حاصل پژوهش متخصصان، تکنولوژی کامپیوتر به پلیت یا همان سیستم های CTP است. همراه با آن سیستم های گردشکار دیجیتال نیز متولد شدند. این سیستم ها جایگزین نیروی انسانی ماهر شدند. با این حال رشد CTP آن چنان که انتظار می رفت از آب درنیامد. بر اساس آمارهایی که شرکت CAP Venture ارائه کرده تا اواخر سال ۲۰۰۳، تنها ۱۶ هزار CTP در سراسر جهان نصب شده بود. در حالی که مجموعه مراکز چاپی در جهان که قابلیت نصب CTP را دارند فراتر از ۲۲۹ هزار واحد است.
با در نظر گرفتن چنین رقمی متوجه میشویم تنها ۷ درصد از مراکز چاپی اقدام به خری دCTP کردهاند. با این حال به نظر میرسد اکنون همه شرایط برای بهکارگیری این تکنولوژی مهیا است.
تولیدکنندگان CTP قیمت دستگاههای خود را کاهش دادهاند و قیمت مواد مصرفی از جمله پلیت نیز روز به روز کاهش پیدا میکند. با این حال برای خریدCTP ابتدا باید از انواع تکنولوژیها و گزینههای موجود، مزایا و نقاط ضعف هر کدام اطلاعات کافی پیدا کرد. در گزارشی که میخوانید این تکنولوژیها و سیستمهای موجود در بازار معرفی شدهاند.
لیزر در خدمت تکنولوژی کامپیوتر به پلیت
در حال حاضر سه نوع تکنولوژی لیزری در سیستم های CTP بهکار می روند.
سیستم حرارتی (Thermal lmaging)
در سیستم های CTP حرارتی گرمای اشعه لیزر تغییراتی روی سطح پلیت ایجاد میکند که در نهایت به ایجاد تصویر روی پلیت منجر میشود.
کیفیت تصویری که این پلیتسترها میسازند بسیار خوب است زیرا عکسالعمل گرمایی، درجه حرارت آستانهای (Temperature Threshold) بسیار دقیق دارد و قادر است ظریفترین نقاط را روی پلیت بسازد. از سوی دیگر مهمترین نقطه ضعف این سیستم حساسیت پلیت است. برای ظهور پلیت های حرارتی بیش از هزار بار انرژی بیشتری از آنچه برای ظهور پلیتهای نور مرئی بهکار میرود، مورد نیاز است. به همین خاطر پلیتسترهای حرارتی معمولاً از چندین ردیف اشعه لیزر و ساختار درام خارجی استفاده میکنند. همین ویژگی باعث میشود تا زمان مورد نیاز برای ظهور پلیت در مقایسه با سیستم های نور مرئی افزایش پیدا کند.
سیستم نور مریی (Visible Light imaging):
در سیستم نور مریی برای مصارف تجاری از دو نوع پلیت استفاده میشود؛ فتوپلیمر و هالید نقره. پلیتهایی که از امولسیون پایه نقره استفاده میکنند حساسیتی مشابه فیلم لیتوگرافی دارند. به همین خاطر آنها با سرعت زیاد توسط لیزرهایی که انرژی کمی نیز دارند، ظاهر میشوند.
برای ظهور پلیتهای فتوپلیمر به ۱۰۰ برابر انرژی بیشتر نیاز است با این حال هنوز میزان آن در مقایسه با پلیتهای ترمال که به دهها وات انرژی نیاز دارند پایینتر و در حد میلیوات است.
سیستم یووی
در سیستمهایCTP یووی فاقد نقره (Silverless) یک پلیتستر ماوراء بنفش مجهز به منبع نور یووی پلیتهای آلومینیومی معمولی و فاقد نقره را ظاهر میکند. این سیستم با دیگر سیستم های CTP تفاوت اساسی دارد زیرا همزمان با سیستم CTP یووی دیجیتال و هم با روشهای معمولی ظهور پلیت با استفاده از فیلم سازگار است.
انواع پلیت های CTP
– یکی از عواملی که باعث سردرگمی به هنگام تصمیمگیری برای خرید پلیتستر میشود، پلیتهای دیجیتال است. بسیاری هنوز شناخت کافی در مورد این پلیتها و ویژگیهای آنها ندارند. در حال حاضر چهارنوع پلیت در بازار برای سیستم های CTP وجود دارد.
– پلیتهای نور مریی نقره پایه. (Silver based) این پلیتها به طیف گستردهای از طول موجهای انرژی نوری از جمله دیودهای لیزری نور بنفش با طول موجهای ۴۱۰، ۴۰۵، ۴۸۸، ۵۳۲ نانومتر و همچنین لیزرهای یاگ و آرگون حساس هستند.
– پلیتهای نور مریی فتوپلی مرعاری از نقره. این پلیتها به طول موج نور ماوراء بنفش در محدوده ۴۵۰ ۳۶۶ نانومتر و همچنین لیزرهای ۴۸۸ و ۵۳۲ نانومتر، یاگ و آرگون حساس هستند.
– پلیتهای پلیمر یووی فاقد نقره. برای ساخت تصویر روی این نوع پلیت از نور ماوراءبنفش با طول موج ۳۶۰ تا ۴۵۰ نانومتر استفاده میشود. از این پلیتها در پلیتسترهای یووی از جمله بیسیس پرینت، اسکوگرافیکس و اشرگراد استفاده میشود.
– پلیتهای حرارتی. این پلیتها به طول موجهای ۸۳۰ و ۱۰۶۴ نانومتر حساس هستند.
تکنولوژی های پلیت ستر
در مجموع سه ساختار اصلی برای طراحی و ساخت پلیتسترها وجود دارد: درام داخلی، درام خارجی و تخت.
پلیت سترهای درام داخلی
از ساختار درام داخلی ابتدا در ایمیجسترها استفاده میشده است. در این سیستم پلیت درون یک سیلندر توخالی قرار داده میشود. یک آینه چرخان اشعه لیزر را که توسط هد ایجاد شده منحرف کرده و روی پلیت در راستای محور درام میتاباند. تعداد چرخشهای آینه از ۴۰ هزار دور در دقیقه فراتر میرود.
یکی از مهمترین مزایای این سیستم ثابت بودن پلیت درون درام است. از سوی دیگر شدت اشعه نیز یکنواخت است. مهمترین نقطهضعف این سیستم طولانی شدن زمان تصویرسازی روی پلیت است. عمق کانون اپتیکال (نوری) در این سیستم بزرگ است.
پلیت سترهای درام خارجی
در این سیستم پلیت روی یک درام نصب میشود. مهمترین مزیت سیستمهای درام خارجی در مقایسه با درام داخلی این است که هم از لحاظ ساختار و هم از لحاظ تابش اشعه لیزر در این سیستم به راحتی میتوان چندین اشعه لیزر را همزمان روی سطح پلیت متمرکز کرد. در سیستم درام خارجی پلیت همگام با درام میچرخد به همین خاطر همواره ریسک عدم تعادل نیروهای گریز از مرکز وجود دارد.
از سوی دیگر تغذیه و تحویل پلیت در سیستم درام خارجی آسان انجام میپذیرد و همین امر باعث کاهش زمان تصویرگذاری میشود زیرا میتوان از چندین نور لیزر بهطور همزمان استفاده کرد. یکی دیگر از مزیتهای این سیستم کوتاه بودن مسیر تابش اشعه است زیرا منبع تابش اشعه به سطح پلیت بسیار نزدیک است.
پلیت سترهای تخت
همانگونه که از اسمش پیداست، در پلیتسترهای تخت در هنگام عملیات تصویرسازی، پلیت روی یک بستر تخت قرار میگیرد. در این سیستم یک آیینه چندوجهی با عدسیهای تصویرسازی و تصحیح نوری، مسیر اشعه لیزر را تنظیم کرده و آن را خط به خط روی سطح پلیت میتاباند.
مهمترین مشکل این سیستم اعوجاج اپتیکال (نوری) است که باعث میشود این نوع پلیتسترها برای چاپخانههای تجاری که کار با کیفیت ارایه میدهند جذاب نباشد. با این حال برای مواردی که کیفیت در اولویت نیست (مثل روزنامه) این سیستم طرفداران زیادی دارد. یکی دیگر از مزیتهای این سیستم تغذیه و تحویل بسیار آسان پلیت است.
CTP بخریم یا نخریم؟
بسیاری از چاپخانهها و لیتوگرافی های بزرگ در حال حاضر از پلیت ستر استفاده میکنند در حالیکه چاپخانههای کوچک و متوسط نیز اکنون بهطور جدی به فکر استفاده از CTP افتادهاند. شکی نیست که استفاده از CTP باعث صرفهجویی در هزینهها میشود زیرا:
– هزینه نیروی انسانی برای ظهور هر پلیت را کاهش میدهد.
– زمان آمادهسازی را کاهش میدهد.
– کاهش زمان آمادهسازی به سهم خود باعث کاهش باطلهها میشود.
– میزان تولید مجدد پلیت کاهش پیدا میکند.
– میزان توقف ماشین چاپ نیز کاهش پیدا میکند.
مشکلات سیستم های CTP
علیرغم مزایایی که در بالا برای CTP برشمردیم، استفاده از CTP مشکلاتی را نیز به همراه دارد.
گردشکار: برای استفاده از CTP به فایلهای دیجیتال نیاز است که خود مشکلات فراوانی به همراه دارد.
نیروی کار ماهر: در حال حاضر به اندازه کافی متخصصانی که با مشکلات و الزامات زبان پست اسکریپت آشنایی کامل داشته باشند وجود ندارد. از سوی دیگر مراکزی که از CTP استفاده میکنند باید مشتریان خود را نیز آموزش دهند.
سرمایهگذاری: علاوه بر هزینه خود دستگاه، هزینههای آموزش و راهاندازی سیستم را به عنوان هزینههای بالاسری (Overhead) باید در نظر داشت.
با این حال برای بسیاری از خریداران CTP انگیزه خرید تجهیزات کامپیوتر به پلیت تنها براساس محاسبات اقتصادی ایجاد نشده و فشار مشتریان باعث این تصمیمگیری میشود. بسیاری از مشتریان کارهای چاپی امروزه کارهای خود را بهصورت فایلهای دیجیتال ارایه میدهند به همین خاطر ظهور پلیت بهصورت دیجیتال به خودی خود برای آنها جذاب است.
مشتریان کارهای چاپی در نشریات کنفرانسها و نمایشگاهها در مورد CTP اطلاعات کسب میکنند و آن را ضروری میپندارند. برای بسیاری تصمیم برای خرید CTP تنها براساس مزایایی که بازگشت این سرمایهگذاری میتواند برای آنها داشته باشد انجام نشده. بلکه براساس بقا و حفظ کار و کاسبی انجام میشود.
یکی از عوامل مهم در خرید CTP حفظ مشتریان است. نهایتاً یک چاپخانه و لیتوگراف باید محاسبه کند در صورت عدم خرید CTP آیا قادر به پاسخگویی به مشتریان خود و جذب مشتریان جدید خواهد بود یا نه.
پلیت ستر نور بنفش یا حرارتی؟
مهمترین تصمیمی که در هنگام خرید پلیتستر باید گرفته شود انتخاب یکی از دو تکنولوژی موجود پلیتستر است. گو اینکه هر کدام از این دو تکنولوژی مزایا و نقاطضعف خود را دارند ولی به نظر میرسد با پیشرفت هر دو تکنولوژی کاربرد هر کدام گسترش یافته و وارد عرصهای شده که تاکنون به تکنولوژی رقیب تعلق داشته است. آنچه مسلم است سیستم های CTP هر کدام سطح و میزان متفاوتی از کیفیت، سرعت و اتوماسیون ارایه میکنند.
نوع این سیستم های CTP امروزه آن قدر زیاد شده که هر کس با هر بودجهای میتواند گزینه ایدهآل خود را پیدا کند. معمولاً چاپخانههایی که به دنبال تیراژ بالا و چاپ با استفاده از مرکبهای یووی هستند سراغ تکنولوژی ترمال یا حرارتی میروند. پلیتهای حرارتی قابلیت سوزاندن داشته و با استفاده از آنها میتوان تیراژهای میلیونی چاپ کرد. گو اینکه در دروپا ۲۰۰۴ شرکت فوجی یک پلیت نوربنفش ارایه کرده که قابلیت سوزاندن دارد. میزان تیراژدهی این پلیت یک میلیون چاپ است.
برای چاپخانههایی که دارای ماشینهای چاپ فرمت بزرگ (VLF) نیز هستند، گزینه ترمال جذاب است. بهویژه اگر بخواهند پلیتها را در نور روز و معمولی جابهجا کنند.
یکی دیگر از مزایای ترمال قابلیت استفاده از ترام FM است. البته باز هم فوجی در دروپا ۲۰۰۴ سیستم ترام FM برای پلیتسترهای نور بنفش را نیز عرضه کرد. البته باید اذعان داشت استفاده از ترام FM در سیستم حرارتی کاملاً جا افتاده ولی در سیستم نور بنفش هنوز دوران آزمون و خطا را طی میکند.
پلیتهای بینیاز از دارو (Processless) نیز تنها در تکنولوژی حرارتی قابل استفاده هستند. البته این پلیتها هنوز فراگیر نشدهاند. از سوی دیگر پیشبینی میشود تکنولوژی Processless به زودی در سیستم CTP نور بنفش نیز بهکار گرفته شود.
سیستم نور بنفش میتواند برای چاپخانههای کوچک با بودجه کم جذاب باشد. زیرا هزینه دستگاه ارزانتر از سیستم حرارتی است. از سوی دیگر سرعت ظهور پلیت در این سیستم بسیار بالا است به همین خاطر بیشتر روزنامهها از پلیتسترهای نوربنفش استفاده میکنند. با این حال تولیدکنندگان سیستمهای حرارتی از جمله کرئو برای صنعت روزنامه نیز پلیتستر ارایه کرده که سرعت آن بسیار بالا است. ولی به نظر میرسد روزنامهها فعلاً ترجیح میدهند از تکنولوژی نوربنفش و پلیتسترهای تخت استفاده کنند.
در مجموع، اغلب پلیتسترهای نور بنفش برای تیراژهای زیر ۳۵۰ هزار مناسب است و برای تیراژهای بالاتر برای استفاده تجاری توصیه نمیشوند. در عوض از جمله مزایای سیستم لیزربنفش هزینه پایین و عمر بالای لیزر است. البته تولیدکنندگان سیستمهای حرارتی نیز با پیشرفت این تکنولوژی هزینه هدهای آن را کاهش دادهاند. با این حال هنوز هدهای لیزر نوربنفش بسیار ارزانتر از هدهای حرارتی هستند.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع ماشین های چاپ افست
یکی از مهمترین نقاط ضعف هدهای لیزر نوربنفش توان حرارتی آن است. مدلهای اولیه تنها توانی برابر با ۵ میلیوات داشتند ولی امروزه استانداردهای لیزر نوربنفش ۶۰ میلیوات است. در دروپا ۲۰۰۴ هدهای با توان ۱۰۰ میلیوات به نمایش درآمد و متخصصان شرکتهای تولیدکننده ادعا میکردند هدهای با توان ۳۰۰ میلیوات نیز بزودی به بازار عرضه میشود. هر چه توان لیزر بنفش بالاتر رود آسانتر میتواند در امولسیون پلیت تغییر و تحول پدید آورد و نقاط دقیقتر و ظریفتری روی پلیت بنشاند. مزیتی که هدهای ترمال در حال حاضر از آن برخوردارند.
آنچه مسلم است هیچکدام از این دو تکنولوژی را نمیتوان نادیده گرفت. هر دو به پیشرفت خود ادامه خواهند داد. البته این امر انتخاب را برای چاپکاران نیز دشوارتر خواهد کرد