خرید کتاب به خواست مردم

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور می‌گوید: نهاد کتابخانه‌های عمومی تلاش می‌کند جامعیت خرید کتاب را از طریق توجه به پیشنهادات کاربران و بیشترین درخواست برای تهیه کتاب در کل کشور محقق کند.

به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از ایبنا محمدرضا هراتی، درباره احیا «طرح کتاب من» در کتابخانه‌های عمومی اظهار کرد: این طرح به شکل‌های دیگر در کتابخانه‌های عمومی در حال اجراست اما بعد از توقف آن از سال ۱۳۸۶ با رفع برخی نکات، در صدد رفع آن هستیم تا اطلاعات کتاب‌های مورد نیاز اعضاء پس از بررسی در اسرع وقت، به نشانی کتابخانه ارسال شود.

وی افزود: نحوه تامین کتاب در کتابخانه‌های عمومی به این شکل نیست که بدون پرسش و پاسخ و نیازسنجی از سوی کاربر و کتابدار و صرفاً به شکل متمرکز خریداری شود. بخشی در ذیل سامانه یکپارچه مدیریت کتابخانه‌های عمومی کشور (سامان) این امکان را برای اعضا و کتابدار مهیا کرده است که هر فصل پیشنهادات خرید کتاب خود را ارائه کنند و نهاد کتابخانه‌ها در صورت گشایش مالی، این منابع را بعد از بررسی تهیه می‌کند.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌ها با بیان اینکه این پیشنهادات، با یک نرم‌افزار هوشمند از سراسر کشور جمع‌آوری می‌شود، عنوان کرد: پیشنهادات تکراری حذف و در نهایت به‌عنوان یکی از ملاک‌های خرید نهاد کتابخانه‌های عمومی لحاظ می‌شود.

هراتی در پاسخ به این پرسش که چند درصد از خریدهای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با تکیه بر این پیشنهادات خریداری می‌شود، عنوان کرد: سهم این پیشنهادات در خرید کتاب نهاد کتابخانه‌ها بسیار قابل توجه و چشم‌گیر است؛ به‌طوری که مدیرکل تامین منابع نهاد کتابخانه‌ها به محض رسیدن اعتبار، فهرست پیشنهادات خرید کتاب را برای تهیه ارسال می‌کند.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌ها با تاکید بر اینکه تمرکز خرید نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بخش کودک و نوجوان است، گفت: این نهاد تلاش می‌کند در بخش بزرگسال نیز مانند کودک و نوجوان تمرکز خرید خوبی داشته باشد و این بخش را نیز تقویت کند، هرچند که در حال حاضر نیز اگر از کتابداران بپرسید، کتاب‌های به‌روز و خوبی تهیه شده است.

بیشتر بخوانید: بهبود معیشت نویسندگان در گرو بهبود وضعیت نشر

هراتی درباره مقایسه دو طرح «احیای طرح کتاب من» و طرح فعلی پیشنهادات فصلی در ذیل سامانه «سامان» برای پاسخگویی به نیاز کاربران، عنوان کرد: برای پاسخ به این پرسش باید ببنید هدفتان از احیای «طرح کتاب من» چیست؟ قطعاً تامین نیازهای مطالعاتی کاربران کتابخانه‌های عمومی؛ بنابراین مهم نیست طرحی که نیاز مطالعاتی اعضای کتابخانه‌های عمومی را تامین می‌کند، چه نام دارد؟ مهم این است که این نیاز البته با یک نظر کارشناسی به شکل کامل برآورده شود.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ادامه مقایسه این دو طرح، ادامه داد: یکسری مواد خوراکی وجود دارد که بسیار خوشمزه هستند اما از آنجا که برای سلامتی مضراند، به فرزندانمان و فامیل سفارش و پیشنهاد نمی‌دهیم. کتاب نیز همین حکم را دارد، یک کتاب مجوز دارد و منتشر شده است و می‌شود آن را خواند اما این کتاب برای ترویج پیشنهاد مطالعه مناسب نیست.

هراتی با بیان اینکه کتابخانه‌های عمومی از نظر فضا و بودجه محدودیت دارد، گفت: بنابراین این نهاد نمی‌تواند همه کتاب‌ها و البته هر کتابی را تهیه کند. این محدودیت‌ها موجب می‌شود نهاد کتابخانه‌های عمومی بخشی از تازه‌های نشر را در کتابخانه‌های خود داشته باشد.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با بیان اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی تلاش می‌کند جامعیت خرید کتاب را از طریق توجه به پیشنهادات کاربران و بیشترین درخواست برای تهیه کتاب در کل کشور محقق کند، عنوان کرد: پیشنهادات خرید کتاب از تمام استان‌ها و کشور در یک نرم‌افزار جمع می‌شود و سیستم به‌طور هوشمند این پیشنهادات را جمع‌آوری می‌کند و درخواست‌ها با بیشترین تکرار در کل کشور، در بخش خرید، مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی درباره واگذاری اختیار خرید کتاب به‌صورت استانی نیز عنوان کرد: بله این خریدها به شیوه استانی نیز در جریان است. به عنوان مثال در سال ۱۴۰۲ سه نمایشگاه استانی کتاب برگزار شد و سه استان نیز خرید کتابخانه‌ای خود را در جریان همین نمایشگاه‌های کتاب انجام دادند.

شیوه های خرید کتاب

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌ها با تاکید بر اینکه شیوه خرید کتاب در کشور به دو شکل متمرکز و مستقیم (استانی) است، عنوان کرد: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نمی‌تواند شیوه خرید متمرکز را حذف کند اما شیوه خرید (استانی) مستقیم نیز تقریباً در همه استان‌ها وجود دارد اما این میزان خرید براساس ظرفیت استان‌ها متفاوت است.

به گزارش ایبنا؛ در طرح «کتاب من» اعضاء کتابخانه‌های عمومی کشور می‌توانستند در صورت مراجعه به کتابخانه و موجود نبودن کتاب مورد نیازشان با پُر کردن فرم مخصوص، کتاب مورد نیاز خود را درخواست کنند. اطلاعات کتاب‌های مورد نیاز اعضاء از طریق سامانه اینترنتی «کتاب من» www.booki.ir مربوط به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور منتقل و پس از بررسی، کتاب به آدرس کتابخانه مدنظر در اسرع وقت ارسال می‌شد.

اعضاء به فراخور مدرک تحصیلی‌شان می‌توانستند ۴ تا ۸ کتاب در سال درخواست دهند. طرح تامین منابع کتابخانه‌ای به درخواست مخاطب برای افزایش سرانه مطالعه و همچنین تکریم ارباب رجوع به‌طور آزمایشی از تابستان ۸۶ در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشوراجرا شد اما چند سال است اجرای این طرح متوقف شده است.