجود فضایی کافی جهت تضمین اینکه بخار ساطع شده از محلول ایجاد مشکل نکند، ضروری است.
حرارت حلال نباید از ۴۰ درجه سانتیگراد عبور کند. از انبار کردن آن در زیر نور مستقیم خورشید یا نزدیک اشعه‌ها پرهیز کنید.
ظروف باید از طرف گروه نظارت CE (در اروپا) تایید و امضا شده باشد. اندازه ظروف باید برای مرحله مخلوط کردن مناسب باشد، زیرا حلال اگر بر روی زمین ریخته شود دیگر قابل بازگشت نیست.
در مخلوط کردن باید دقت کرد که اول ماده سنگین‌تر (پری کلراتیلن) در ظرف ریخته شده و سپس ماده سبک‌تر (بوتانل) روی آن اضافه گردد.
برای سهولت در مخلوط کردن بهتر است تناسب وزنی بین مواد مخلوط شونده رعایت شود. از حمل آن با لیوان اندازه‌گیری و مخلوط کردن آن بپرهیزید.
در جدول زیر میزان مؤلفه‌ها به کیلوگرم بیان شده است.
تست حلال شستشو
نظارت دقیق برنسبت مخلوط شدن بوتانل وپر کلر اتیلن،برای نتیجه مطلوب ضروری است.مقدار زیاد پرکلراتیلن سبب گسترش پف کردگی در مناطق برجسته می‌شود و افزایش بوتانل باعث کاهش سرعت شستشو خواهد شد. کنترل کردن محلول شستشو با یک دستگاه هوا سنج یا با وزن کردن دقیق حلال به لیتر انجام می‌گیرد که جرم مطلوب ۱/۴۱۸+۰/020Kg/Litr است.
فرمول محلول شیمیایی مرحله پایانی
برای تولید محلول پایانی توجه به نکات ایمنی زیر ضروری است:
۱- استفاده از دستکش و عینک، هنگام مخلوط کردن محلول ضروری است.
۲- هرگز آب را داخل اسید غلیظ نریزید، برای رقیق کردن اسید از راه‌های دیگری استفاده کنید.
۳- محلول شیمیایی غلیظ با پودرهای شیمیایی را مستقیما با اسید مخلوط نکنید، ابتدا آن‌ها را حل یا رقیق نموده سپس مخلوط کنید.
۴- محلول‌ها را در هوای آزاد یا در جایی که یک دستگاه تهویه داشته باشد مخلوط نمایید. مطمئن شوید که دستگاه تهویه اتاق درست عمل کند.
۵- اگر قرار است محلول در سینی استفاده شود باید توجه داشت که مقدار مناسبی از آن تولید کرد. محلول که در سینی ریخته می‌شود باید حداقل ۳ تا ۵ سانتیمتر از محجم سینی را پر کند.
۶- از محلول برومین فقط در سیستم‌های پروسسور در بسته استفاده کنید. محلول کلرین ممکن است در سینی‌های در باز هم استفاده شود البته باید از سیستم‌های تهویه مناسب استفاده کرد.
تولید محلول مرحله پایانی با پودر Nacl2(Nco)3
(Anhdrous Sodium DichloroIsoCynurate)
gr50 از پودر Nacl2(Nco)3 را در ۲ تا ۳ لیتر آب به صورت کامل حل می‌کنیم. ml50 از اسیدکلریدریک را در ۲ لیتر آب رقیق می‌کنیم.هر دو محلول را با یکدیگر ترکیب می‌نماییم به گونه‌ای که از ماده شستشو حدود ۲ ساتیمتر مکعب در سینی وجود داشته باشد. برای حدود ۵ دقیقه صبر کنید و مرحله پایانی را شروع کنید. طول عمر محلول در حدود ۳۰ دقیقه است. فرآیندهای چاپ روی کارتن
تولید محلول مرحله پایانی با NaoCl
(هیپو کلریت سدیم – Sodium Hypo Clorite)
فقط در مواقعی که Nacl2(Nco)3 موجود نباشد از محلول زیر می‌توان استفاده کرد:
۱- در سینی مخصوص 400ml آب بریزید.
۲- ml50 اسید هیدرو کلریک (غلظت ۳۷ درصد) با ml500 آب رقیق کنید و داخل سینی بریزید.
۳- به آرامی ml450 از Naocl را داخل سینی بریزید و به دقت مخلوط کنید.
زمان مرحله پایانی برای هر دو محلول با توجه به دمای آن متفاوت است.
- درجه حرارت محلول= 15درجه سانتیگراد: ۳ دقیقه
- درجه حرارت محلول= 20درجه سانتیگراد: ۲ دقیقه
- درجه حرارت محلول= 25درجه سانتیگراد: ۱ دقیقه
روش شیمیایی تولید محلول ثبوت پلیت (برای ۶۰ لیتر از محلول)
ابتدا محلول زیر را آماده کنید:
- ۲۵۰ لیتر آب
- ۲۱۰ گرم از KBr
- ۵۹ گرم از KBro3
در رقیق کردن محلول شیمیایی توجه شود که درجه حرارت آب باید بین ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتیگراد باشد.
سپس محلول زیر را آماده کنید:
- ۵۰۰۰ میلی لیتر آب
- ۶۳۰ میلی لیتر اسید هیدرو کلریک (۲۵ درصد)
- ۱۰۰میلی لیتر از ماده پاک کننده
دو محلول به دست آمده را به آرامی با یکدیگر مخلوط کنید.
محلول را درون سینی ماشین بریزید. ماشین محلول را به داخل مخزن پمپ می‌کند و سپس با ۶۰ لیتر آب سینی را پر کنید. محلول با ۲ یا ۳ بار پمپ شدن مجدد، کاملا ترکیب می‌شود. بعد از ۱۵ دقیقه ماشین واکنش نشان داده و غلظت برومین را با تیتراسیون (عیارسنج) امتحان می‌کند. زمان مرحله پایانی بستگی به غلظت برومین و درجه حرارت محلول دارد.
بیشتر بخوانید: تاثیر طراحی و ساخت کلیشه در چاپ کارتن
سازگاری پلیت‌های دیجیتال با مرکب و حلال‌ها
فتوپلیمر پلیت‌های دیجیتال فلکسوگرافی با مرکب‌های UV، پایه آب و پایه الکل سازگار است. بنابراین استفاده از مرکب‌های پایه روغنی و حلال هیدروکربنی در این مرحله توصیه نمی‌شود. حلال‌های مرحله شستشو در مورد پلیت‌های دیجیتال تقریباً شبیه پلیت‌های آنالوگ بوده و تمامی موارد ذکر شده در این بخش در مورد کلیشه‌های دیجیتال هم صدق می‌کند.
گردآوری: ابراهیم رستمی (کارشناس چاپ)
ادامه دارد…
