آرم (لوگو) تعداد معینی کارکرد را با نظمی خاص در روند ارتباط سازمان و مردمی که مخاطب آن هستند، متضمن می‌شود. آنگونه که دانش ریشه‌شناسی زبان یونانی خاطرنشان می‌سازد، «لوگوس به معنای گفتمان» نمایانگر یک کلیت استدلالی است.
بدین معنا بر طبق دو محور قطبی شده است: از یک سو قطب فرستنده (سازمان) گیرنده (جامعه) است، که این قطب مخاطب و طرف گفت و گو است. از سویی دیگر قطب معنایی-مصداقی است. طبق محور دوم، چیزی در خصوص موضوعی به مقصد شخص، بیان و توصیف شده است. بنابراین، محور نخستین به جنبه و ابعاد عملی بر می‌گردد، در حالی که محور دوم به ابعاد معنایی اشاره دارد.
با این رویکرد، یک آرم دو جنبه متفاوت است: عملی و معنایی، که هر دو با مساله انتخاب و گزینش شیوه بیان، چه در عمل و چه در معنا مواجه است. اینکه سازمان (فرستنده) چه چیزی (انتخاب معنا: مدلول) از خود را و در چه صورتی (انتخاب دال) بیان کند، بنابراین آرم حاصل انتخاب مجموعه‌ای از ارزش‌ها و اطلاعاتی است که در قالب یک تصویر در روند ارتباط سازمان با افراد جامعه قرار می‌گیرد.
هایل برون اولین کارکرد آرم را که تضمین‌کننده رابطه جامعه (گیرنده) با سازمان (فرستنده) است، کارکرد سخن‌گشا می‌داند. به همین دلیل، نقش آرم را به عنوان نشانه هویت سازمان در شکل‌گیری ارتباط، موثر می‌داند. طبق این تعریف به نظر می‌رسد که آرم‌های سر در موسسات، به عابران سلام می‌گویند.
آرم از نشانه‌هایی است که تکیه‌گاه‌های گوناگونی دارد، به این لحاظ شکل تماس آن با جامعه متفاوت است. یک آرم ممکن است روی برچسب محصول، در گوشه‌ای از پوستر، در کنار صفحه تلویزیون، در شروع و خاتمه یک تیزر تلویزیونی، روی اوراق اداری و… با مواد و ابعاد گوناگونی در معرض دید و تماس با افراد جامعه قرار گیرد.
کارل گوستاویونگ می‌گوید: واژه یا تصویر زمانی یک نماد است که متضمن چیزی در ماوراء معنای آشکار و مسقیم خود باشد. نماد دارای جنبه‌ای وسیع‌تر و ناخودآگاه است که هرگز نمی‌توان به طور دقیق آن را تعریف و یا به طور کامل آن را توصیف کرد. ما نیز امیدوار نیستیم که بتونیم آن را تعریف یا توصیف کنیم.
هنگامی که ذهن به پویش نماد می‌پردازد با اندیشه‌هایی برخورد پیدا می‌کند که در ماوراء قابلیت‌های منطقی-عقلانی آن قرار دارند. اندکی تامل و در خود فرو رفتن ما را به این نتیجه می‌رساند که بشر قادر به دریافت و درک کامل هیچ چیز نیست. او می‌تواند ببیند (همانگونه که برونو موناری می‌گوید) افراد آنچه را می‌بینند که می‌دانند بشنود، لمس کند و بچشد. اما قابلیت‌های دیداری و شنیداری و تمام آگاهی‌هایی که از طریق قوای لامسه و چشایی می‌توانند برای او حاصل شوند وابسته به تعداد و کیفیت قوای احساسی اوست.
نام تصویری که ساده، مختصر موضوع را تجسم می‌کند، آرم کاربرد و عملکرد معینی دارد. نشانه پدیده‌ای نیست که تازه به وجود آمده باشد، بلکه گذشته آن به عهد باستان می‌رسد. در آن زمان‌ها حک کردن علایم بر روی اشیای هنری متداول بوده است.
آرم بایستی دارای ویژگی‌های فوق‌العاده‌ای باشد تا بتواند به عنوان یک نشانه موفق طی سالیان سال دوام و بقا یابد. سادگی، زیبایی، خلاقیت، انسجام وحدت شکل، قابلیت شکارآیی در اشکال مختلف، عدم تشابه با علائم دیگر، ارتباط مستقیم نشانه با موضوع رنگی بودن، به سادگی در ذهن مشتری ماندن، گویا بودن و دارای اجرای دقیق و صحیح بودن، بدین ترتیب ملاحظه می‌شود.
آرم در عین حال که بیانگر موجودیت خویش از نظر بصری می‌باشد بار سنگین معنایی صاحب خویش را به دوش می‌کشد که این مهم‌ترین جنبه برخورد عامیانه یک نشانه در هنر گرافیک می‌باشد. آرم در واقعه شناسنامه برند برای مشتریان می‌باشد.
بیشتر بخوانید: لوگو؛ عنصر هویت‌بخش
انواع نشانه
- نشانه‌های تصویری
- نشانه‌های نوشتاری
انواع نشانه‌های تصویری
۱- تصاویری که مفهوم سمبولیک آن‌ها با موضوع، ارتباط مستقیم دارند. مانند نشانه موسسه تولید چرم بوفالو که از تصویر گاو در نشانه استفاده شده است. یا آرم روزنامه گل، که از توپ فوتبال استفاده شده است.
۲- تصاویری که مفهوم سمبولیک آن‌ها با موضوع ارتباط غیرمستقیم دارند، مانند تصویر خورشید، شیر، عقاب، تصاویر افسانه‌ای و اساطیری به عنوان نشانهای از ماهیت موضوع.
۳- تصویری که با موضوع ارتباط نه مستقیم و نه غیرمستقیم دارند و انتخاب آن‌ها به عنوان نشانه، نمایش از بستگی موضوع با قدمت سنتی یا ملی تصویری، است. مانند انتخاب نقوش بومی و ملی برای نشانه یا استفاده از نقوش ایران باستان.
۴- تصاویر و نقوش مجرد و انتزاعی که حاوی معنی خاصی نیستند، بلکه پس از انتخاب آن‌ها به عنوان نشانه، به تدریج معرف مفاهیم کار برای موضوع می‌شوند.
نشانه‌های نوشتاری
نشانه‌هایی هستند که به جای استفاده از تصویر، فقط در طراحی آن‌ها از حروف و یا کلمه و جمله استفاده شده است و این نشانه‌ها خود بر سه بخش تقسیم می‌شوند:
۱- نشانه‌هایی که با حروف اول نام موضوع (شرکت، برند) طراحی می‌شود: این نشانه‌ها را مونوگرام می‌گویند، که نحوه ترکیب تعداد حروف، در گذشته دارای تقسیمات کوچک‌تری بوده است. امروزه کمتر با شیوه‌های گذشته مونوگرام را طراحی می‌کنند، بلکه مونوگرام جدید و مدرن بسیار ساده با ترکیب‌بندی‌هایی است که هدف از آن ایجاد یک نقش بوده تا وضوح و خوانایی حروف.
۲- نشانه‌هایی که از نام کامل موضوع طراحی شده‌اند: این نشانه‌ها را لوگوتایپ می‌گویند که در طراحی آن‌ها، ترکیب خوشنویسی، نقش مهمی دارد. این نشانه‌ها فقط از ترکیب‌بندی هنرمندانه خوشنویسی به وجود می‌آیند و نوشتن حروف، شکل و تصویری را مجسم می‌کند. در خوشنویسی ایرانی، از این گونه‌ها فراوان وجود دارد. نمونه‌های شیوه طغرا، و… مهرهای امضاء و خط کوفی بنایی و ترکیبات خوشنویسی، نمونه‌های درخشان در این زمینه هستند.
۳- نشانه‌هایی که علایم راهنمایی یا پیکتوگرام نامیده می‌شوند: کاربرد این نشانه‌ها مانند سایر نشانه‌ها نیست، اما از نقطه نظر طراحی و مشخصات فنی همان ویژگی‌های آن‌ها را دارد. تصاویر پیکتوگرام گاه به طور کامل انتزاعی، گاه تصویری (فیگوراتیو) و گاه از نوشته و حروف تشکیل شده است؛ مانند نشانه‌های راهنمایی و رانندگی، نشانه‌های ورزشی، نشانه‌های فرودگاهی، بیمارستانی و… استفاده می‌شود.
کاربرد نمادها و نشانهای گیاهی در آرم‌ها
آرم بیمه پاسارگاد از گل نیلوفر از دوران هنر ایران باستان استفاده شده است.
کاربرد نمادها و نشانهای گیاهی
کاربرد نمادها و نشانهای حیوانی
باشگاه فرهنگی ورزشی (پرسپولیس) پیروزی از سر ستون هخامنشی
آرم بانک پاسارگاد از ریتون هخامنشی تاثیر گرفته است
نماد مار در آرم جهانی دارو
بز کوهی مادی
کاربرد نمادها و نشانهای ترکیبی و طبیعی
آرم دانشگاه تهران از گچ‌بری‌های دوران ساسانی استفاده کرده است
نمادها و نشانهای ترکیبی در اکثر طرح‌ها و آرم‌ها استفاده شده است و در جهت تکمیل نمودن مفهوم نمادین کاربرد دارند. این نمادها به صورت ترکیب انسان و حیوان، انسان و نمادهای طبیعی، ترکیب گیاهی و حیوانی و… به کار می‌روند.
خلاقیت در آرم‌های دنیا
آرم ماهنامه خانواده که خانواده را نشان می‌دهد
این آرم نشانگر متاهل بودن است
آرم سایت آمازون که در طراحی این آرم اشاره شده به حروف A تا Z به این معنا که از اول تا آخر در این سایت همه‌گونه مطلب وجود دارد
