فیلم های شرینگ متشکل از سه گروه پایه هستند؛ پلی الفین ها، PVC و کوپلیمر PVdc به استثنای PVdc که در آب داغ منقبض می شود. بیشتر فیلم های شرینگ دیگر نیاز به دمای بالای ۱۰۰ درجه سانتی گراد برای رسیدن به سطح انقباضی دارند که لازم است برای آن ها تونل های هوای داغ تعبیه کرد.
ویژگی های فیلم های شرینگ
سه ویژگی فیلم های شرینگ هنگام انتخاب یک فیلم برای یک کاربرد خاص مهم هستند. اولین ویژگی، دامنه دمایی که در آن فیلم منقبض می شود است. هرچه دمای انقباض پایین تر باشد، فرآیند انقباض ساده تر و کم‌هزینه تر خواهد بود. اغلب فیلم هایی با دامنه نرم شدن زیاد ترجیح داده می شوند، چون این ویژگی کنترل دمای تجهیزات گرمایی را کمتر بحرانی می سازد.
درجه انقباض نیز مهم است؛ خصوصاً در کاربردهایی که سطح بالاتری از انقباض نیاز باشد. میزان انقباض بسته به ترکیب پلیمر و روش ساخت از ۱۵ تا ۸۰ درصد متغیر است. رابطه میان سطح انقباض و دما جالب است؛ فیلم هایی با منحنی انقباض دمای شیب‌دار، کنترل سخت‌تری دارند، چون در آن ها لازم است کنترل دمای دقیق تری صورت پذیرد.
فشار انقباض، فشاری که موقع منقبض شدن فیلم در دماهای بالا بر فیلم اعمال می شود، عامل مهم سوم است. به طور کلی هرچه دمایی که در آن جهت دادن انجام‌شده پایین تر باشد، فشار انقباض بیشتر است. فشار ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوپاسکال مطلوب است، چون پس از انقباض، بسته را کاملاً به صورت جم‌شده ارائه می دهد. با فشار انقباض بالاتر از ۲۰۰۰ Kpa، باید توجه کرد که از خردشدن ظاهر بسته جلوگیری شود؛ با محدود ساختن دما و مدت‌زمان انقباض، می توان به این هدف رسید.
جهت دادن متعادل فیلم های چاپ شده نیز مهم است، زیرا انقباض یک پارچه و یک‌دست برای جلوگیری از بسته بندی تنگ و کوچک پس از انقباض، لازم و ضروری است. حتی یک فیلم متعادل جهت داده شده دو محوری، ممکن است در شرایطی که محصول شکل بسیار نا مناسبی داشته باشد، در هر دو جهت منقبض نشود. در چنین شرایطی، شاید لازم باشد یک طرح چاپی که چنین ناهنجاری هایی تأثیر زیادی بر آن ندارد، انتخاب کرد. از اوایل دهه ۱۹۹۰، فیلم های شرینگ تزریق شده چند‌لایه ای در دسترس هستند و این امکان را فراهم نموده اند تا فیلم ها با کنترل بیشتری بر ویژگی هایی مناسب آن ها طراحی شوند.
فیلم های منبسط‌شونده یا استرچ (Stretch)
فیلم های منبسط شونده در استفاده نهایی، با فیلم های جهت داده شده رقابت می کنند. فیلم های منبسط شونده ابتدا در اوایل دهه ۱۹۷۰ معرفی شدند و برای پالت های بزرگ و چندین کاربرد دیگر، جایگزین فیلم های شرینگ شدند.
در فیلم های منبسط شونده، فیلم حول کالای مورد نظر کشیده می شود و انتهای آزاد در مقابل فیلمی که زیر آن قرار دارد حلقه می شود و در آن‌جا اتصال و چسبانندگی فیلم به فیلم برای حفظ آن، کافی است. راه های دیگری که کار چسباندن نهایی را انجام می دهند، بستن با گرما، چسباندن، بست های مکانیکی و گره‌زدن می باشند. جهت دادن زنجیره های پلیمر، در هنگام انبساط اتفاق می افتد تا فیلم محکم تری ارائه دهد و بسته بندی محکم تر شود و بار نیز ثبات بیشتری داشته باشد. فشار اضافی در فیلم، چین و چروک روی بسته ایجاد می کند.
فیلم های اصلی مورد استفاده در بسته بندی استرج، LDPE، LLDPE، PVC کوپلیمر، EVA و PP هستند که بسته به عواملی مثل شکل ظاهری (شرایط شفافیت، درخشش و غیره) و ویژگی محافظت (سد‌کردن ورود رطوبت و گاز یا محافظت فیزیکی) می‌توان آن‌ها را انتخاب کرد. LDPE به‌عنوان یک فیلم با انبساط کم با انبساط پذیری حدود ۳۰ درصد طبقه بندی می‌شود.
تحت شرایط ایده‌آل، LLDPE می تواند تا ۴۰۰ درصد منبسط شود؛ با این وجود دامنه علمی آن، نزدیک به ۲۰۰ درصد است. حدود ۶۰ درصد از انبساط اولیه به‌وسیله این فیلم حفظ می‌شود و حد مناسب برای LDPE حدود ۷۰ درصد است. روند کار به سمت فیلم هایی با معیار سبک‌تر (۲۰ میکرون متداول است) تا ۳ میکرون است.
یک ویژگی مهم فیلم های منبسط شونده، محکم چسبیدن آن‌هاست که البته این میزان چسبندگی، با LLDPE منبسط‌شده، کمتر از چسبندگی به PVC یا کوپلیمر EVA است. افزودنی هایی مثل مونولیت گلیسریل و پلی‌ایزوبوتیلن، توسط سازندگان فیلم جهت افزایش چسبندگی اضافه می شوند.
رطوبت بیشتر گاهی می تواند چسبندگی فیلم را افزایش دهد، چون برخی افزودنی های افزایش دهنده چسبندگی، با جذب رطوبت از جو، نقش خود را ایفا می کنند. به علاوه، عوامل آنتی‌اکسیدان و آنتی‌استاتیک و آنتی‌بلاک (که از اتصال لایه های فیلم روی یک رول به‌طور موقتی جلوگیری می کنند) نیز افزوده می شود.
مهدی خسروی – مدرس دانشگاه صنعت چاپ
