با توجه به شرایط موجود اعطاء وام به ناشران به دلیل بازپرداختی که دارد، نقش مسکن را ایفا کرده و مشکلات را به تعویق می‌اندازد.
به گزارش چاپ و نشر به نقل از مدیر انتشارات مرندیز مشهد گفت:مهدی نصیرزاده درخصوص حمایت‌های دولت از انتشارات به دلیل شیوع ویروس کرونا و مواجه شدن با مشکلات اقتصادی، اظهار کرد: در شرایط به وجود آمده و در پی شیوع ویروس کرونا، اقدام و حمایت خاصی از انتشارات صورت نگرفته‌است. اگر وامی برای ناشران در نظر گرفته‌شود؛ این وام به دلیل بازپرداختی که دارد، در واقع نقش مسکن را ایفا می‌کند و مشکلات را به تعویق می‌اندازد. وام در صورتی اثربخش خواهدبود که با استفاده از عایده‌ای که از آن به‌دست می‌آید؛ بتوان اقساط آن را پرداخت کرد.
وی ادامه داد: در حالی که در این شرایط اگر ناشران با وامی که به آنها تعلق می‌گیرد، کتاب چاپ کنند و در انبار نگهداری کنند، نه‌تنها کمکی به آنان نشده بلکه در آینده مشکلاتی برای آنها به‌وجود می‌آورد. به این ترتیب تا زمانی که تقاضای مردم تحریک نشود و مردم از کتاب استقبال نکنند، مشکلات ناشران حل نخواهد شد.
مدیر انتشارات مرندیز مشهد بیان کرد: با کاهش تقاضا برای کتاب، کتابفروشی‌ها نیز در معرض تعطیلی قرار می‌گیرند و این اتفاق بسیار خطرناک است. کتابفروش به معنی شریان حیاتی ناشران است و در واقع واسطه‌ای برای رساندن کتاب از ناشران به دست مردم است. گاهی بیان می‌شود که از فضای مجازی برای عرضه کتاب‌ها استفاده کنیم، اما باید این نکته را در نظر بگیریم که همواره برخی افراد برای خرید کالا باید کالای مورد نظر را از نزدیک ببینند. این روش برای خرید کتاب نیز صدق می‌کند؛ گاهی افراد عنوان کتاب را می‌پسندند و برای خرید آن باید بخشی از متن کتاب را نیز مطالعه کنند.
نصیرزاده عنوان کرد: بنابراین ما باید تمام تلاش خود را برای جلوگیری از حذف کتابفروشان از چرخه اقتصاد نشر، به‌کار گیریم؛ زیرا آنها هستند که نشر را زنده نگه می‌دارند. به هرحال شیوع ویروس کرونا باعث این معضلات در نشر شده‌است چون مردم به دلیل مشکلات اقتصادی به وجود آمده و یا برای جلوگیری از ابتلا به بیماری کرونا و رعایت ملزومات بهداشتی، کمتر برای خرید کتاب اقدام می‌کنند.
وی با بیان این که خود من هم برای جلوگیری و برطرف شدن این مشکلات به جمع‌بندی و نتیجه نرسیده‌ام، افزود: امیدوارم که گشایشی اتفاق بیفتد، اما شاید دولت با خرید بخشی از کتاب‌های ناشران که در انبار وجود دارد بتواند به این صنف کمکی کرده‌باشد که این اقدام شاید از اعطاء وام بهتر و تأثیرگذارتر باشد. همچنین می‌توان با توزیع بن کتاب در بین کارمندان به کتابفروشان کمک کرد. این‌چنین حمایت‌های غیرمستقیم واقعی‌تر است و هدایت تقاضا به سمت ناشران باعث چرخش و بازگشت پول به چرخه کسب‌وکار کتابفروش‌ها می‌شود.
سال گذشته حمایت‌های دولتی شتاب افزایش قیمت کتاب را کاهش داد
مدیر انتشارات مرندیز مشهد خاطرنشان کرد: در سال گذشته به دلیل گران شدن کاغذ و فشار تحریم‌ها دولت بودجه ۴۰ میلیون دلاری، با ارز ۴۲۰۰ تومانی برای تأمین کاغذ به انتشاراتی‌ها و صنف ناشران اختصاص داد. تخصیص این بودجه باعث شد قیمت کتاب در مقایسه با سایر کالاها جهشی نباشد.
نصیرزاده گفت: در آن زمان بسیاری از نهاده‌های کتاب بیش از ۴ برابر افزایش قیمت داشتند در حالی که قیمت کتاب حدود ۵۰ تا ۶۰ و حداکثر ۱۰۰ درصد افزایش یافت. به این ترتیب این حمایت‌ها باعث شد تا حدی روند شیب افزایش قیمت کتاب کند باشد و اگر این اتفاق نمی‌افتاد و قیمت کتاب نیز با شیب سایر نهاده‌ها، افزایش پیدا می‌کرد، همین تعداد کمی از افراد کتابخوان در کشور نیز امکان و توان خرید کتاب را نداشتند. به این ترتیب این نوع حمایت‌ها بر شتاب افزایش قیمت کتاب‌ها تأثیر داشته و باعث کاهش آن شده‌است.
وی تشریح کرد: وضعیت انتشارات خوب نیست و به طور کلی فعالیت‌ها در این زمینه کاهش یافته‌است. در حال حاضر وضعیت کتابفروشی‌ها نیز به دلیل نبود تقاضا مناسب نیست؛ به طوری که شرایط کنونی و شیوع ویروس کرونا بر کار و شغل ما نیز تأثیرگذار بوده‌است و باعث کاهش تیراژها و عناوین شده‌است. به این ترتیب در مقایسه با سال‌های گذشته امکان انجام کارهای جدی سخت شده و کاهش یافته‌است. به شکلی که گاهی در زمینه عناوین به صورت پراکنده کارهایی انجام می‌شود.
مدیر انتشارات مرندیز مشهد تصریح کرد: انتشارات «مرندیز» در حوزه‌های مختف و به ویژه موضوع علوم انسانی فعالیت دارد. سالانه بین ۵۰ تا ۷۰ عنوان در این انتشارات چاپ می‌شود. ممکن است عناوین منتشر شده تغییر چندانی نداشته‌باشد، اما اکنون تیراژها نسبت به گذشته متفاوت بوده و تغییر کرده‌است. با توجه به این که تیراژ به کشش بازار و موضوع کتاب بستگی دارد؛ در حال حاضر کتاب‌هایی که درخصوص فروش آنها مطمئن هستیم حدود ۱۰۰۰ جلد چاپ می‌شوند.
نصیرزاده اضافه کرد: به طور کلی اغلب مشاغل در تهران راحت‌تر فعالیت دارند و این موضوع تنها مربوط به حرفه کتاب نیست. به شکلی که گستره توزیع به مرکز یعنی شهر تهران باز می‌گردد و دامنه فعالیت در تهران راحت‌تر است. به این ترتیب ناشرانی که در تهران هستند از نظر دسترسی به بازار و مراکز توزیع یک گام جلوتر از سایر شهرستان‌ها هستند. این تفاوت بسته به مسافت و فاصله مکانی نیست؛ زیرا این تفاوت در قم که فاصله زیادی با تهران ندارد نیز قابل مشاهده است. این تفاوت یک واقعیت اقتصادی است و بر اساس آن، همه کتاب‌هایی که در شهرستان‌ها نیز فروخته می‌شوند از تهران که مرکز است، درخواست می‌شود.
با تغییر شرایط جامعه، تقاضا برای کتاب تغییر می‌کند
وی خاطرنشان کرد: به طور کلی نیاز جامعه و جوانان در دوره‌های مختلف تغییر کرده و متفاوت از یکدیگر است. لذا مسلماً سلیقه افراد نیز با تغییر شرایط، بستر و نیاز جامعه تغییر کرده‌است. به عنوان مثال دوره‌ای کتاب‌های مذهبی تقاضای زیادی داشتند و در دوره‌ای که بحث سازندگی مطرح بود، رویکرد زیادی به کتاب‌های مدیریتی وجود داشت.
مدیر انتشارات مرندیز مشهد اظهار کرد: در حال حاضر نیز با توجه به شرایط، کتاب‌های حوزه روانشناسی عمومی بازار بیشتری نسبت به سایر کتاب‌ها دارند. بخشی از این تقاضا و بازار در ارتباط با جامعه جهانی است به صورتی که اگر کتاب و یا فیلم ساخته شده از کتابی، در خارج از کشور پرفروش و پربیننده باشد، در ایران نیز به نسبت تقاضای خوبی خواهدداشت. این اثرگذاری در همه زمینه‌های رمان، روانشناسی، مدیریت و … وجود دارد به طوری که امروزه به دلیل تغییر نوع کسب‌وکار از کتاب‌هایی در زمینه کسب‌وکارهای دیجیتالی استقبال زیادی می‌شود.
وی بیان کرد: امیدوارم مردم بخش کوچکی از درآمد خود را برای خرید کتاب که تأثیرات مثبتی در زندگی خود و فرندانشان دارد، اختصاص دهند و تلاش کنیم این نوع فعالیت‌ها در جامعه سرپا بماند و روند ادامه‌داری داشته‌باشد.
بیشتر بخوانید:
