چاپ گراور یکی از روش‌های چاپ سنتی است که در گذشته برای انتشار روزنامه و مجلات بسیار کاربرد داشته است. این چاپ امروزه به شکل‌های دیگری به کار می‌رود. چاپ گراور بر اساس چاپ گود عمل می‌کند و برخلاف چاپ‌های لترپرس و افست به‌صورت برجسته نیست. این روش در چاپ و تبلیغات نقش عمده‌ای ایفا می‌کند و بسیار کاربردی است.
اگرچه این چاپ در گذشته برای چاپ روزنامه‌ها بسیار کاربردی بوده است اما امروزه از این چاپ در موارد دیگری استفاده می‌شود. درواقع صنایع بسته‌بندی بستری فراهم آورده تا چاپ گراور نقش عمده‌ای در این صنعت به عهده داشته باشد.
چاپ گراور موفق شده در عرصه بسته‌بندی موقعیت خود را حفظ کرده و آن را ارتقا بخشد. این فرایند برای بسیاری از صاحبان برند، فرآیند چاپ برگزیده است و خواهد بود. پویایی بازارهای کشورهای آسیایی ازجمله چین و هند، تجدید حیات بازارهای کشورهای آمریکای لاتین، توسعه بازارهای کشورهای خاورمیانه و تجدید ساختار عرضه کالا در این مناطق جغرافیایی آینده چاپ گراور را تضمین می‌کنند.
در حال حاضر در کشورهای آسیایی، آمریکای لاتین و خاورمیانه، تعداد سوپرمارکت‌ها رو به افزایش است و مدل عرضه و خرید کالاهای اساسی در آن‌ها به کشورهای اروپایی و آمریکا نزدیک می‌شود. این وضعیت جدید و نوظهور، موقعیت‌های فراوانی برای صنعت گراور ایجاد می‌کند. آینده صنعت گراور با اطمینان به آینده‌ای درخشان، به جلو گام بر خواهد داشت.
درحالی‌که طی چند سال گذشته صنعت چاپ گراور انتشاراتی که اغلب در خدمت چاپ روزنامه است، به خاطر بسط و گسترش اینترنت با چالش‌های جدی مواجه شده، هم‌زمان این فرایند چاپی با اقبال چاپکاران بسته‌بندی روبرو شده است.
افت چاپ گراور در صنعت انتشارات تا حدی منطقی است. تیراژ روزنامه‌ها و مجله‌ها رو به کاهش است و بسیاری از آن‌ها نیز به خاطر از دست دادن درصد بالایی از آگهی‌های خود، دیگر منتشر نمی‌شوند. طی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ سازندگان ماشین‌های چاپ گراور فروش خوبی داشته‌اند و بیشتر فروش آن‌ها در عرصه چاپ بسته‌بندی بوده است. درحالی‌که سال‌های پیش از آن صنعت چاپ گراور با رکودی مزمن دست‌وپنجه نرم می‌کرد و چاپکاران بسته‌بندی بیشتر تمایل به خرید ماشین‌آلات چاپ فلکسو داشتند.
جینز سیور(Jaines Siever) دبیر کل انجمن اروپایی گراور، علاوه بر تشریح وضعیت فعلی صنعت گراور، دلایل این شکوفایی نوظهور را اینگونه بازگو می‌کند:
قابلیت مهم چاپ گراور، ارائه چاپ یکنواخت در تیراژهای بسیار بالا است. چنین مزیتی این فرآیند را از دیگر فرآیندهای چاپی متمایز می‌کند. تعداد بالای چاپکاران گراور در هندوستان بیانگر پتانسیل بالای صنعت گراور است. تنها در هند ۵۰۰ چاپخانه بزرگ گراور برای بسته‌بندی وجود دارد، درحالی‌که در تمام اروپا تنها ۳۵۰ چاپخانه گراور فعال هستند.
بسیاری از چاپکاران گراور هندی از تجهیزات مدرن و پیشرفته استفاده نمی‌کنند. بااین‌حال به نظر می‌رسد این روند در حال تغییر باشد. تقاضا برای انواع کالاهای مواد غذایی و دیگر کالاها در هند رو به افزایش است. ساختار فروش در هند دستخوش دگرگونی شده است. اکنون بسیاری از مواد غذایی در سوپرمارکت‌ها و یا هایپرمارکت‌ها عرضه می‌شود و فرهنگ خرید از بقالی‌ها در حال دگرگونی است. به همین خاطر نیاز به بسته‌بندی با کیفیت در حال افزایش است.
اگر سهم هرکدام از فرایندهای چاپی برای تولید بسته‌بندی منعطف در تیراژ بالا را به‌دقت بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که صاحبان برندهای بزرگ مواد غذایی تمایل ویژه‌ای به استفاده از چاپ گراور برای بسته‌بندی کالای خود دارند. درحالی‌که در اروپا سهم هر یک از دو فرآیند چاپی فلکسو و گراور در بازار بسته‌بندی یکسان است، در کشورهای رو به رشد آسیایی به‌ویژه چین و هند، فرآیند گراور به‌طور چشمگیری پیشتاز است.
بازارهای نوظهور، گراور را ترجیح می‌دهند
دو کشور چین و هند با مجموع جمعیتی معادل دو میلیارد نفر بزرگ‌ترین بازار جهانی به شمار می‌آیند. برای چنین بازاری مزیت رقابتی فرایند گراور که در علم بازاریابی به آن پیشنهاد فروش منحصربه‌فرد با USP (Unique Selling Proposition) می‌گویند، قابلیت چاپ یکنواخت در تیراژهای بالا است. طی دو سال گذشته تعداد زیادی ماشین‌آلات چاپ گراور مدرن تحویل چاپکاران هندی، خاورمیانه‌ای و آمریکای جنوبی شده است. کشورهای آمریکای جنوبی طی سال گذشته رشد اقتصادی خوبی را تجربه کرده‌اند.
دلیل شکوفایی گراور چیست؟
در آمریکا برخلاف کشورهای آسیایی، صنعت گراور با رکود مواجه است و چاپکاران بسته‌بندی در این کشور ترجیح می‌دهند از سیستم فلکسو استفاده کنند.
سهم گراور در صنعت بسته‌بندی منعطف آمریکا کمتر از ۲۰ درصد است؛ اما دلیل این عدم تمایل چیست؟
دلیل عمده موفقیت سازندگان سیستم‌های فلکسو در تبلیغات و بازاریابی در آمریکا است. از سوی دیگر تقاضا برای کیفیت پایین‌تر و هزینه کمتر فرایند فلکسو به‌ویژه در بخش پیش از چاپ باعث شده تا چاپکاران بسته‌بندی آمریکا، فلکسو را به گراور ترجیح دهند.
در آسیا به علت هزینه پایین نیروی انسانی، تولید سیلندر در مقایسه با آمریکا هزینه بسیار کمتری دارد. در آمریکا سرمایه‌گذاری برای تجهیزات مدرن سیلندرسازی و چاپ گراور بسیار بالا است، به همین خاطر این صنعت موقعیت رشد و شکوفایی در آمریکا را پیدا نکرده است. در آمریکا هزینه تولید سیلندر ۱۰۰ درصد بیشتر از اروپا و ۲۰۰ درصد بیشتر از آسیا است.
سیلندرسازان چینی بازارهای اروپایی را هدف قرار داده‌اند
طی چند سال اخیر سیلندرسازان چینی، تلاش کرده‌اند تا هر چه بیشتر به بازارهای کشورهای اروپایی نفوذ کنند. یکی از بزرگ‌ترین سیلندرسازان چینی چندی است در کشورهای اروپایی ازجمله اوکراین، لهستان و جمهوری چک مراکز تولیدی دایر کرده است. حضور چینی‌ها در بازارهای اروپایی چندان به نفع صنعت گراور نیست، زیرا علاوه بر دامن زدن به جنگ قیمت‌ها در میان چاپکاران گراور اروپایی، چینی‌ها با توسل به شیوه دامپینگ در تلاش‌اند تا هر چه بیشتر بازارهای اروپایی را از آن خود کنند. موفقیت آن‌ها تاکنون محدود بوده است، زیرا هنوز نتوانسته‌اند کیفیت موردنیاز و خواست اروپایی‌ها را تأمین کنند.
موقعیت تثبیت‌شده در اروپا
صنعت گراور در کشورهای بزرگ اروپایی ازجمله آلمان که بزرگ‌ترین بازار اروپا به شمار می‌آید، نه‌تنها توانسته از موقعیت خود دفاع کند بلکه موفق شده سهم خود را از بازار بسته‌بندی منعطف به‌ویژه در تولید بسته‌بندی برای برندهای بزرگ و معروف و فروشگاه‌های زنجیره‌ای افزایش دهد.
چندی پیش انستیتو پژوهشی آلمانی GFK تحقیقی در مورد برداشت صاحبان برند از فرآیندهای مختلف چاپی انجام داد. بر اساس یافته‌های این پژوهش، از هر ۱۰ صاحب برند، هشت شرکت کیفیت گراور را ترجیح می‌دهند.
از دید آن‌ها در قفسه‌های سوپرمارکت بسته‌بندی‌های جذاب و با کیفیت چاپ بالا، شانس فروش بیشتری دارند ولی کیفیت تنها برگ برنده گراور و عامل تجدید حیات این فرآیند در عرصه چاپ بسته‌بندی نیست.
با وجود کیفیت بی‌چون‌وچرای گراور، این فرآیند از دید خیلی‌ها محافظه‌کار و مخالف نوآوری به شمار می‌آید. از سوی دیگر واقعیت این است که در مقایسه با فلکسو فرایندی گران‌تر و پیچیده‌تر است. این دیدگاه کهنه و قدیمی نسبت به گراور، امروزه تا حد زیادی تغییر کرده، زیرا پیشرفت تکنولوژیک فراوانی در عرصه‌ی گراور رخ داده است. اتوماسیون بیشتر و بهتر در عرصه سیلندرسازی باعث شده تا این عملیات اکنون به‌صورت تمام اتوماتیک انجام شود. زمان آماده‌سازی ماشین چاپ و افزایش سرعت حکاکی سیلندر نیز میزان تولید را افزایش و هزینه چاپ گراور را تا حد زیادی کاهش داده است، به‌گونه‌ای که در حال حاضر ازلحاظ هزینه چاپ، فلکسو برتری چندانی نسبت به گراور ندارد.
طی سال‌های اخیر کیفیت چاپ فلکسو افزایش فراوانی پیدا کرده و همراه با آن، هزینه چاپ فلکسو نیز بالا رفته است. این بدان معنا است که برای دستیابی به کیفیت بالا، هزینه بیشتری نیز باید پرداخت کرد.
برای حفظ جنبه‌های رقابتی و موقعیت خوب در بازار، صنعت گراور به‌طور مستمر در پی افزایش میزان تولید و کارایی این فرآیند چاپی بوده است. سیستم جدید حکاکی سلاکسی (Cellaxy) که توسط شرکت هل گراور سیستینز (Hell Gravue Systeins) ارائه‌شده، قادر است به‌طور مستقیم روی سیلندرهای مسی عملیات حکاکی را انجام دهد. تا قبل از ابداع سیستم سلاکسی، حکاکی مستقیم تنها روی سیلندرهایی با پوشش روى (Zine) عملی بود.
سیستم دات وایلر به نام لیزر استار (Lasetstar) قابلیت حکاکی مستقیم روی سیلندرهای پوشیده شده از روی (Zinc) را دارد. سیلندرهایی که به‌طور مستقیم روی آن‌ها حکاکی می‌شود قابلیت چاپ خطوط بسیار ریز با کیفیت بالا را دارند.
سیستم سلاکسی می‌تواند به‌طور مستقیم روی سیلندرهای مسی معمولی حکاکی کند. ارائه این سیستم گام مهمی در افزایش کیفیت، سرعت و درعین‌حال ساده‌سازی فرایند چاپ گراور به شمار می‌آید.
درحالی‌که از میزان تیراژها در چاپ بسته‌بندی کاسته می‌شود، کاهش زمان آماده‌سازی در چاپ گراور اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. در این عرصه سازندگان ماشین‌آلات چاپ گراور طی سال‌های اخیر نوآوری‌های فراوانی به بازار عرضه کرده‌اند.
این شرکت‌ها چرخ‌دستی (Tiolleys) و دیگر تجهیزات ویژه‌ای ارائه کرده‌اند که برای افزایش سرعت در تعویض سیلندرها به‌صورت اتوماتیک روی ماشین‌سوار می‌شوند. تعویض سیلندرها در یونیت‌های چاپ اکنون به‌گونه‌ای انجام می‌شود که زمان زیادی برای تنظیم رنگ، تلف نمی‌شود و میزان ضایعات رول نیز به حداقل کاهش پیدا کرده است.
ازجمله شرکت جانوشکا (Janoschuka) یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های سیلندرسازی در اروپا، با همکاری شرکت GMG که از تولیدکنندگان عمده نرم‌افزار گراور به شمار می‌آید، استانداردی برای رنگ‌ها در چاپ گراور به نام Pac.space عرضه کرده‌اند. با ارائه سیستم Pac.spaceگردش کار در مرحله آماده‌سازی و استفاده از داده‌های موردنیاز عملیات پیش از چاپ برای حکاکی سیلندر تا حد زیادی آسان شده است.
بیشتر بخوانید: چاپ گراور دوستدار محیط زیست
سیلندرسازان، اغلب داده‌های مربوط به طرح بسته‌بندی را به‌صورت دیجیتال به‌طور مستقیم از صاحبان برند و یا آژانس تبلیغاتی دریافت می‌کنند.
در گذشته سیلندرسازان ناچار بودند این داده‌ها را دست‌کاری کنند تا برای عملیات حکاکی سیلندر آماده شوند. امروزه دیگر به چنین کاری نیاز نیست. اگر آژانس تبلیغاتی یا صاحبان برند از دستورالعمل‌های مندرج در Pac.space در هنگام آماده‌سازی داده‌های طرح بسته‌بندی پیروی کنند، از داده‌ها بدون هیچ‌گونه دخل و تصرفی می‌توان برای عملیات حکاکی استفاده کرد. این روش نه‌تنها باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها می‌شود، بلکه کیفیت بالای چاپ را نیز تضمین می‌کند.
