چاپ و بسته بندی، آهنربای بازار تجاری اند. این دو صنعت نقش بسیار مهمی در تکمیل زنجیره تأمین کالاهای مختلف دارند. در این مقاله نیم نگاهی به تبعات بازارهای جهانی لیبل و بسته بندی و «IML» بعد از دوران پاندمی می پردازیم.
چاپ و بسته بندی، آهنربای بازار تجاری اند. این دو صنعت نقش بسیار مهمی در تکمیل زنجیره تأمین کالاهای مختلف دارند. آن‌قدر مهم که در سال ۲۰۰۹، یک شرکت چند ملیتی صرفاً با تغییر غیرمهندسی بسته های آب پرتقال، بازار آمریکای شمالی را با ۲۰ درصد کاهش فروش از دست داد و تا سال ها بازخواست شد.
یا محبوب ترین برند شکلات بریتانیا، به خاطر تغییر بسته بندی و نوع چاپ لیبل «بی‌توجهی به استاندارد و تکنولوژی‌های لازم» تا یک سال تحت نظارت مستقیم سازمان غذا و دارو بود و سال‌ها طول کشید تا بتواند از پس شوک دریافتی از بازار که عملاً شبیه یک تروما بود برآید و به چرخه تولید بازگردد و این در حالی است که پژوهشی در سال گذشته هم اثبات کرد ۶۰ درصد مصرف‌کنندگان با توجه به نوع بسته بندی، جذابیت بصری، پیچیدگی طراحی در عین سادگی و فناورانه بودن بسته بندی محصول، اقدام به خرید می‌کنند و این موضوع حتی در خریدهای آنلاین قابل تعمیم است و مصداق دارد. لیبل و بسته بندی
به ویژه آن‌که تجزیه و تحلیل «Global Market Insights» تأیید می‌کند در سال‌های آتی، جریان‌های اصلی اقتصاد، تجارت‌ها و صنایع رو به رشد، نیازمند فناوری‌هایی است که از پس دیجیتالی شدن، فشارهای زیست‌محیطی، تغییرات در نیازها و خواسته‌های مشتریان و تبعات پاندمی، تغییر کرده یا ایجاد شده‌اند و این موضوع برای صنعت لیبل و بسته بندی در حال رشد هم مصداق دارد.
بنا بر گزارش «Smithers»، حجم بازار این دو صنعت و به صورت کلی پکیجینگ، در سال ۲۰۲۵، به رقمی بالغ بر یک هزار میلیارد دلار خواهد رسید و در این بین رشد بازار جهانی لیبل‌های «IML» که در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۸/۱ میلیارد دلار بود با نرخ ۹/۶ درصدی رشد مرکب سالانه «CAGR» در سال ۲۰۲۷ ارزشی بیش از ۹/۲ میلیارد دلار خواهد یافت تا چاپ و بسته بندی با مداخلات فناوری، به بسیاری از کشورها فرصت پیشرانی جهانی را بدهد، فرصتی که بی‌شک، دست یافتن بدان ساده نیست و نیازمند توجه به مشکلات پیش‌بینی شده و آمار و ارقامی است که می‌تواند از شدت تهدیدهای تجاری در آینده بکاهد.
برای مثال، برآوردها و آمار «Market research» حکایت از آن دارد که بازار لیبل‌های «IML» در چند سال آینده گرچه به دلیل گسترش صنعت بهداشت و درمان، تقاضای فزاینده برای محصولات غذا و نوشیدنی در کشورهای در حال ظهور و نیاز به لیبل‌های پایدار با رشد همراه خواهد بود؛ ولی با تعدادی چالش مواجه است که به احتمال زیاد تأثیرات کلیدی بر عملکرد، سودآوری و سرمایه‌گذاری این صنعت خواهد داشت.
این گزارش نشان می‌دهد، گرچه همه‌گیری نتوانست ضربه بزرگی به زنجیره تأمین لیبل و به ویژه «IML» وارد کند اما از سال ۲۰۲۲ به بعد، این صنعت در تأمین مواد خام و اولیه، هزینه‌های انرژی، نیروی انسانی و پایداری با مشکل مواجه خواهد شد و نیازمند تدوین برنامه‌ها و استراتژی‌های راهبردی و توجه به واقعیت‌های موجود است. لیبل و بسته بندی
داده‌های اکونومیست تأیید می‌کند، مشکلات زنجیره عرضه و افزایش تقاضا در پی پاندمی، نرخ مواد خام و اولیه را در بسیاری از کشورها بالا برده است و این روند افزایشی در کنار رشد تورم در سال جاری میلادی هم ادامه خواهد داشت. به نحوی که تورم در آمریکا به ۸/۶ درصد و در ایران در پایین‌ترین سطح به ۵/۲۳ درصد و در بالاترین میزان خود به ۶۰ درصد خواهد رسید و به طور طبیعی قیمت مواد اولیه مانند الفین‌ها و محصولات شیمیایی مانند «PP» را افزایش می‌دهد.
الفین‌های سبک بیش از ۶۰ درصد از تولیدات مواد پایه پتروشیمی در دنیا را به خود اختصاص داده‌اند و به دلیل کاربرد بسیار متنوع محصولات الفینی در زندگی روزمره، تقاضای این دسته از محصولات در دنیا همواره رو به افزایش است. تمامی محصولات پتروشیمی از پایه ۷ ماده اصلی شامل: اتیلن، پروپیلن، متانول، زایلن، بنزن، تولوئن و بوتادین تولید می‌شوند که از میان آن‌ها سه محصول یعنی پروپیلن، اتیلن و بوتادین جزو محصولات الفینی هستند که مجموعاً سهمی ۵۷ درصدی از محصولات پایه در تولید محصولات صنایع مختلف چون لیبل و «IML» دارند.
بدین‌رو، اگر قیمت «PP» و فیلم‌های «ABS» طبق پیش‌بینی‌های «Global Market» از نیمه اول سال ۲۰۲۲ روند افزایشی خود را شروع کنند در حالی که صنعت لیبلینگ و «IML»، رشد ۶/۶ درصدی «CAGR» را در استفاده از این مواد پلیمری به‌ویژه در آسیا پیش‌رو داشته باشد، بی‌شک بزرگ‌ترین چالش فعالان این صنعت کمبود و گرانی مواد خام و اولیه خواهد بود که افزایش قیمت در طول کل زنجیره تأمین را به همراه خواهد داشت و بازار تجاری و مصرف را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر آن افزایش قیمت حامل‌های انرژی نیز از دیگر مواردی است که زنجیره تأمین و چرخه تولید و مصرف در این صنعت را تحت‌الشعاع قرار داده و خواهد داد.
همچنین بنابر گزارش بانک جهانی از سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۱، قیمت حامل‌های انرژی همچنان در حال افزایش بوده است و قیمت کالاهای دیگر نیز به دلیل افزایش شدیدی که در ابتدای سال جاری با آن روبرو شدند، روند افزایشی خود را حفظ کرده‌اند. برای مثال گاز در اتحادیه اروپا همچنان روی مدار گرانی ۴۰۰ درصدی مانده و قیمت حامل‌های انرژی در ایران که بعد از انقلاب ۳۰۰۰ برابر شده، روند افزایشی خود را حفظ کرده و در کنار کمبود ۲۰۰ میلیون متر‌مکعبی گاز منجر به گرانی برق شده که این به‌تنهایی کابوس بزرگی برای تولید و صنایع است و صنعت لیبل و بسته بندی هم از آن مستثنی نیست.
مضاف بر این‌ها، جهان در طول پاندمی با معضل «استعفای» بزرگ مواجه شد که با احتساب نرخ بیکاری مطلق در کشورهای در حال توسعه، صنعت و تولید، دچار کمبود نیروی انسانی متخصص شده است. تجربه کرونایی کار انعطاف‌پذیر در طول دو سال گذشته باعث شد تعداد زیادی از افراد با سرعتی بی‌سابقه شغل خود را ترک کنند؛ چیزی که به آن استعفای بزرگ گفته می‌شود.
بر اساس آمار اداره کار ایالات‌متحده، اصطلاح «نرخ ترک» که برای اندازه‌گیری استعفای داوطلبانه در هرماه به کار می‌‌رود در این مدت به بالاترین حد خود یعنی ۳/۴ میلیون نفر یا ۹/۲ درصد از کل نیروی کار رسید. طبق نظرسنجی اخیر شرکت استخدامی رندستاد نیز در بریتانیا تقریباً یک‌چهارم کارمندان هنوز هم قصد دارند طی سه تا شش ماه آینده شغل خود را ترک کنند و البته در ایران نه به خاطر استعفای بزرگ که به خاطر تعدیل نیرو، نرخ بیکاری مطلق ۹.۶ درصد شده و در کنار آن، تعداد ناامیدشدگان جویای کار به ۲/۲ میلیون نفر رسیده است.
این در حالی است که کمبود نیروی انسانی متخصص و دارای مهارت در صنایعی چون لیبلینگ و «IML»، دست کمی از شکست در تولید ندارد و اگر با عدم بهره‌گیری از فناوری و اتوماسیون مدرن همراه شود، می‌تواند تمامی زنجیره تأمین را ناتوان کند و البته موضوع پایداری نیز یکی دیگر از شاخصه‌هایی است که بعد از پاندمی و در سال‌های آتی می‌تواند به مانعی بزرگ برای بسیاری از صنایع به خصوص شرکت‌های فعال در حوزه چاپ لیبل و بسته‌بندی مبدل شود. لیبل و بسته بندی
تحلیل‌های وودمکنزی، مدرسه اقتصاد لندن و موسسه زیست‌محیطی استکهلم اثبات کرده است، در پنج سال آینده، ظرفیت جهانی تولید پلیمرها، بیش از ۳۰ درصد رشد می‌کند و هر سال در جهان، فقط ۱۰ تا ۱۵ درصد از زباله‌های پلاستیکی بازیافت می‌شود.
از این رو، صنایعی که به صورت انبوه کالا تولید می‌کنند، پسماند حاصل را به طبیعت بازمی‌گرداند و جز رشد اقتصادی به موضوع دیگری نمی اندیشند، نمی‌توانند در سال‌های آتی در زمره صنایع پایدار قرار بگیرند. به بیانی ساده، اگر فعالان صنعت لیبلینگ و بسته بندی نتوانند خود را با مباحث پایداری هماهنگ کنند، ارزش زنجیره‌ی تولیدشان از تأمین مواد اولیه گرفته (حتی در استفاده از جوهرها، فیلم‌ها و فناوری‌های تولید) تا محصول نهایی را از دست خواهند داد و چه بسا از این چرخه حذف می‌شوند.
بیشتر بخوانید: IML؛ سرمایه‌گذاری لجستیکی و توسعه اقتصادی
از این رو، برای ماندگاری و حضور موثر در بازار تجاری این دو صنعت، نیاز است شرکت‌های فعال، یک کارگروه و تیم مدیریتی را برای بررسی هر یک از این چند حوزه کلیدی نامبرده تشکیل دهند تا بتوانند متناسب با پتانسیل‌های ملی قبل از آسیب دیدن، نقشه توسعه‌ای خود را تدوین و ایمن‌سازی کنند که البته این کار برای تولیدگران ایرانی فعال در این صنعت بی‌شک ساده و بدون‌دردسر نخواهد بود.
