مطلب حاضر بخشی از کتاب «صنعت چاپ عصر جدید؛ روندها و فرصت‌ها» است. کتاب فراوری شده در دانشکده علوم رسانه‌ای انستیتو تکنولوژی روچستر (محل تدریس رومانو) و توسط آَکشات پاردیوالا دانشجوی فرانک رومانو، استاد بزرگ صنعت چاپ بوده و توسط وی تصحیح و ویرایش شده است. ورودیه کتاب نیز توسط رومانو نگاشته شده است. این بخش به بررسی وضعیت بررسی وضعیت کتابچه، چاپ بنرها و آگهی های تبلیغاتی اختصاص یافته است.
کتاب ها و کتابچه ها
کتاب ها، نشریاتی هستند که شامل مجموعه‌ای از صفحات چاپیِ صحافی‌شده در یک مجلد می‌شوند، و معمولا در یک نوبت چاپ می‌شوند (به رغم نشریاتِ دوره‌ای که در چندین نوبت به طبع می‌رسند.) کتابچه به کتاب کوچکی اطلاق می‌شود که از صفحات انگشت‌شماری تشکیل شده و غالبا جلد کاغذی دارد.
چاپ رول افست سرد به طور گسترده برای چاپ کتاب، هم جلد سخت و هم جلد کاغذی، به کار رفته است. چاپ گرم، و گراور البته با گستره کمتر برای چاپ کتاب‌های رنگی با شمارگان بالا به کار گرفته شده‌اند. بسیاری از چاپخانه‌های کتاب دارای اجاق‌های چاپ گرم هستند که می‌توانند برای چاپ کتب رنگی کارآمد باشند، درصورت خاموشی این اجاق‌ها، می‌توان از دستگاه تکثیر برای چاپ کتب تک‌رنگ (اغلب با استفاده از دو رول کاغذ) استفاده کرد.
بازارِ ماشین‌های چاپ کتاب از نوع رول افست، سیر نزولی را طی می‌کند، از جمله آنکه برخی نهادهای چاپ از تولید ماشین‌آلات چاپ لیتو اجتناب نموده، تمرکز خود را بر تقویت و توسعه امکانات دیجیتالی گذاشته‌اند. چاپ دیجیتال بازار چاپ کتاب را دستخوش تحول کرده و می‌کند. در گزارشی از اسمیترز پیرا (Smithers Pira) با عنوان «آینده چاپ دیجیتال در برابر چاپ آنالوگ تا سال ۲۰۲۰»، وی اعلام می‌کند که چاپ آنالوگ در حال ازدست دادن سهم ارزش خود از ۸۶درصد در سال ۲۰۱۰ به کمتر از ۵۴درصد در ۲۰۲۰ است.
برخی مطبوعات نشریات با شمارگان بالا، کتاب‌های رومیزی، نشریات کودک، و چاپ کتاب مقدس- به دلیل تکثیر با شمارگان بالاتر، هنوز عموما به صورت آنالوگ چاپ می‌شوند. اما این وضعیت در حال دگرگونی است. نخستین کاربرد الکتروفوتوگرافی در چاپ کتاب به دهه ۱۹۹۰ برمی‌گردد که به منظور چاپ کتاب‌های تک‌رنگ با شمارگان پایین صورت می‌گرفت.
این تکنیک تدریجا محبوبیت یافت، به‌طوری که امروزه ماشین‌آلات چاپ رولِ دیجیتال امکانات تازه‌ای را پیش روی چاپ لیتو می‌نهند و راه‌گشای بسیاری از عملکردهای چاپ برمبنای تقاضا هستند؛ عملکردهایی که از نظریه «دنباله ممتد» (Long Tail) بهره می‌جویند؛ براساس این نظریه بسیاری از عناوین کم‌فروش همچنان به چاپ می‌رسند. این تکنیک همچنین فرصت‌های تازه‌ای را فراهم آورده که ضمن آنها چاپِ مستقل و شخصیِ مؤلف جایگاه مهمی را از آن خود می‌کند.
بسیاری از ناشران کتاب (که غالبا آنلاین هستند) برای چاپ از روی وِبسایت، اجازه مؤلف را کسب میکنند و محتوای کتاب را به صورت قالب‌های مناسب درمی‌آورند و امکاناتی مثل دریافت جزییات شابک را برای مخاطب فراهم میکنند. در این حوزه ابتکارات زیادی شکل گرفته، مثل شخصی‌سازی کتب کودکان با ثبت نام و تصویر کودک، و کتاب‌های دودمان‌شناسی که نام‌های خانوادگی در طول تاریخ را در بر می‌گیرد. تقاضا برای جوهرافشان برای چاپ شمارگان بالا، میان ناشران کتاب در سرتاسر جهان شدت گرفته، از سویی زنجیره‌های تأمین می‌کوشند به صورتی سریع و مقرون‌به‌صرفه شمارگان محدودتر را به چاپ برسانند.
تولید کتاب با جوهرافشان قویا در حال رشد است چرا که بازار تازه‌ای را از آن خود کرده؛ بازار شمارگان بسیار محدود. واپسین میزان شمارگان پایین، به یک واحد می‌رسد، و چاپ با تونر این بازار را ایجاد نموده است. برخی ناشران در پی تکثیر با شمارگان ۵۰ تا ۱۰۰ بودند، و جوهرافشان غلتک‌دار این نیاز آنها را برطرف نموده است. سازگاری تونر و جوهرافشان برنامه‌ریزی مجددِ تولید کتاب را برحسب کل مزایای اقتصادی و خدماتی میسر می‌سازد و به ناشران کتاب این امکان را می‌دهد تا از موجودی انبار و خطراتی که نشر آنها را تهدید می‌کند، بکاهند.
کتاب‌های رنگی بلافاصله همان مسیر کتب تک‌رنگ را دنبال میکنند. ماشین‌های پرسرعت جوهرافشان که به برش‌زنیِ ظریف رول، برش کاغذ و ابزارهای تازنیِ نهایی مجهز هستند در میان بسیاری از تولیدکنندگانِ پیشگام و جهانی کتاب محبوبیت یافته‌اند. این ماشین‌ها با رشد مداومی که در برابر چاپ لیتو از سر می‌گذرانند، تولید به صرفه کتب تک‌رنگ و رنگی را، خواه به صورت تنه اصلی کتاب و خواه به صورت قسمت‌‌های تاخورده، ممکن می‌سازند.
چاپ با حجم بالا به انضمام صحافی پیشرفته خودکار، میزان هزینه‌ها و مدت پاسخگویی در عرصه تولید کتاب را متحول نموده و زنجیره‌های سنتیِ تأمین نشریات را دگرگون کرده است. به علاوه این ماشین‌ها تسهیلاتی به شمار می‌رود که تولید انواع جدید کتاب را در پی دارند. برای نمونه نشر پیرسون (Pearson) موسوم به لانگمن (Longman) کتاب‌های تخصصیِ حقوق را با عنوان «کتب سفارشی حقوق لانگمن» عرضه می‌کند. بدین طریق فرد تعلیم‌دهنده قادر می‌شود تا بخش‌های قابل قبولِ کتب درسی را با جزوات دوره تخصصی درآمیزد و کتابی فراهم آورد که با جوهرافشان به چاپ رسیده، صحافی شده و در آغاز دوره آموزشی، در دسترس دانشجویان قرار می‌گیرد.
آغاز این پدیده به دهه ۱۹۶۰ برمی‌گردد. کتاب شامل دسته‌های متعددی می‌شود؛ کتاب‌های داستانی/غیرداستانیِ عامه‌پسند، درسی، کودکان، مذهبی، آشپزی، گردشگری، کتاب‌های راهنمای تلویزیون/فیلم، کتب علمی، فنی، پزشکی، حقوقی و سایر موارد. اکنون مقولات تازه‌تری در حال ظهور هستند که شامل حوزه چاپِ مستقل (مبتنی بر درخواست شخصی) می‌شود. با وجود آنکه کتاب‌هایی مثل مجموعه «پنجاه طیف خاکستری» می‌توان یافت که شمارگان بالایی دارند، اما گرایش کلی بر آن است که میزانِ شمارگان، تنزل یابد تا از ضررهای احتمالی نشر کتاب کاسته شود، ضمن اینکه چاپ دیجیتال به کاهش قیمت واحد تولید کمک می‌کند.
در حال حاضر الگوهای کسب و کار برای ناشران کتاب در حال دگرگونی است. چاپ برمبنای تقاضا به واسطه فن‌آوری‌های چاپ دیجیتال امکان‌پذیر شده، تولید فوریِ محصولاتِ آماده عرضه را جایگزینِ انبارنمودن کالاها کرده است. وبگاه آمازون (Amazon.com) در سال ۲۰۰۷ از راه‌اندازی سرویس چاپ برمبنای تقاضا خبر داد. این سرویس دستمزدی برای تشکیلات وبگاه اخذ نمی‌کند یا دست‌کم مبلغ ناچیزی جهت انجام سفارش مطالبه می‌نماید. یک الگوی عمده کسب‌وکار، عملیات توزیع و چاپ را نیز پوشش می‌دهد.
در سال‌های اخیر سرویس‌های توزیع و چاپِ تمرکزیافته هم برای کتاب‌های عمومی و هم برای کتب تخصصی فزونی یافته است. امروزه وبگاه لولو (Lulu.com) و سایر وب‌گاه‌ها در حوزه توزیع و چاپ، شرکایی در اروپا دارند، و خواستار جذب شرکای آسیایی نیز هستند. سرویس‌های انتشار شخصی از سوی مؤلف، کتاب‌ها را از مناطق مختلف به چاپ می‌رسانند، صحافی میکنند و برای بازارهای بین‌المللی ارسال می‌نمایند.
لایتینگ سورس (Lighting Source) فعالیت خود در راستای چاپ و توزیع را شدت بخشید و در نواحی مختلفی از جهان، بخش‌های نوینی برای چاپ برپا کرد. راهکارهای توزیع و چاپِ حاشیه‌ای نیز به حضور خود در بازار ادامه می‌دهند. طی تحقیقی پیرامون بازار کتاب دیجیتال، چنین ادعا شد که برخی فروشندگانِ سامانه‌‌های چاپ در بازار جاویژه (بازار فرعی و تخصصی که بر کالایی خاص متمرکز است) سامانه‌هایی را توسعه داده‌اند که فروشگاه‌های کتاب را قادر می‌سازد تا کتاب‌هایی را از کتابخانه‌های مجازی در اینترنت بارگیری نموده، آنها را برحسب تقاضا و با استفاده از رایانه و چاپگرهای شبکه‌ای با کیفیت متوسط، منتشر نمایند.
همچنین دریافتیم که این سامانه‌ها به میزان زیادی امکان توفیق در بازار را محدود ساخته‌اند. دادوستد الکترونیکیِ کتاب‌ها به حق انتخابی ماندگار تبدیل شده و درحال حاضر اغلب کتاب‌ها به صورت کاملا آنلاین سفارش داده می‌شوند. کتب درسی هم به صورت دیجیتال و هم به شکل کاغذی موجود هستند. سابقا با ظهور نخستین نمونه‌های کتاب‌های الکترونیکی (E-books)، این پدیده را ترقیِ آینده قلمداد می‌کردند. امروزه این محصولات به محبوبیتی که انتظارش می‌رفت دست نیافته‌اند، چه بسا پیشرفت‌های جدید در تولید نمایشگرها، خلق ابزارهایی را ممکن نموده که به اندازه کتاب‌های کاغذی انعطاف‌پذیر و قابل حمل باشند.
مطالعه از روی نمایشگر، البته با ضریب شتاب پایین‌تر، فزونی خواهد گرفت. بااین‌حال کتب چاپی نیز به مدد چاپ برمبنای تقاضای دیجیتالی بالنده خواهد شد. درآمد جهانی کتاب طی پنج سال آتی به ۸ میلیارد دلار خواهد رسید. تلاش بر آن است تا درآمد جهانی کتاب به CAGR یا نرخ رشد سالانه ۱.۳درصد برسد و مقدار آن از ۱۲۰.۱۳ میلیاد دلار در سال ۲۰۱۴ به ۱۲۸.۳۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ برسد.
این رشد به میانجی بازار هند محقق خواهد شد؛ بازار هند در سال ۲۰۱۴ دهمین بازار بزرگ کتاب در سطح جهانی شد، و بنابراین سریع‌ترین رشد درآمد کتاب را - در میان کل درآمدهای کتاب در جهان- از آن خود خواهد کرد. رشد کتاب درسی از درآمد حاصل از کتب عمومی و تخصصی پیشی خواهد گرفت . بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ درآمد جهانی کل کتب درسی به نرخ رشد سالانه ۲.۰درصد خواهد رسید، و از درآمد کتب عمومی با نرخ رشد ۰.۸درصد، و درآمد کتب تخصصی با نرخ رشد ۱.۶درصد سبقت خواهد گرفت.
کتب درسی از رشد فراگیر خود کسب سود خواهند کرد؛ خواه از طریق نسخه‌های دیجیتالی یا به واسطه نسخه‌های چاپی که با تنزل ناچیزی همراه است، زیرا هنوز هم کتب کاغذی در کلاس، آسان‌تر به اشتراک گذاشته می‌شوند، و یا هنگام تبادلات کتب دست دوم، قابل واگذاری به نوآموزان هستند. بازار کتاب در سایه عملکردهای چاپ دیجیتال مدیریت می‌شود.
ناشران الگوهای کسب و کار خود را دگرگون میکنند زیرا دیگر سلطه‌ای بر بازار کتاب ندارند. حالا افراد مستقل هستند که بازار کتاب را اداره میکنند. کتب آشپزی، شجره‌نامه‌ها، کتب مصور، کتاب‌های خاطرات، و بسیاری از موارد دیگر توسط افرادی تألیف می‌گردند و سفارش داده می‌شوند که هرگز با هیچ ناشری وارد مذاکره نشده‌اند. رمز موفقیت در این بازار حضور پررنگ دایمی یا آنلاین، و خدمات پیشتیبانیِ درجه یک است. همگی پی می‌بریم که تنها راه حفظ خاطرات تصویری‌مان «چاپ» خواهد بود.
موقعیت بنرها و آگهی های تبلیغاتی
بنرها و آگهی های تبلیغاتی، نوارهای کاغذی، پلاستیکی، یا پارچه ای هستند که یک شعار یا تصویر را به نمایش می‌گذارند و در اماکن عمومی آویخته می‌شوند، یا اینکه در راهپیمایی یا دسته‌های مردمی حمل می‌گردند. آنها در وهله اول تبلیغات بصری به شمار می‌روند در گذشته آگهیها و بنرهای عریض در بسیاری موارد نیازمند چاپ اسکرین بودند که از حیث رنگ و تصویر محدودیت‌هایی داشتند.
ظهور چاپگرهای جوهرافشان رنگی با «قطع بزرگ» در اواخر دهه ۱۹۹۰ همه چیز را دستخوش تغییر کرد. بنرها و آگهی های تبلیغاتی بخش عمده‌ای از تبلیغات چاپی را تشکیل می‌دهند. از آنجا که میزان نشریات افست کاهش یافته، فروش حاصل از بنرها و آگهی های تبلیغاتی و تصاویر بزرگ، رشد چشمگیری را به خود می‌بیند. تبلیغات محیطی، بازاری جهانی به ارزش سی‌میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است.
بنرها و آگهی های تبلیغاتی نیازمند چاپ عریض روی الیافی هستند که قابلیت قرارگیری در معرض آفتاب، بارندگی، و آلاینده‌ها را داشته باشد. بازار تبلیغات شامل مشاغل جزئی متعددی می‌شود که ملزم به تحویل فوری آگهی هستند. تجهیزات تکثیر باید قادر به چاپ روی الیاف مصنوعیِ مقاوم در برابر آب‌وهوا (به ویژه وینیل‌های پایدار در برابر اشعه فرابنفش) باشند. به همین منوال علائم نمایشگاهی روی لمینیت هایی چاپ می شوند که در عمل نیمه سخت به نظر می‌رسند اما می‌توانند در مقابل بسته‌بندی‌های مداومی که به منظور جابه‌جایی صورت می‌گیرند، انعطاف نشان دهند.
مرکب‌هایی که در چاپِ علایم به کار می روند باید به اندازه الیافی که چاپ روی آنها صورت می‌گیرد، دوام داشته باشند. این شرط به انضمام ضرورت «نفوذ» بر سطح الیاف مصنوعی، درگذشته به معنی رواج مرکب‌های پایه حلال در تبلیغات محیطی و علایم نمایشگاهی بود. اما امروزه در این بخش از بازار، مرکب‌های موسوم به یووی حرف اول را می‌زنند و مرکب‌های لاتکس پایه‌آب معمول هستند.
آگهی‌های تبلیغاتی به منظور جلب توجه طراحی می‌شوند. برای دستیابی به این هدف، قابلیت چاپ عکس‌های رنگی درخشان با استفاده از یک طیف رنگی گسترده، امری الزامی است. آگهی‌های بزرگ معمولا به مقادیر محدودی تولید می‌شوند و از این رو شمارگان آنها پایین است. در بسیاری از طرح‌های تبلیغاتی، امکان چاپ و تحویل فوری آگهی یک اصل اساسی به شمار می‌رود. جوهرافشان عریض و مسطح با کاربرد صفحات چاپی که در تناسب با آگهی‌های نمایشی انتخاب می‌شوند، کیفیت این آگهیها را ارتقا داده و عرصه تبلیغات را تحول بخشیده است.
قبل از پیشرفت جوهرافشان عریض، چاپ اسکرین بر بازار علایم تبلیغاتی با قطع بزرگ، چیره بود. اما چاپ اسکرین نقص‌هایی دارد که همین نقایص دروازه را به روی جوهرافشان عریض گشوده تا بازار علایم تبلیغاتی را قبضه کند. چاپ اسکرین محدود به چاپ تصویر بود، به عبارتی تنها یک کارکرد داشت. جوهرافشان عریض قادر به بازتولید طیف رنگی وسیع‌تر و چاپ صفحاتی با وضوح بالاتر است؛ این چاپگر ابزار چندمنظوره‌ای است که به طور قابل ملاحظه‌ای کیفیت تصویر را بهبود می‌بخشد.
امروزه بیش از گذشته، آگهیها از تصاویری با کیفیت واقع‌گرایانه عکس برخوردارند. مثل همه فناوری‌های چاپ دیجیتال، جوهرافشان عریض نیز برای تکثیر با شمارگان معدود، صرفه اقتصادی دارد و چاپ با تحویل فوری را میسر می‌سازد. افزون بر این، مرکب‌های جوهرافشانِ پیزوالکتریک – در قیاس با مرکب‌های چاپ اسکرین- می‌توانند با دامنه وسیعی از صفحات چاپ سازگار شوند.
در بازار چاپ، جوهرافشان عریض با شتاب جایگزینِ چاپ اسکرین می‌شود. در اثر این جایگزینی هزینه‌های پوسترها و بنرهایی که با شمارگان معدود تولید می‌شوند، کاهش می‌یابد. همچنین نوآوری‌های متعددی در عرصه نمایش آگهی شکل گرفته، به‌طوری که عملکرد چاپگرهای مسطح، با بارگیری و تحویل خودکارِ اوراق چاپ، ارتقا یافته است. بنرها و آگهی های تبلیغاتی با علایم الکترونیکی در رقابت هستند.
علایم الکترونیکی دارای صفحه نمایشی هستند که در آنها نمایشگرهای بلور مایع (LCD) و دی‌وی‌د‌ی‌های نوری آلی (OLED) به کار می‌روند. نمایشگرهای الکترونیکی به سهولت می‌توانند تعویض شوند و این امکان را برای فروشندگان مختلف فراهم آورند که به تبلیغ محصولات خود به‌طور همزمان بپردازند. این مزیت شامل حال فروشگاه‌هایی می‌شود که برندهای متنوعی را عرضه میکنند. اما علایم الکترونیکی قیمت بالایی دارند، مستلزم مصرف انرژی هستند و در برابر تغییرات آب‌وهوایی دوام نمی‌آورند.
بیشتر بخوانید: مرکب های چاپ اسکرین
به دلیل خصلت آگهی‌های مصور، یعنی معدود بودن شمارگان آنها، چاپ با جوهرافشان‌های عریض، در بازارِ خرده‌فروش‌های جزیی و متوسط پیشتاز خواهد بود. الواح مصورِ کاغذی و کارت‌های رومیزی تا بیست سال آینده زایل نخواهند شد. آنها به موازات فناوری‌های نمایشِ ویدیویی به حیات خود ادامه خواهند داد. انتظار می‌رود صنعت طراحی علایم تبلیغی تا سال ۲۰۲۰ به رشد تصاعدی خود ادامه دهد.
رواج فزاینده علایم در کارزارهای تبلیغاتی، قیمت‌های فروش و دامنه‌های سود را بالا خواهد برد. با چاپ عریض، زمان لازم برای تعویض یک آگهی به‌طور قابل توجهی از یک هفته به یک روز تقلیل یافته است. گمان می‌رود بیش از نیمی از تمام شرکت‌های تبلیغاتی، طرح‌های تبلیغاتی عریض را به مشتریان خود ارایه می‌دهند. این اقلام عبارتند از پوسترهای خودچسب، دیوارنگاره، نقاشی روی خودرو، بیلبوردها، و سایر محصولات با چاپ سفارشی از قبیل منسوجات.
هالیوود برای بازنمایی صحنه پس‌زمینه در فیلم، به جای نقاشی از چاپ عریض بهره می‌گیرد. شاید ادعا شود چاپ عریض به حفظ صنعت چاپ یاری رسانده است. با کاهش حجم محصولات سنتیِ چاپ، آگهی‌های بازرگانی و دیگر خدمات چاپی قادر شدند فرصت‌های درآمدیِ نوینی در بازار علایم تبلیغاتی بیابند. بی‌تردید چاپگرهای جوهرافشانِ عریض می‌توانند روی هر سطحی از هر جنسی چاپ کنند، و چاپگرهای جوهرافشان مسطح قادرند روی مواد ضخیم، عملیات چاپ را به انجام رسانند. چاپ سه‌بعدی به عصر آگهی‌های سه‌بعدی رهنمون خواهد شد، و مدارهای چاپی زندگی‌بخشِ علایم تبلیغاتی خواهند گشت.
منبع: صنعت چاپ
