روش‌های مختلفی برای چاپ کارتن وجود دارد که می‌توان از چاپ دیجیتال، سیلک اسکرین، افست (که در حال حاضر فقط قابلیت چاپ بر روی ورق‌هایE و F را دارد) و چاپ فلکسوگرافی نام برد که در ادامه به تشریح این موضوع می‌پردازیم.
چاپ فلکسوگرافی ابتدا با نام چاپ آنیلاین و در سال ۱۸۹۰ در انگلستان ابداع شد و نام خود را از روغن آنیلاین در مرکب چاپ گرفته است. تا سال ۱۹۵۱ این روش با بیش از ۲۰۰ نام متفاوت شناخته می‌شد در سال ۱۹۵۲ نهایتا این روش با نام فلکسوگرافی شناخته شد.
چاپ فلکسوگرافی از فن‌آوری چاپ برجسته بهره می‌گیرد ویژگی اصلی چاپ فلکسوگرافی استفاده از فرم‌های چاپ منعطف است که قادر به تغذیه مرکب خاصی (ویسکوزیته پائین) هستند کلیشه فلکسوگرافی از لاستیک و یا فتوپلیمر ساخته می‌شود که سختی و ضخامت آن‌ها بر اساس سطح چاپی و نقوش مورد نظر ما تعیین و انتخاب می‌شود که برای چاپ کارتن معمولا از کلیشه‌های با قطرهای مختلف بسته به نوع دستگاه و نوع چاپ استفاده می‌شود.
چاپ فلکسوگرافی یکی از متداول‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین چاپ‌ها برای تیراژها و اندازه‌های مختلف بر روی کارتن می‌باشد که در آن عمل چاپ کارتن توسط کلیشه انجام می‌شود.
عوامل مؤثری چون تأثیرات طراحی، تأثیرات کشانی در چاپ، نقش نوردهی در ساخت کلیشه، تأثیر شستشو درکیفیت ساخت کلیشه، تأثیرات شور (درجه سختی) کلیشه در کیفیت چاپ، نحوه برش کلیشه، طریقه مونتاژکلیشه، نحوه نصب کلیشه بر روی سیلندر چاپ، طریقه تمیز کردن کلیشه، نگهداری و بایگانی کردن کلیشه حائز اهمیت می‌باشد.
ضخامت کلیشه‌های فلکسوگرافی
در چاپ فلکسو، کلیشه‌های نازک با برجستگی کم عمق، جزئیات را به خوبی ایجاد می‌نمایند ولی همواره به سطحی خیلی تمیز و عاری از خاک کاغذ و مقوا احتیاج دارند. ضخامت کلیشه خیلی مهم است زیرا باید به دور سیلندر کشیده شود و بعداز نصب بر روی سیلندر، قسمت بیرونی کلیشه بلندتراز قسمت درونی آن می‌شود و هرچه کلیشه ضخیم‌تر باشد اختلاف دو سمت کلیشه و اِعوجاج نیز بیشتر می‌گردد.
فاکتورهای زیادی در اعوجاج کلیشه وقتی که بر روی سینلدر بسته می‌شود تأثیرگذار هستند ولی این واقعیت وجود دارد که هرچه قدر ضخامت کلیشه کمتر، میزان اِعوجاج نیز کمتر می‌شود.
نوعی از کلیشه‌ها وجود دارند که ابتدا به دور سیلندر پیچیده می‌شوند و سپس با لیزر CO2 گود می‌شوند، بنابراین تصاویر بعداز کشیدگی به دور سیلندر شکل می‌گیرند دیگر اِعوجاج ندارند.
چاپ کارتن
مرحله و عوامل تأثیرگذار در طرح یک کارتن
طراحی نقش مهمی در بازاریابی محصول ایفا می‌کند که سه نکته اساسی در آن مورد توجه است:
۱- زیبایی‌شناسی ظاهری
۲- قابلیت استفاده مناسب و ایجاد لذت در استفاده
۳- واکنش‌هایی که ایجاد می‌کند از قبیل بازتاب‌های اجتماعی و تأثیرات شخصی
بسته‌بندی کارتن علاوه بر، بر آوردن نیازهای بازاریابی و تبلیغات انتظارات زیر را نیز تأمین کند:
- گنجاندن و محافظت کردن محصول
- قابلیت استفاده (کارکرد مناسب)
- متمایز جلوه دادن محصول در قفسه فروش
- برانگیختن احساسات خریداران
- درنظر گرفتن نوع و خصوصیات محصولات شامل ابعاد، آحاد، وزن و شکل
- روش ساخت مانند محل‌های اتصال و مواد مصرفی در اتصال‌ها، شیوه صحیح اتصال‌ها
- دوام و طول مدت نگهداری به خصوص در بسته‌های موادغذایی، مهمات و صنایع نظامی
- نوع و نحوه چیدمان (چیدمان با ارتفاع زیاد بسته‌های محکم تری را طلب می‌کند)
- در نظر گرفتن محل تهویه (برای محصولات سردخانه‌ای)
- تطبیق خصوصیات و طرح بسته با استانداردهای حمل و نقل
- محل‌های در (پایین، بالا، پهلو) و نحوه باز شدن، زیرسازی و استحکام با توجه به توزیع بار در کف آن‌ها و توجه به ضربه‌گیرها
- زمان لازم جهت بسته‌بندی یا مونتاژ (برای سفارش‌های دایکاتی)
- استحکام کافی در مقابل عوامل مختلف فیزیکی، شیمیایی و به ویژه مکانیکی
- حفظ کیفیت و ارزش محصول با در نظر گرفتن سازگاری مواد با محصول
- تقسیم بندی درون بسته برای محصولات چندتکه یا بسته‌بندی گروهی
- در نظر گرفتن محل برچسب طراحی گرافیک برروی بسته و انتقال اطلاعات مناسب در مورد باز کردن نحوه استفاده و تاریخ مصرف یا انقضاء و مواردی از این دست
- اقتصادی بودن طرح با توجه به امکانات مشتری
برای موفقیت در چاپ به طراح تخصصی چاپ کارتن نیاز داریم شایسته است از وسعت اطلاعات خوبی برخوردار باشد و به ویژه از نوع دستگاه چاپ کارتن (از قبیل نوع آنیلوکس، درصد کشانی سیلندر چاپ، سرعت ماشین، نوع ورق برای چاپ، گراماژ کاغذ مورد استفاده برای چاپ و …).
با توجه به اینکه در چند سال اخیر تحولی در چاپ کارتن بوجود آمده است می‌توان انواع طرح‌های چاپی که در صنعت چاپ کارتن مورد استفاده قرار می‌گیرد را به موارد زیر تقسیم بندی کرد:
- کارهای خطی (Line Art): طرحی است شامل انواع حروف (Type)، خط (Line) و یا تنپلات (Solids)
- کارهای ترامه (Screen Art): طرحی است تک رنگ یا چند رنگ تفکیکی، که از کنار هم قرار گرفتن ترام دو یا چند رنگ، رنگ دلخواه شکل می‌گیرد.
- کارهای ترامه تصویری (Process Art): که به روش تفکیک رنگ و به صورت فیلم‌های جداگانه برای چهار رنگ تهیه می‌شود که می‌توان چاپ هافتون را که به این روش تهیه می‌شود را نام برد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با عوامل تاثیرگذار در ارتقای تولید و چاپ کارتن
نرم‌افزارهای مناسب برای طراحی در چاپ کارتن
انتخاب نرم‌افزار مناسب یا ترکیبی از چند نرم‌افزار، در ابتدای کار پیش از چاپ اهمیت بسزایی دارد. از نظر مدیر یک شرکت که تخصص اصلی او تهیه پلیت و تفکیک رنگ برای کار فلکسوگرافی است بهترین نرم‌افزارهای پیش از چاپ فلکسوگرافی را می‌توان نرم‌افزارهای زیر معرفی کرد:
- ترکیبی از ماکرومد یا فری‌هندوادوبی فتوشاپ
- ترکیبی از کوارک اکسپرس و فتوشاپ، فری هندوایلاستریتور
- ترکیبی از ایلاستریتور و فتوشاپ
در مرحله طراحی توجه به نکات زیر در بالا بردن کیفیت چاپ کارتن موثر می‌باشد:
- باید کلیه متن‌ها و تصاویر از حجم یکسانی برخوردار باشند تا در تفکیک دچار افت کیفیت نباشیم.
- متن نباید خیلی ریز باشد زیرا در چاپ موجب پر شدگی می‌شود.
- متن نباید به صورت خیلی نزدیک حروف چینی شود و حداقل فاصله بین حروف mm5/1 باشد.
- با توجه به خطوط ظریف ضروری است تا بیش از اندازه نازک نشود.
- برای خطوطی که تک رنگ می‌باشد و به صورت خط‌های توپر (Positive Rule) نباید کمتر از mm15/0 باشد.
- برای خطوطی که تک رنگ می‌باشد و به صورت خط‌های تو خالی (Reverse Rule) نباید کمتر از mm2/0 باشد.
- باید توجه داشت تلرانس چاپ در کارهای چند رنگ و به خصوص هافتون در حدود mm4/0 می‌باشد که باید در اندازه ترامها و یا خطوط دقت کرد.
- باز تابش ترامهای اوربیتال باید به صورت واضح و شفاف کپی شود و کاهش طول، که به خاطر کشیدگی چاپ از اهمیت زیادی برخوردار است، بهتر است در صورت امکان قبل از چاپ و تولید نگاتیو انجام شود و طرح مورد نظر با استفاده از نرم‌افزارهای گرافیکی از یک سمت کوچک شود و برای مراحل بعدی ارسال گردد.
- خطوط دور کادر بهتر است به اندازه کافی پهن باشند و با رنگ‌های کناری هم پوشانی داشته باشند تا در صورت بازی در چاپ این عدم انطباق پوشیده شود (که به این تکنیک Traping می‌گویند).
- خطوط برش، علامت‌های انطباق روی ورقه شفاف جهت مونتاژ علامت‌گذاری شوند که هنگام چسباندن کلیشه دارای اهمیت زیادی می‌باشند.
- اگر طرحی دارای اشکال می‌باشد و رنگ بندی آن تیره و روشن است. حتما از تکنیک Over Print استفاده شود (Over Print تکنیکی است که در آن شکل تیره بزرگ‌تر از شکل روشن می‌باشد تا در صورت بازی چاپ لبه‌های کار روشن بر روی لبه‌های کار تیره را تلرانس چاپ را بپوشاند).
- زوایای رنگ‌های تفکیکی در کارهای هافتون
در چاپ کارتن مقدار زوایای رنگ‌های مختلف به شرح زیر می‌باشد:
Yellow= ˚۵/۸۲
Magenta= ˚۵/۶۷
Cyan= ˚۵/۷
Black= ˚۵/۳۷
باید دقت داشت در صورت به کار نبردن صحیح زوایای بالا در ایجاد تصویر شاهد پیچازی خواهیم بود (هر گاه زوایای چاپ به درستی انتخاب نشوند ترامها به صورت نامنظم در کنار هم چیده می‌شود که باعث پایین آمدن کیفیت تصویر می‌شود که به آن پیچازی یا موری می‌گویند).
ادامه دارد…
چاپ کارتن
