رئیس امور چاپ اداره کل فرهنگ و ارشاد استان خراسان رضوی گفت: استان خراسان رضوی تهدید و بحران تحریم های ظالمانه را به فرصت بدل کرده و با ارائه بهترین خدمات چاپی توانسته است سهم عمده‌ای در ارزآوری برای کشور داشته باشد.
محمدجلال مدیر شانه‌چی، رئیس امور چاپ اداره کل فرهنگ و ارشاد استان خراسان رضوی با بیان این مطلب درباره وضعیت چاپ استان خراسان رضوی به خبرنگار چاپ و نشر آنلاین گفت: استان خراسان رضوی با داشتن بیش از ۴۰۰ واحد چاپی فعال و تنوع در نوع چاپ های تخصصی، با وجود کارشناسان متخصص و با تجربه، در اختیار داشتن جدیدترین دستگاه های صنعت چاپ و مدیران فعال، در پاسخ به دغدغه مقام معظم رهبری و رونق تولیدات کشور، تلاش خود را برای ایجاد بازارهای جدید در کشورهای همسایه افزون کرده است.
وی افزود: استان خراسان رضوی تهدید و بحران تحریم های ظالمانه را به فرصت بدل کرده و با ارائه بهترین خدمات چاپی توانسته است سهم عمده‌ای در ارزآوری برای کشور داشته باشد. بر همین اساس محصولات چاپی صادرشده شامل انواع کارتن خالی چاپ (کیک، آبمیوه، تخم‌مرغ، صابون، شکلات، آدامس، پفک، ویفر، بیسکوئیت…)، جعبه مقوایی چاپی (جعبه شیرینی)، سلفون، لفاف، پاکت، لیبل، برچسب، پاکت آبمیوه و همچنین پاکت مقوایی، انواع کفی کارتن، کیسه خالی سیمان و نیز درب بطری آب و نوشابه بوده است.
مدیر شانه‌چی در ادامه اظهار کرد: محصولات چاپی یادشده به کشورهای آسیای میانه ازجمله افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان و نیز عراق و برخی از کشورهای اروپایی صادر شده است.
وی همچنین بیان داشت: فرآورده‌های چاپی صادر شده در سال ۹۸ نسبت به مدت مشابه در سال ۹۷ از نظر حجمی و ریالی بیش از ۹۰۰ درصد رشد را نشان می‌دهد.
کارشناس چاپ استان خراسان رضوی گفت: از ابتدای فروردین‌ماه سال جاری تا ۱۵ اردیبهشت‌ماه نیز از استان خراسان رضوی محصولات چاپی شامل انواع سلفون، لفاف پاکت، لیبل، برچسب، پاکت آبمیوه و غیره به ارزش حجمی ۸۷۰ هزار کیلوگرم و ارزش ریالی ۲۳۸ میلیارد و ۲۹۰ میلیون ریال صادرشده است. همچنین صادرات انواع جعبه مقوایی به ارزش حجمی ۵۰ هزار کیلوگرم و ارزش ریالی چهل میلیون ریال بوده است.
شانه چی تأکید کرد: جمع کل ارزش حجمی تولیدات چاپی صادراتی یادشده در ابتدای سال جاری ۹۲۰ هزار کیلوگرم و به ارزش ریالی ۲۳۸ میلیارد و ۳۳۰ میلیون ریال بوده است.
وی همچنین اظهار کرد: با توجه به نام‌گذاری سال با عنوان «جهش تولید» و استقبال ظرف‌های تجاری در کشورهای همسایه، می‌توانیم در سال ۹۹ به بازارهای جدید دست‌یافته و ضمن افزایش صادرات، ظرفیت واحدهای غیرفعال چاپی را فعال‌تر از گذشته کنیم.
مشکلات عمده صنایع چاپ و بسته‌بندی استان خراسان رضوی
شانه‌چی در ادامه خاطرنشان کرد: از مشکلات عمده صنایع چاپ و بسته‌بندی استان خراسان رضوی که تقریباً مشابه مشکلات و معضلات سایر استان ها است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– فرسودگی، کهنه و مستهلک بودن ماشین‌آلات چاپ و نبود و یا کمبود تسهیلات ارزی و ریالی مناسب و با نرخ منطقی به منظور واردات و استقرار دستگاه‌های چاپ به‌روز و منطبق با تکنولوژی روز دنیا؛
– ناکافی بودن آموزش‌های آکادمیک و دانشگاهی در حوزه‌های فنی و مدیریتی؛
– کمبود و گرانی مواد اولیه، رنگ، مرکب و قطعات یدکی باکیفیت موردنیاز صنایع چاپ و بسته‌بندی؛
– نبود سیستم منسجم و منظم هماهنگ‌کننده فعالیت‌های اقتصادی حوزه چاپ در راستای جذب سفارشات چاپی کشورهای منطقه و به ویژه کشورهای مسلمان فارسی‌زبان آسیای میانه؛
– کمبود کارگر ماهر و آموزش دیده؛
– عدم همکاری و مساعدت بانک‌ها در راستای ترهین ماشین‌آلات چاپ و جایگزینی آن‌ها با سایر وثایق؛
– وجود مراکز چاپی غیرمجاز و فاقد پروانه به ویژه در حوزه‌های چاپ سیلک و چاپ دیجیتال؛
– به‌روز نبودن برخی از قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌های مرتبط با صنعت چاپ موجود در وزارت ارشاد و وزارت صنعت، معدن و تجارت و لزوم روزآمد کردن آن‌ها در راستای تسهیل فضای کسب‌وکار در حوزه صنعت چاپ و رفع موانع تولید؛
– تولیت و مدیریت دوگانه در حوزه صنعت چاپ و تقسیم این مدیریت میان دو وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و صنعت، معدن و تجارت که گاه باعث تداخل و تزاحم کاری و سردرگمی مدیران و دست‌اندرکاران صنعت چاپ شده است؛
– موضوع مالیات و ارزش افزوده و همچنین لزوم واقعی نمودن این دو مهم در حوزه صنایع چاپ و بسته‌بندی در راستای عدم تحمیل بار مالی اضافی به صنعت چاپ؛
– لزوم تجمیع توان مدیریتی و اجرایی در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صنعت، معدن و تجارت و نیز سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و نیز نمایندگی وزارت امور خارجه در مشهد مقدس در راستای جذب نیازها و سفارشات چاپی کشورهای مسلمان و فارسی‌زبان آسیای میانه؛
– تأکید و توجه به موضوع برگزاری نمایشگاه بین‌المللی صنایع چاپ و بسته‌بندی استان خراسان رضوی به عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌ها و ابزارهای معرفی توانمندی‌ها و قابلیت‌های حوزه صنعت چاپ و بسته‌بندی استان.
صنایع خدماتی نیازمند به صنعت چاپ
مدیر شانه‌چی همچنین به موقعیت خاص استان خراسان رضوی در خصوص صادرات اشاره کرده و افزود: استان خراسان رضوی به دلیل موقعیت خاص استراتژیک و این نکته که از دیرباز بر سر راه جاده ابریشم قرار داشته و ۸۳۳ کیلومتر مرز مشترک با کشورهای ترکمنستان (۵۳۱ کیلومتر) و افغانستان (۳۰۲ کیلومتر)، به عنوان کریدور تجاری شرق به غرب، جایگاه خاصی را در بازرگانی کشور دارد.
علاوه بر گمرک فعال (مشهد، سرخس، لطف‌آباد، دوغارون) وجود بازارچه‌های مشترک مرزی (باجگیران، دوغارون، خواف) و نقش آن‌ها در تجارت کالا بر جایگاه ترانزیتی استان افزوده است. باید گفت استان خراسان رضوی به دلیل وجود شرکت‌ها، مشاوران و پیمانکاران متعدد و توانمند در صدور خدمات فنی و مهندسی، فرصت‌های مناسب را در کشور دارا است.
وی همچنین افزود صنایع خدماتی در استان خراسان رضوی وجود دارند که برای توسعه خود نیازمند صنعت چاپ هستند و از میان آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کشاورزی: بخش کشاورزی استان در اغلب محصولات مهم، رتبه‌های اول تا سوم کشور را دارا است؛ به طوری که در تولید محصولاتی همچون زعفران، زرشک و پنبه چغندر قند رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است و در زمینه تولید محصولات باغی نیز دارای موقعیت ویژه‌ای است.
بخش کشاورزی استان خراسان رضوی دارای بیش از ۸۰ نوع ستانده در قالب زراعی، دامی، طیور، آبزیان و تولیدات باغی است که در امر بسته‌بندی، توزیع داخلی و صادرات نیازمند صنعت مدرن و کارآمد چاپ و بسته‌بندی است.
با توجه به جایگاه استان در زمینه تولید محصولات کشاورزی و باغی و نیز وجود صنایع تبدیلی و تکمیلی، اهمیت چاپ و بسته‌بندی مدرن، شکیل و مستحکم در افزایش ارزش افزوده محصولات کشاورزی به ویژه زرشک و زعفران که دارای جایگاه بین‌الملل و صادراتی بسیار حائز اهمیت است؛ از این روی توسعه صنعت چاپ و بسته‌بندی در این استان امری بسیار ضروری است.
صنعت و معدن: در حال حاضر پنج هزار و ۷۴۷ کارگاه و واحد صنعتی در استان دارای پروانه بهره‌برداری بوده که با اشتغال ۱۸۴ هزار و ۶۶۸ نفر مشغول به کار هستند. در ساختار صنعتی استان از نظر فعالیت‌های کارگاه‌های بالای ۱۰ نفر، ساخت محصولات غذایی با در اختیار داشتن ۲۴ درصد ارزش افزوده، صنعت نخست استان محسوب می‌شود.
گفتنی است که صنایع فلزات با ۱۳ درصد و صنایع محصولات کانی با ۱۱ درصد ارزش افزوده در رتبه‌های بعدی قرار دارند. ساخت منسوجات، ساخت وسایل نقلیه موتوری، ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات طبقه‌بندی نشده، ساخت ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی و ساخت مبلمان و مصنوعات طبقه‌بندی نشده از جمله صنایع مطرحی هستند که ارزش افزوده قابل توجهی را به خود اختصاص داده‌اند.
صنعت چاپ و صنوف وابسته، چاپ و نشر کتاب، مطبوعات و نشریات: در حال حاضر ۴۰۰ چاپخانه و صنوف وابسته لیتوگرافی، چاپ سیلک، چاپ دیجیتال، صحافی و عملیات تکمیلی پس از چاپ با ظرفیت ۳۵۰۰ ورق (افست و مسطح) در استان فعال و مشغول هستند.
صنعت گردشگری: خراسان رضوی به علت وجود تعداد زیادی از جاذبه‌های زیارتی و گردشگری در پیرامون و جذابیت اصلی آن که وجود حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام، جایگاه ویژه‌ای دارد و همچنین به کمک برخورداری از پیشینه فرهنگی تاریخی که داراست، سالانه پذیرای بیش از ۳۰ میلیون از زائران و گردشگران در ابعاد داخلی و خارجی برای زیارت این حرم مطهر است.
از این رو سرعت انجام فعالیت‌های فرهنگی در قالب چاپ و انتشار کتاب و سایر محصولات فرهنگی برای این خیل عظیم امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. در سند ملی توسعه استان تقویت موقعیت ویژه و ممتاز زیارتی کلان‌شهر مشهد مقدس، توسعه سایر امکانات و زیرساخت‌های گردشگری، بهره‌برداری از جاذبه‌های گردشگری طبیعی و مذهبی استان و توسعه نقش و وظایف خدماتی و گردشگری به عنوان یکی از اهداف بلندمدت توسعه استان در نظر گرفته شده است که انجام فعالیت‌های فرهنگی و تأمین نیازهای چاپ این خیل عظیم زائر و مسافر نیازمند برخورداری استان از مجموعه‌های چاپ قوی و مدرن با تکنولوژی روز است.
صنایع تبدیلی و تکمیلی: وجود کارخانجات و صنایع مجهز تبدیلی و تکمیلی در حوزه تولیدات کشاورزی به ویژه تولیدات زراعی، باغی، دامی، طیور و آبزیان و صنایع تولید کمپوت، کنسرو، آبمیوه و کستانتره میوه، فرآوری و بسته‌بندی شیر و انواع محصولات لبنی؛ نیاز مبرم این صنایع تبدیلی به بسته‌بندی‌های شکیل، بهداشتی و استاندارد را پیش می‌کشد و توسعه و تجهیز صنعت چاپ و بسته‌بندی استان در راستای تأمین نیاز استان و ممانعت از واردات محصولات چاپی را امری ضروری جلوه می‌دهد.
صنایع‌دستی: در استان خراسان رضوی اقوام مختلف با فرهنگ‌های گوناگونی زندگی می‌کنند که هرکدام از آن‌ها با توجه به آداب و رسوم خود صنایع دستی متفاوت و زیبایی دارند که برای توریست‌ها جذابیت ویژه‌ای دارد. به همین دلیل نیاز به یک صنعت چاپ و بسته‌بندی مدرن در این استان به شدت احساس می‌شود.
وجود مراکز اقتصادی و اداری بزرگ مانند بانک‌هایی که مرکز آن‌ها در استان است و نیازمند تولید کارت‌های هویتی‌اند: در حال حاضر حدود ۲۰ واحد بانکی دولتی و غیردولتی با حدود ۱۵۰۰ شعبه در استان خراسان رضوی دایر و مشغول فعالیت هستند. البته این تعداد به غیر از تعداد واحدهای مؤسسات مالی اعتباری و قرض‌الحسنه است.
یکی از نیازهای اصلی و اساسی بانک‌ها و مؤسسات صدور کارت‌های هویتی برای صدها هزار دارنده حساب و مشتریانشان و نیز میلیون‌ها قطعه کارت‌های اعتباری در قالب کارت هدیه و غیره است؛ لذا ایجاد و توسعه واحدهای چاپی مجهز به دستگاه‌های چاپ امنیتی نیز ضروری است.
بیشتر بخوانید: رونق چاپ خراسان رضوی زمینه ساز شکوفایی اقتصاد کشور
