چاپ گراور قابلیت تولیداتی بسیار بالایی دارد. دستگاه‌های چاپی گراور می‌توانند با سرعتی تا سقف ۱۶ متر در ثانبه بر روی رول‌های کاغذی ۴.۳۲ متر چاپ کنند. در این روش ذخیره انرژی باعث کاهش انتشار کربن دی اکسید در هوا می‌شود.
امروزه محیط زیست دوستانه بودن فرآیندها و محصولات صنعتی امری ضروری و حیاتی است و تولیدکنندگان باید در رعایت کردن این قاعده اهتمام جدی ورزند؛ زیرا که اکنون دیگر به یکی از خواسته های مصرف‌کنندگان تبدیل شده است و هر تولیدکننده‌ای که از آن سرپیچی کند سهم خود را در بازار از دست خواهد داد و حال تغییر اقلیمی که چالشی بحرانی‌تری برای صنعت است، موضوع داغ مناظره‌های سیاسی شده است.
در ۷فوریه ۲۰۰۷ پنل بین الدولتی تغییرات اقلیمی(IPCC)- که یک بخش مشترک بین برنامه محیط زیستی سازمان ملل متحد و سازمان جهانی هواشناسی است- بر اساس چهارمین گزارش ارزیابی های خود بیانیه‌ای را تحت عنوان «مختصری برای سیاست گذاران» منتشر کرد که صدای آن در رسانه بسیار طنین انداز شد.
این گزارش ضمن بازگو کردن اوضاع بغرنج شرایط آب و هوایی خواستار اتخاذ اقدامات زود هنگام می شود. در قرن ۲۰ دمای کره زمین ۰.۷ درجه سانتیگراد بالا رفت و همچنان سیری صعودی دارد. بر طبق آمار IPCC دمای زمین در هر دهه ۰.۲ درجه سانتیگراد گرم تر می شود. تنها راه گریز از پدیده گرم شدن زمین کم کردن میزان انتشار کربن دی اکسید و دیگر گازهای گلخانه‌ای در هوا است و صرفه جویی در مصرف انرژی اولین و مهم ترین اقدام در این زمینه است.
سهم صنعت چاپ در تولید «کربن دی اکسید»
به طور کلی فرآیندهای چاپی تاثیر چندانی بر میزان انتشار کربن دی اکسید ندارند. شرکت Carbon Trust که از سوی دولت بریتانیا برای بررسی راه کارهای کاهش دی اکسید کربن تاسیس شده است، در نوامبر ۲۰۰۶ مستندی مکتوب را پیرامون سهم فرآیندهای صنعتی مختلف در انتشار کربن دی اکسید منتشر کرد که بر اساس آن سهم صنعت چاپ در این پدیده فقط ۱۰ درصد است!
در میان فرآیندهای چاپی مختلف گراور انتشارات ناچیزترین سهم را دارد. همان گونه که در این گزارش آمده است، چاپ گراور یک فرآیند محیط زیست دوستانه است و این یک ادعای دروغین برای بازاریابی نیست، بلکه مبتنی بر آمار و ارقام است. همان گونه که در ادامه بحث خواهد آمد، با بررسی‌های به عمل آمده این ادعا به راحتی اثبات می‌شود.
طرح‌های مدیریت محیطی
در اروپا تعداد زیادی از چاپچیان گراور انتشارات بر اساس یک طرح مدیریت محیطی فعالیت می‌کنند، که برخی از این طرح‌ها مطابق با استاندارد EMAS Directive و برخی دیگر با استاندارد ISO 14000 است. هدف ناظرین این طرح‌ها اطمینان یافتن از رعایت تمام جوانب محیط زیستی به هنگام تولید است. برخی از چاپچیان به صورت پیشرفته‌تر عمل می‌کنند و دارای سیستم مدیریت ترکیبی (Integrated Management System) هستند.
بدین معنا که سیستم مدیریت کیفیت، سیستم مدیریت محیطی زیست و حتی دیگر سیستم‌های مدیریتی از قبیل مدیریت امنیت شغلی را همگی باهم ترکیب می‌کنند. اکثر این چاپچیان به طور منظم گزارش‌های محیط زیستی را منتشر می‌کنند که در آن پیشرفت‌های خود را در بخش تولید محیط زیست دوستانه ارائه می‌کنند.
چاپ گراور تا حد ممکن مواد را بازیافت می‌کند
اساس و شالوده محیط زیست دوستانه بودن چاپ گراور این اصل است که تا آنجا که ممکن است باید مواد را بازیافت نمود. نمونه اعلای این اصل تولوئن است؛ حلالی که در گراور انتشارات بکار می‌رود. سیستم بازیافتی آن به قدری بهینه شده است که بیش از ۹۵درصد حلال بکار رفته مجددا استفاده می‌شود.
نرخ مواد بازیافتی در شرکت‌های گراور انتشاراتی حتی از این مقدار هم افزون تر است. علاوه بر این، ماده بازیافت شده کیفیتی برابر با ماده اولیه دارد. مزیت دیگر بازیافت این است که ماده چاپی که با مرکب‌های تولوئن چاپ می‌شوند- در زمینه گراور انتشارات- به راحتی مرکب زدایی می‌شود و در صنعت کاغذ بازیافت می‌شود. آنچه که بر همگان هویداست این است که بازیافت پذیر بودن ماده چاپی مهم‌ترین عامل در چرخه کاغذ سازی است.
سیلندرسازی
حال بهتر است به نحوه تهیه سیلندر بپردازیم. در زمان‌های گذشته سیلندرهای گراور با فیلم‌های فوتوگرافی و حکاکی تهیه می‌شدند که در عین زمانبر بودن، فرآیندی پیچیده‌ای بود که مواد خام و انرژی فراوانی را مصرف و پسماندهای شمیایی زیادی را تولید می‌کرد. اما هم اکنون داده‌های دیجیتالی جایگزین همه این فرآیندها شده است.
مرحله نهایی تولید سلول‌ها در سطح سیلندرهای چاپ گراور انتشارات یا به صورت الکترودینامیکی انجام می‌شود و یا با یک راهکار لیزری و بدون نیاز به حکاکی. سپس سطح سیلندر با یک لایه کرومی سخت پلیت می‌شود تا مشخصه‌های ماندگاری آن تقویت شوند. امروزه اکثر چاپچیان گراور ترکییبات کرومی لازم را به شکل محلول می‌خرند که بدین معاست که بعد امنیت و بهداشتی آن بهینه می‌شود زیرا که گرد و غبار دیگر تولید نمی‌شود. سطح سیلندر دارای کیفیت بهتری است؛ چرا که جریان مداوم محلول غلظت کروم را در طی گالوانیزاسیون ثابت نگه می‌دارد.
مرکب چاپی
صنعت چاپ گراور در اروپا سالانه مقدار ۱۸۰هزار کیلو تن مرکب مصرف می‌کند. این مقدار شامل ۳۰ کیلو تن پیگمنت، ۵۰ کیلو تن رزین و ۱۰۰کیلو تن تولوئن است. ۹۵درصد از تولوئن باز استفاده می‌شود؛ زیراکه گراور از یک سیستم تک حلالی استفاده می‌کند. تشکیل ایزوتروپ‌ها (مخلوط‌های همیشه در حال جوششی که از پاکسازی جلوگیری می‌کنند) امکان‌پذیر نیست، لذا نمی‌توان حلال بازیافت شده را تقطیر کرد. این امر باعث صرفه‌جویی در وقت، انرژی و هزینه می‌شود.
مقدار تولوئن موجود در گاز خروجی کارخانه‌های چاپی بسیار کم است. بر اساس یکی از بخشنامه‌های سازمان اتحادیه اروپا مقدار خروجی این حلال باید کمتر از ۸۲ میلی گرم در هر متر مکعب باشد که البته همه چاپچیان روتوگراور اروپایی مقداری بیش از این را آزاد می‌کنند. سپس این حلال توسط فرآیندهای زنجیره‌ای رادیکالی آزاد موجود در فضا شکسته می‌شود. بر طبق سازمان جهانی بهداشت (WHO) مدت ماندگاری این حلال در هوا ۱۲.۸ ساعت است.
مقداری از تولوئن از طریق پسماندهای محصولات چاپی از بین می‌رود. البته در سال‌های اخیر با تغییر نحوه ساخت مرکب این مقدار کاهش یافته است. سفت شدن سطح مرکب چاپ شده زمان تقریبا بیشتری می‌برد. در چنین زمانی که تقریبا ۱۰میلی ثانیه است، تولوئن اضافی در واحد چاپ تبخیر می‌شود و از طریق سیستم چاپی گرفته می‌شود. پس از اینکه ماده چاپی از شرکت بیرون برد می‌شود، باقیمانده تولوئن کمتر از ۰.۰۴ درصد می‌شود.
میزان غلظت تولوئن موجود در هوا که از طریق منازل مسکونی تولید می‌شود بسیار کم تر از ۲۶۰میکرو گرم در هر متر مکعب است. پژوهشی که موسسه تحقیقاتی فنلاندی VITTOدر فوریه ۲۰۰۷ انجام داد این مقدار را تایید نمود. مقدار ۲۶۰میکروگرم در هر متر مکعب حداکثر حدی است که سازمان جهانی بهداشت برای منازل مسکونی پذیرفته است. در ارتباط با کارخانجات که از قبل محدودیت ایمنی بر آن‌ها نیز اعمال می‌شود حداکثر غلظت مجاز به طور متوسط۱۹۰ میکروگرم در هر مر مکعب در طی ۸ساعت کاری است. این امر بدین معناست که حد مجاز غلظتی که سازمان جهانی بهداشت برای منازل مسکونی اعمال کرده است ۷۳۰ مرتبه بیشتر از رقیق‌تر است.
پیگمنت‌های موجود در مرکب هی چاپ گراور مصنوعی هستند و عمدتا از مواد پتروشیمیایی ساخته شده‌اند. انجمن مرکب چاپ سازان اروپا سال‌ها پیش دستورالعملی را بنام «فهرست مواد ممنوعه برای مرکب‌های چاپی و محصولات وابسته» تهیه کرد که استفاده از ذرات سمی و بسیار خطرناک را برای ساخت مرکب ممنوع می‌کند. تقریبا ۸۰درصد از رزین های مرکب‌های گراور از مواد طبیعی همچون کلوفون، کلوفون صمغی و کلوفون روغنی ساخته شده است. مثال آخری یکی از محصولات فرعی تولید خمیر شمیایی در صنعت کاغذ است.
بیشتر بخوانید: مشخصات مرکب های چاپ گراور
کاغذ
در طی دهه‌های اخیر صنعت کاغذسازی در جهت کاهش اثرات مخرب محیطی پیشرفت‌های زیادی را در کارنامه خود ثبت کرده است. سال‌ها پیش امکان چاپ گراور بر روی کاغذهایی که دارای فیبرهای بازیافتی بودند، محال بود. تولیدکنندگان کاغذ ویژه چاپ گراور انتشاراتی که بر حسب تصادف همگی عضو اتحادیه روتوگراور اروپا (ERA) هستند، موفق به ساخت چنین کاغذهایی شدند. کاغذهای گراور انتشاراتی که دارای خمیر مرکب زداشده هستند (DIP)-بدین معنا که دارای فیبر بازیافتی هستند- در بازار موجودند و بنا به درخواست مشتری بکار می‌روند.
همچنین می‌توان بدون از دست دادن خواص بهینه کاغذ، وزن پایه‌ای آن را کاهش داد. امروزه تولید کاغذ بسیار پیشرفت کرده است. به عنوان نمونه در اروپا فرآیند سفید کردن کلروین با روش‌های اکسیداسیون محیط زیست دوستانه‌تری جایگزین شده است. مصرف آب و انرژی کاهش یافته است. با استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر میزان کربن دی اکسید در هوا متعادل شده است. نرخ بازیافت مواد چاپی در اروپا ۵۵درصد شده است (۲۰۰۵) با احتساب میران کاغذ بازیافت شده اروپا که در خارج از این قاره اجرا می‌شود این نرخ به ۶۳ درصد می‌رسد(۲۰۰۵).
مزایای محیطی چاپ گراور
از مزایای محیطی مهم چاپ گراور انتشارات می‌توان به موراد زیر اشاره کرد:
- استفاد از مواد خام به راحتی بازیافت‌پذیر
- استفاده از مواد خام تجدیدپذیر
- آخرین و مهم‌ترین مزیت: تولید یک محصول به راحتی بازیافت‌پذیر
منبع:era.eu.org
