در بخش قبلی به بررسی چسب نشاسته و کاربرد‌های آن در صنعت کارتن و مقواسازی پرداختیم؛ در این مطلب به بیان علت اصلی کاست شدن ورق کارتن می پردازیم، امیدواریم که مورد استفاده قرار گیرد.
علت اصلی کاست شدن ورق کارتن
علت اصلی کاست شدن ورق کارتن با بیانی ساده به قرار زیر است:
وقتی که کاغذ رطوبت جذب می‌کند منبسط می‌شود و وقتی که رطوبت را از دست بدهد منقبض می‌شود. حرارت دادن به کاغذ خروج رطوبت از کاغذ را تسریع می‌کند وقتی که دو لاینر با هم ترکیب شده اند «در مورد مسئله کاس همواره باید به لاینر ها معطوف شود» و یکی از آن دو لاینر بیشتر از لاینر دیگر رطوبت داشته باشد لاینر مرطوبتر در برابر حرارت بیشتر منقبض شده و ورق در همان جهت لاینر مرطوب کاس می‌شود.
برخی از لاینرها بر حسب آنکه طریقه ساخت و تولید آنها چگونه بوده و یا از چه مواد اولیه‌ای ساخته شده اند «از چه نوع ضایعات کاغذ و یا خمیر کاغذ و غیره» درجه انقباض بیشتر و یا کمتری دارند. لاینر هایی که با ماشین کاغذسازی سیلندر تایپ Cylinder Type تولید شده اند در مقایسه با لاینرهای تولید شده روی ماشین Fourdrinier Type بیشتر کاس می‌شوند. بایستی بخاطر داشت که «کاسی در دو طرف همان لاینری که رطوبت را از دست می‌دهد اتفاق می‌افتد.»
هنر تولید ورق صاف و بدور از کاست در این است که نسبت خروج رطوبت از دو لاینر را با هم برابر نمائیم به گونه‌ای که یک لاینر بیشتر از لاینر دیگر منقبض و یا منبسط نشود و در موقع خروج ورق از ماشین مقواسازی لاینرهای دو طرف به یک اندازه منقبض و یا منبسط شده باشند.
پس همیشه بایستی توجه داشت که رطوبت لاینرهای دو طرف ورق را یکسان تنظیم کنیم. منظور از لاینرهای دو طرف یعنی لاینر سر دستگاه چسب و لاینر اولین سینگل فیس است (مثلا C فلوت) کاسی همچنین بعلت نا برابر بودن فشار کششی که روی لاینر طرفین ورق (سطح رویی و سطح زیرین ورق) ایجاد می‌شود و یا ما ایجاد می‌کنیم اتفاق می‌افتد.
همچنین مثلا اگر جک کاغذ ازحالت موازی خارج شود (یک فک پائین‌‌تر از فک دیگر بوده و محور کاغذ کاملا با افق برابر نباشد) کشش دو سمت کاغذ (سمت متصدی و سمت موتور) با هم فرق داشته و کاغذ از یک طرف بیشتر کشیده می‌شود این حالت موجب بروز کاس پیچیدگی ورق می‌شود.
کاست شدن ورق کارتن
انواع کاسی
در حقیقت مشکل کاست شدن ورق کارتن در ۱۵ نوع مختلف امکان دارد بروز کند. ولی ۶ نوع بعنوان مشکل شش گانه کاسی ورق مطرح است.در صفحات بعدی این شش نوع با ذکر علت و نحوه مقابله با آن توضیح داده شده است.
کاس نرمال یا کاس از رو Up Warp
علت بروز این مشکل بر اساس توضیحاتی که قبلا در مورد کاسی داده شده اینست که رطوبت موجود در سینگل فیس «یعنی محصول ماشین‌های سینگل فیس که از بالای پل به داخل ماشین جذب و سپس به زیر تسمه دبل فیس هدایت می‌شود» بیش از رطوبت لاینر نهایی و یا به اصطلاح لاینر سر ماشین چسب (Glue machine liner) است.
به عبارت دیگر لاینر سینگل فیس مرطوب تر از لاینر دبل فیس است. ما بایستی این تعادل و رطوبت را برقرار کنیم تا اشکال برطرف شود، پس باید:
- سینگل فیس را به دور گرم کن قبل از ماشین چسب Triplex preheater زیاد بپیچانیم.
- اگر مقوای سه لایه تولید کنیم می‌توان برای تعدیل رطوبت سینگل فیس را از دور تا دور گرم کن (طبقه دوم و سوم) رد کنیم.
- پیچش لاینر سر دستگاه چسب را به دور گرم کن کم کنیم تا با انتقال حرارت کمتر رطوبت در لاینر مذکور بیشتر باقی بماند.
- Steam Shower (دوش بخار) روی کاغذ فلوت را در صورتیکه به فرم پذیری فلوت و شکل گیری کنگره لطمه وارد نشود کم کنید (تا رطوبت کمتر به سینگل فیس منتقل شود).
- پیچش کاغذ فلوت را روی (Preconditioner) ماشین سینگل فیس افزایش دهید.
- پیچش کاغذ لاینر را روی Preheater (ماشین سینگل فیس) افزایش دهید.
- میزان سینگل فیس که روی پل انباشته شده کاهش دهید تا سینگل فیس بیشتر در معرض هوا قرار گرفته و رطوبت از آن در اثر تبخیر خارج شود.
- میزان چسب را روی سینگل فیس با احتیاط و مراقبت کم کنید البته در صورتیکه به چسبیدن فلوت و لاینر لطمه وارد نشود.
- میزان چسب را روی Glue ماشین افزایش دهید تا رطوبت در لاینر دبل فیس زیاد شده و به میزان رطوبت لاینر سینگل فیس نزدیک شود.
کاست شدن ورق کارتن
کاس از زیر (Down Warp)
علت بروز مشکل کاست شدن ورق کارتن از زیر این است که رطوبت لاینر ماشین چسب (یعنی روی کارتن) بیشتر از رطوبت سینگل فیس (که از بالای پل به دستگاه چسب هدایت می‌شود) می‌باشد. در نتیجه در مجاورت محفظه‌های داغ دبل فیسر «Hote Plate» با از دست دادن رطوبت منقبض شده و مشکل فوق را ایجاد کند. اقدامات اصلاحی زیر جهت ایجاد تعادل در رطوبت لایه ها راه حل هایی برای رفع این مشکل است.
۱- میزان چسب روی Glue Machine را کم می‌کنیم البته تا حدی که لطمه به چسبیدن لاینر ماشین چسب به فلوت وارد نشود.
۲- میزان حرارت دبل فیسر را در صورتی که امکان داشته باشد زیاد می‌کنیم.
۳- پیش لاینر ماشین چسب را به دور Preheater افزایش می‌دهیم.
۴- پیچش لاینر سینگل فیسر را به دور Preheater روی دستگاه سینگل فیسر کاهش می‌دهیم.
۵- پیچش سینگل فیس را (که از بالای پل وارد ماشین چسب می‌شود) به دور گرمکن Triplex کاهش می‌دهیم.
۶- دوش بخار Steam Shower را روی فلوت (ماشین Single Facer) زیاد می‌کنیم.
۷- میزان چسب را روی ماشین Single Facer زیاد می‌کنیم.
۸- اگر روش‌های فوق کارساز نبود سرعت ماشین مقواسازی را کاهش می‌دهیم.
کاس در طول (End To End Warp)
این مشکل در سطح رویی و همچنین سطح زیر ورق امکان دارد ایجاد شود.
الف: کاس طولی (در سطح رویی ورق)
توضیح: سطح رویی به معنی روی کارتن نیست بلکه منظور سطح ورق است که در حین عبور از ماشین مقواسازی با تسمه دبل فیسر تماس دارد.
علت بروز این مشکل وجود فشار کشش سینگل فیس است «که از بالای پل وارد ماشین چسب می‌شود.»
روش رفع اشکال کاست شدن ورق کارتن:
۱- فشار کشش سینگل فیس را کاهش دهید (اگر بالای پل سینگل فیس انباشته شده با کاهش سرعت سینگل فیسر و همچنین افزایش سرعت دبل فیسر انباشتگی را کم کنید).
۲- کشش لاینر Glue machine را با افزایش فشار ترمز جک کاغذ افزایش دهید.
ب: کاس طولی (در سطح زیر ورق)
یعنی سطحی که در حین عبور از ماشین مقواسازی با سطح Hote Plates تماس دارد. علت بروز این مشکل وجود فشار کشش لاینر روی ماشین چسب (Glue Machine) است.
روش رفع مشکل:
۱- فشار ترمز کاغذ ماشین چسب را کاهش دهید.
۲- فشار سینگل فیسر بالای پل را افزایش دهید.
۳- سطح پلاته‌های داغ (Hot Plates) دبل فیس را تمیز کنید و یا روغن‌کاری نمایید.
کاس پیچیده و یا کاس در طول قطر (قطر مستطیل ورق) (Twist or Diagonal Warp)
علت بروز این کاس کشش نابرابر و یا فشار نابرابر در عرض web (اعم از عرض سینگل فیس بالای پل و یا در عرض کاغذ که در حال بازشدن از روی رول و ورود به ماشین سینگل فیسر و یا ماشین چسب است) می‌باشد.
علل نابرابری کشش و یا فشار که در بالا به آن اشاره شده ذیلا شرح داده می‌شود.
طبیعی است اقدامات اصلاحی همان رفع عللی است که تشریح می‌گردد.
۱- جک کاغذ تراز نیست یعنی نوک مخرو طهانی کر وسط کاغذ قرار می‌گیرند درست روبروی هم و در خط تراز نیستند، بایستی تراز شود.
۲- غلطک قابل تنظیم (slice roll) از تنظیم خارج شده است بایستی تنظیم شود.
۳- غلطک ثابت (splice roll) و یا غلطک متحرک مربوط به preheater (که توسط آن میزان پیچش کاغذ را تغییر می‌دهید) تراز نیست بایستی تراز شود.
۴- SPLICE ROLL و یا ROLLSTAND (جک کاغذ) و یا با PREHEATER با ماشین (مثلا سیلندر پرس) موازی نیست بایستی موازی شود. نشاسته خشک شده و یا مواد دیگر روی غلطک تنظیم پیچش کاغذ روی PREHEATER و یا روی خود preheater انباشته شده است بایستی تمیز شود.
۶- گونیا‌های بالای پل از تراز خارج شده و یا با سایر غلطک ها موازی نیستند و یا اینکه از مرکز خارج شده‌اند بایستی تصیح شوند.
۷- غلطک فشار روی ماشین چسب (rider roll) تراز نیست.
۸- تسمه بزرگ دبل فیس بطور نامساوی (در عرض) ورق را می‌کشد.
۹- کناره رول کاغذ روی درام preheater با استحکام و تماس خوب نمی خوابد با تنظیم غلطک هرز گرد تماس را تصحیح کنید.
۱۰- رول کاغذ یک طرف شل و یک طرف سفت پیچیده شده است، توسط غطک‌های هرز گرد کشش را به گونه‌ای که کاغذ کاملا مسطح بدون شل و سفت بودن در دو طرف روی preheater پیچیده شده و وارد ماشین شود تنظیم کنید. اگر شل و سفت در دو طرف رول کاغذ خیلی زیاد بود رول را پیاده کرده وبه فروشنده برگشت دهید.
کاست شدن ورق کارتن
کاسی که شکل s را در عرض ورق ایجاد می‌کند (S warp)
علت بروز این مشکل تلرانس میزان رطوبت و همچنین رگه‌های رطوب در امتداد محور استوانه رول کاغذ و یا کاغذ فلوت است.
البته شرایط، وضعیت ماشین در صورتی که به گونه‌ای باشد که انتقال حرات و یا چسب در عرض کاغذ یکنواخت صورت نپذیرد.می تواند علت بروز و ایجاد مشکل کاست شدن ورق کارتن از نوع S باشد.در صورتیکه کاسی ناشی از رگه‌های خیس در طول محور رول کاغذ باشد غیر قابل کنترل است، و اگر میزان این کاسی در حد زیادی بود بایستی رول پیاده شده، عودت داده شود.
چون بخش عمده‌ای از ورق‌هایی که بدین گونه تولید شود، تبدیل به ضایعات شده به علاوه در موقع تبدیل به ماشین‌های چاپ، صدمه وارد خواهد شد. احتمالا باعث کنده شدن و ضایع شدن کلیشه نیز خواهد گردید به هر حال علل عمده بروز کاسی از نوع S به قرار زیر است:
۱- رگه‌های مرطوب در عرض کاغذ لاینر و یا کاغذ فلوت.
۲- نازک بودن ضخامت در لبه کاغذ فلوت و لاینر. وقتی که ضخامت کاغذ را اندازه می‌گیرید متوجه می‌شوید که ضخامت لبه کاغذ کمتر از وسط آن است. این مسئله موجب برور کاس Sمنتها در خلاف و بر عکس کاس S ناشی از مورد یک می‌شود.
۳- شل بودن پیچش کاغذ در لبه‌های رول کاغذ لاینر به گونه‌ای که کاغذ یکسان به درون ماشین کشیده نمی‌شود در نتیجه در بخش لبه‌های رول کاغذ روی گرم کن با تماس کامل پیچیده نشده وحرارت به تمام قسمت‌های کاغذ مخصوصا به لبه‌های کاغذ به صورت یکنواخت منتقل نخواهد شد و مشکل فوق بروز می‌کند بایستی توجه داشت که همیشه کاغذ اعم از لاینر ویا فلوت باید محکم و یکنواخت با سطح گرمکن تماس کامل داشته باشد تا میزان رطوبت در عرض کاغذ یکنواخت تامین شود.
۴- مرطوب بودن لبه رول کاغذ به علت انبار کردن رول‌ها در فضای باز وغیره.
۵- تراز نبودن وهمچنین موازی نبودن رول‌ها در بخش‌های مختلف ماشین (جک‌های کاغذ و غیره) که از تماس کامل و محکم کاغذ لاینر با گرمکن جلوگیری می‌کند و انتقال حرارت به لاینر به صورت یکنواخت انجام نمی‌پذیرد.
۶- غلطک چسب و چسب گیر (Applicator Roll&Doctor Roll) ماشین سینگل فیسر با هم موازی نیستند.
۷- تیغه پاک‌کن روی غلطک چسب گیر ماشین سینگل فیسر (Scraper Blade) در قسمتی شل بوده و یا کثیف است.
۸- بعضی قسمت‌های غلطک چسب و یا چسب گیر ماشین سینگل فیسر زخمی شده ویا صدمه دیده و از همان قسمت‌ها چسب زیادتر به نوک کنگره منتقل شده عدم تعادل موضعی در میزان رطوبت ایجاد می‌نماید.
بیشتر بخوانید: چسب و کاربرد آن در صنعت کارتن و مقواسازی
۹- غلطک فشار (Rider Roll) در ماشین چسب (Glue Machine) از حالت موازی خارج شده است.
۱۰- غلطک چسب و چسب گیر (Doctor roll&Aplicatore Roll Glue Machine) از حالت موازی خارج شده‌اند.
۱۱- تیغه پاک‌کن مربوط به غلطک چسب گیر ماشین چسب یا در قسمتی از طول خود شل شده و موجب انتقال چسب اضافی در همان قسمت می‌شود ویا کثیف شده است.
گردآوری: ابراهیم رستمی
ادامه دارد…
