این مجموعه مقالات در پی آن هستند تا آشنایی علمی را درباره‌ی مرکب های مختلف مورداستفاده در صنعت چاپ ارائه دهند. در بخش‌های قبلی به بررسی مرکب های یو وی و انواع آن پرداخته شد، همچنین به سراغ مرکب های فرم تجاری رفتیم و نگاهی هم به مرکب های هیت ست و کلد ست داشتیم. در این بخش نیز به معرفی سیستم ها و نرم افزارهای مرکب که همگی در پی بالا بردن کیفیت کار هستند پرداخته‌شده است؛ که امیدواریم موردتوجه شما قرار بگیرد.
سیستم های رنگ مرکب
تمام سازندگان مرکب رنگ‌های بر پایه سیستم رنگی پنتون را مصرف می‌کنند، البته باید گفت در هم آمیختن رنگ‌ها اصلی‌ترین مسئله‌ای بود که موجب شد سایر سیستم‌های دیگر کنار بروند. اگرچه که هنوز دو سیستم پوششی و HKS به‌صورت خیلی محدود کاربرد دارند. سیستم HKS (Hostmann, Kassen Eager, Schmidt) در آلمان به‌صورت محلی توسعه پیداکرده است ولی به‌غیراز مرکب‌های ساخت آلمان، درجاهای دیگر به‌ندرت دیده می‌شود. سیستم دیگری نیز وجود دارد که به نام سیستم پنجاه‌پنجاه کوتس شناخته می‌شود. این سیستم بر اساس تقاضا کاربرد دارد که مدت‌ها است مسکوت مانده و از طرف شرکت کوتس رشدی داده نشده است.
مرکب های فرآیند چهار رنگ
مرکب های فرآیند چهار رنگ ستون فقرات تجارت سازندگان مرکب چاپ هستند. آن‌ها بر اساس استانداردهای بین‌المللی DIN استانداردشده‌اند. همه‌ی این رنگ‌ها برای یک مجموعه یکسان از چهار رنگ هستند. اکثریت مرکب‌سازان می‌توانند در این حوزه محصولات تجاری قابل قبولی ارائه دهند. البته عموماً بر اساس رقابت در قیمت، کیفیت، سرویس و قرارداد محدود کردن رنگ‌های استاندارد، مجموعه فرایندهای زیادی را برای رضایت مشتری و بنا به درخواست مشتری، جهت انواع کارهای چاپی ارائه می‌دهند.
سازنده‌ی آلمانی با ارائه‌ی مرکبی به نام «مرکب چاپ لیبل» از مرکب‌های سری «آنیوا» توجه خود را به مدیریت فرایند چهاررنگ معطوف کرده است. نرم افزار آنیوا جهت اصلاح فرآیند RGB (قرمز، زرد، آبی) به CMYK (سایان، ماجنتا، زرد و مشکی) تغییر شکل یافته است.
با این روش می‌توان به چاپ با دانسیته بالا دست‌یافت. مرکب‌های رنگی مکمل به دو صورت وجود دارد، مرکب‌های آنیوای اروپایی بر اساس استاندارد اروپایی تهیه‌شده است. در مقابل آنیوای جادویی (Aniva Magic) رنگ‌های مجنتا و زرد متمایل به سبز را با درصد کمی بهینه‌سازی ارائه داده است. گفته می‌شود که فام رنگ در سری ارائه‌شده توسط آنیوا ۴۰ درصد بهتر از رنگ‌های استاندارد اروپایی است.
رنگ‌های چاپ HiFi
تمام خریداران مرکب یا کسانی که چاپ را می‌شناسند، می‌دانند که فرایند چاپ چهار رنگ محدودیت بسیاری در گستره طیف‌های رنگی دارد و از طیف وسیع و کامل رنگ‌ها کمتر از ۴۰ درصد آن را پوشش می‌دهد. اما طیف‌های ازدست‌رفته تمیزترین و بهترین سایه‌ها هستند.
محدودیت‌هایی به خاطر مسائل مالی، ماشین‌های چاپ دورنگ و چهار رنگ معمولی وجود دارد. با توجه به اینکه چاپ شش و حتی ۱۰ رنگ در حال افزایش است، دیگر دلیلی برای محدود شدن به چهار رنگ نیست. در سال ۱۹۹۰ شرکت دیویس (Davis) در آمریکا، اصل چاپ رنگی های‌فای را معرفی کرد، یعنی رنگ‌های ثانویه‌ای که بین رنگ‌های اولیه جای می‌گیرند.
این مسئله با بررسی و ملاحظه‌ی چرخه‌ی رنگ در شکل ۱ نشان داده شده است. ما در این دایره رنگ می‌توانیم تمام رنگ‌های ممکن را بازیابی کنیم. رنگ‌های روشن در محیط دایره (اطراف) و رنگ‌های تیره را در مرکز دایره نشان می‌دهیم. رنگ مشکی به سبب آن‌که کلیه رنگ‌ها را جذب می‌کند در مرکز دایره است. رنگ‌های ایده‌آل اولیه به‌طور مساوی در محیط دایره پخش هستند.
دو رنگ مخلوط شده به‌وسیله خط مستقیم بین دو رنگ نشان داده می‌شود. این بدان معنا است که فقط رنگ‌هایی که در مثلث متساوی‌الاضلاع هستند قابل‌دسترسی به‌وسیله‌ی فرآیند سه رنگ اصلی است. رنگ‌های خارج به‌وسیله رنگ‌های پنتون قابل‌چاپ و تولید هستند. بر اساس آنچه در شکل ۱ نشان داده‌شده است، رنگ‌های قرمز، سبز، آبی و بنفش با گسترش رنگ‌های اصلی قابل‌دسترسی هستند.
رنگ های هگزا کروم
بهترین محصولات چاپی که تاکنون عرضه گشته‌اند توسط رنگ‌های سری پنتون تولیدشده‌اند، یعنی به‌جای رنگ آبی و بنفش دو رنگ نارنجی و سبز اضافه‌شده است. رنگ متداول زرد و ماجنتا با اضافه کردن پیگمنت (رنگدانه) فلوئورسنت درخشان‌تر شده است و به ما اجازه تولید رنگ‌های قرمز و سبز درخشان‌تر را نسبت چهار رنگ فرآیندی اصلی می‌دهد. این در حالتی است که رنگ‌های فرعی در همان فام خودشان باقی می‌مانند.
دو حالت قابل‌اجرا وجود دارد که ممکن است منتج به تقویت رنگ‌های اولیه با اضافه کردن پیگمنت‌های فلوئورسنت بشود. اول اینکه این مرکب‌ها نمی‌توانند مقاومت نوری داشته باشند و این پیگمنت‌ها خواص بهترین چاپ را ندارند. دوم اینکه حضور پیگمنت‌های فلوئورسنت اثر منفی در خواص لیتوگرافی مرکب‌ها دارند.
استدلال شده است که امروز ماشین‌های چاپ بالاتر از چهار رنگ (شش، هشت، ۱۰ و ۱۲ رنگ) وجود دارند که از پس چاپ با این ترکیبات رنگی به‌خوبی برمی‌آیند اما به‌هرحال ساختن مرکب یووی از پیگمنت‌های فلوئورسنت که مقاومت و پایداری خوبی داشته باشند، بسیار مشکل است. معمولاً برای انبارداری مرکب‌های درمان یووی مشکل وجود دارد. امروزه توانسته‌اند مرکب‌های پایه یووی بسازند که حدود یک سال مقاومت و پایداری در انبار را داشته باشند که این روند می‌تواند در توسعه‌ی بازار چنین مرکب‌هایی تأثیر داشته باشد.
نرم افزارهای مرکب (Ider MCS (Master Colour System
این مرکب ها، مرکب های رنگی جایگزین برای سیستم HiFi هستند. امکان جدا کردن رنگ‌های بیشتر از رنگ‌های جایگزین قبلی و تبدیل تمام رنگ‌های مختلف CMYK در این نوع نرم افزارهای مرکب وجود دارد و بدین ترتیب توسعه اطلاعات تصویری در فضای قابل‌چاپ ممکن می‌شود. این نرم افزارهای مرکب که از ۱۲ رنگ به‌اضافه‌ی رنگ مشکی ساخته می‌شود به ما اجازه مناسب‌ترین انتخاب را می‌دهد.
این چهار رنگ فرآیندی می‌توانند با سه رنگ ثانویه‌ی قرمز، سبز، آبی و شش رنگ اضافی دیگر که بین رنگ‌های اولیه و ثانویه وجود دارند، مورداستفاده قرار بگیرند. علیرغم پیچیدگی آشکار، نرم‌افزار ایدر (Ider MCS) به ما اجازه‌ی بهترین انتخاب تصویر از فام وسیع رنگ‌ها نسبت به سایر سیستم‌ها را می‌دهد. تفاوت کلیدی بین شش رنگ هگزا کروم با سیستم ایدر این است که در سیستم ایدر نیازی به تقویت این رنگ‌ها با پیگمنت‌های فلوئورسنت نیست بنابراین مسئله‌ی مقاومت نوری و مشکل خاصیت لیتوگرافی در این سیستم وجود ندارد.
کاربرد سیستم HiFi
برای مواجهه با مشکلات عملی نیاز به کار کردن با سیستم چاپ رنگی HiFi است. نمونه‌های چاپی با چهار رنگ CMYK ارزش زیادی ندارند، بنابراین نمونه‌ی دیجیتال قابل‌اطمینان‌تر است. اگر کار دو بار در سیستم چهار رنگ چاپ شود، رنگ‌های CMYK آن‌چنان خواهد بود که با نوار کنترل رنگ‌های CMYK می‌توان آزمایش دانسیته و فام‌های خنثی را به کار برد. پس چگالی رنگ‌های اضافی را می‌توان برای گسترش مناطق پررنگ بدون بر هم زدن فام‌های خنثی تنظیم کرد.
این سیستم رنگی وقتی برای اولین بار معرفی شد، فقط مناسب رنگ‌های درخشان بود (مانند درخشان‌ترین مدل‌های لباس). به‌طور مثال اخیراً شرکت‌های تبلیغاتی و شرکت‌های بسته‌بندی نیز تشخیص داده‌اند که رنگ‌های نارنجی خیلی بهتر به نظر می‌آیند زیرا که توجه را سریع‌تر جذب می‌کنند؛ حتی اتومبیل‌ها می‌توانند بهتر به نظر آمده و گستره وسیعی از بسته‌بندی‌ها برای رقابت در قفسه‌های سوپرمارکت‌ها بهتر و برجسته‌تر به چشم بیایند. با این تفاسیر می‌توان گفت که کاربرد سیستم رنگی HiFi به‌صورت تخصصی و در کارهای ویژه بازار باقی خواهد ماند.
مرکب های متالیک و پشتیبانی نرم افزارهای مرکب
مرکب‌های متالیک باحالت‌های درخشان در حال گسترش است. بیشتر مرکب‌های متالیک مصرفی به‌وسیله دو شرکت بین‌المللی بزرگ «وُل اشتاین هلم» (Wohlsteinholms) و کارخانه «اِکارت» تولید می‌شوند. این دو شرکت مرکب‌های ساخته‌شده را برای اتیکت زنی و فروش در اختیار مرکب‌سازان دیگر قرار می‌دهند.
البته ناگفته نماند که هر دو شرکت، تولیدکننده پودرهای متالیک برای صنعت چاپ و رنگ هستند که پیش‌تر مواد اولیه را به‌صورت پودر در اختیار مرکب‌سازان قرار می‌دادند و یا در بعضی موارد مرکب ساخته‌شده را به فروش می‌رساندند. ازاین‌رو احساس می‌شود که برای ساخت مرکب های متالیک نیاز به فرمولاسیون ویژه و تخصصی بالا هست و فناوری ساخت این نوع مرکب ها با فناوری ساخت مرکب های رنگی و مشکی متداول، فرق اساسی داشته و نیاز به دانش و مهارت ویژه دارد. در این رابطه باید گفت که هر دوی این شرکت‌های سازنده، مرکب خودشان را با نرم افزارهای مرکب پشتیبانی می کنند.
وسیله‌ی هوشمند ول اشتاین هولمز، سیستم نرم افزارهای مرکب جدید بر اساس نرم‌افزارAdobe است، که به فرایند تولید، سرعت و سادگی می‌بخشد تا سازنده بتواند یک نوع هماهنگی و سازگاری را در توالی چاپ به وجود آورد. این نرم‌افزار اثر و گیرایی دید و اثرات متالیکی باکیفیت بالا را به نمایش می‌گذارد. برنامه‌ی هوشمند نرم‌افزاری Wise مدعی است کمک فراوان و جدی به مصرف‌کننده می‌کند تا بتواند اثرات تصویر متالیک و غیر متالیکی را به وجود بیاورد.
مرکب‌های فوق براق و متال استار شرکت اکارت آلمان به علت کاهش اندازه دانه‌بندی پیگمنت، توانسته است با پوشش بالا و انتقال مرکب کم، بهترین کیفیت دانسیته رنگ را ارائه کند. اصلاح و بهبود کیفیت چاپ مرکب، موجبات تولید مجدد چاپ را در سازگاری سایه‌ها و اثرات متالیکی در مناطق تصویر (در فرآیند کاری) فراهم کرده است.
مرکب‌های ۲۰۰۰ MIPP اثرات متالیکی در مناطق تصویر با هاف‌تن‌ها را بسیار سازگار با سایر فرآیندهای کاری چاپ امکان‌پذیر کرده است. گفتنی است که این سری جدید مرکب MIPP به همراه نرم افزارهای مرکب شرکت Adobe تهیه‌شده است.
بیشتر بخوانید: مرکب فرم های تجاری، هیت ست، کلد ست
