برای تهیه و انجام کلیشه با این روش، مقدار معینی از فیلم حساس را کمی بزرگ‌تر از اندازه محیط فیلم نگاتیو می‌بریم، سپس فیلم نگاتیوی که با تکنیک عکاسی یا طراحی تهیه شده است را به طوری که سطح اصلی آن به طرف بالا باشد، روی سطح ژلاتینی فیلم حساس قرار می‌دهیم.
وقتى مرکب، یا هر ماده‌ی دیگر قابل‌چاپ از یک ورقه‌ی استنسیل عبور داده شود، رنگى که از نقاط باز استنسیل عبور کرده است، بر روى سطح زیرین اثر خواهد گذاشت. اگر مرکب را از تورى به‌وسیله‌ی کاردک عبور دهیم، عمل چاپ سیلک انجام خواهد گرفت.
باید توجه داشت که منافذ تورى برحسب مورد، بسته یا باز گذاشته‌شده‌اند. نقاط باز همان سطوح تصویر است که باید مرکب از توری عبور کند و بر روى جنس زیرین اثر بگذارد. نقاط بسته همان سطوح غیر تصویری است که مرکب نباید از آن‌ها عبور کند. چاپ سیلک اسکرین در میان هنرمندان نقاش نیز جایگاه و ارزشى خاص دارد و از آن به‌عنوان سری‌گرافی نام می‌برند.
ما تاکنون مراحل مختلفی از این شیوه چاپی را بررسی کرده‌ایم و در بخش‌های بعدی به طرز تهیه انواع شابلن‌ها در این روش خواهیم پرداخت.
تهیه کلیشه به روش فیلم حساس
برای تهیه و انجام کلیشه با این روش، مقدار معینی از فیلم حساس را کمی بزرگ‌تر از اندازه محیط فیلم نگاتیو می‌بریم، سپس فیلم نگاتیوی که با تکنیک عکاسی یا طراحی تهیه شده است را به طوری که سطح اصلی آن به طرف بالا باشد، روی سطح ژلاتینی فیلم حساس قرار می‌دهیم.
با در نظر داشتن نحوه نور دادن، (منبع نور چه از سمت بالا باشد و چه از طرف پایین) در هر دو حالت باید، جهت طرح اصلی فیلم نگاتیو که روی سطح فیلم حساس چسبانده شده است، به سمت منبع نور قرار داده شود. برای تهیه کلیشه، چنانچه تابش منبع نور از بالا باشد. ابتدا فیلم حساس و فیلم نگاتیو آماده شده را که جهت طرح اصلی آن به طرف نور است را به روی سطح میز کار در فضای تابش منبع نور قرار می‌دهیم.
سپس یک صفحه شیشه‌ای نسبتاً ضخیم و شفاف (ترنسپارنت) روی آن می‌گذاریم تا ضمن عبور نور از آن فشار و سنگینی‌اش باعث شود تا بین فیلم نگاتیو و فیلم حساس فاصله یا خلائی ایجاد نشود.
برای تهیه کلیشه با استفاده از منبع نوری که از سمت پایین است، فیلم نگاتیو چسبانده شده روی فیلم حساس را طوری در فضای تابش منبع نور قرار می‌دهیم که جهت اصلی فیلم نگاتیو به طرف نور یعنی به سمت پایین باشد.
سپس یک صفحه پوشش تیره‌رنگ (یک لایه مقوا) روی آن قرار داده می‌شود تا از نفوذ نور از سمت بالا بر آن جلوگیری شود. روی این لایه پوشاننده یک صفحه شیشه ضخیم یا جسمی نسبتاً سنگین و مناسب قرار می‌دهیم. تا در اثر فشار و سنگینی آن بین فیلم و نگاتیو و فیلم حساس فاصله یا خلائی ایجاد نشود.
پس از انجام مرحله نور دادن، فیلم حساس نور داده شده را برداشته، درون سینک یا وان شستشو قرار می‌دهیم. سپس با آب گرم ۴۵ درجه سطح آن را خیس کرده و با یک قطعه اسفنج یا استفاده از انگشتان دست، سطح ژلاتینی آن را با ملایمت و ظرافت هر چه بیشتر، در زیر آب ۴۵ درجه شستشو و ماساژ می‌دهیم.
به این شستشو و ماساژ ادامه داده می‌شود تا زمانی که قسمت‌های فیلم حساس که نور روی آن اثر نگذاشته و همچنان به‌صورت ژلاتین خام باقی‌مانده است، کاملاً از سطح پوشش فیلم جدا شوند و فیلم نگاتیو حساس آماده برای کلیشه به دست بیاید.
بیشتر بخوانید: کهن اما روزآمد/ انواع کلیشه در چاپ سیلک
برای کنترل فضاهای مثبت و منفی ایجاد شده روی فیلم حساس و اطمینان کامل از به دست آمدن یک فیلم نگاتیو دقیق و صحیح، آن را در روشنایی بررسی می‌کنیم.
پس از اطمینان از انجام صحیح آن، فیلم نگاتیو حساس شده را روی یک سطح صاف فوم‌دار قرار می‌دهیم. (این سطح فوم‌دار باعث ایجاد فشار مضاعف به زیر سطح فیلم نگاتیو حساس شده می‌شود). سپس شابلن موردنظر را از طرف سطح توری نصب شده، به روی فیلم نگاتیو حساس شده قرار می‌دهیم.
پس از قرار دادن شابلن روی فیلم حساس، یک لایه کاغذ کاهی یا یک صفحه روزنامه درون شابلن قرار می‌دهیم، سپس با فشار دادن کف دست‌ها و حرکت رفت‌وبرگشت غلتک لاستیکی به روی سطح آن، ماده حساس به داخل الیاف پارچه توری نفوذ کرده داخل شبکه‌های آن را پر می‌کند. (مانند مراحل انجام شده در نصب پروفیلم‌ها در روش فیلم‌های برش) به این حرکت ادامه داده می‌شود تا اینکه روی کاغذ کاهی یا صفحات روزنامه هیچ اثری از ماده حساس دیده نشود.
پس از انجام و اتمام این مرحله، دو سطح شابلن را با باد سرد و گرم (سشوار برقی یا پنکه) با حرارت ملایم، از داخل و خارج خشک می‌کنیم، پس از اطمینان از خشک شدن فیلم حساس به روی سطح پارچه توری، لایه محافظ آن را از یک زاویه با دقت از سطح آن جدا می‌کنیم.
سپس فضاهای خالی اطراف طرح را با مواد پوشاننده‌ای که با ماده حساس فیلم و رنگ‌های استفاده شده، همخوانی داشته باشند می‌پوشانیم، و در پایان زاویه‌ها و حدفاصل بین کادر و پارچه توری را از داخل شابلن با نوار چسب کاغذی می‌پوشانیم تا از خروج رنگ در این قسمت‌ها جلوگیری شود.
