معرفی مهم‌ترین انواع لیبل پر کاربرد در بازار

چاپ و نشر آنلاین- مهم‌ترین انواع لیبل از نظر کثرت کاربرد و نحوه چسباندن به ۷ دسته تقسیم می‌شوند. لیبل ها به واسطه انعطاف پذیری بالا در تولید و مصرف، بیشترین کاربرد را در بازار حفاظت از برند دارند. مهم‌ترین انواع لیبل از نظر کثرت کاربرد و نحوه چسباندن به ۷ دسته تقسیم می‌شوند

• لیبل های پشت چسبدار
• لیبل های استرچ (شرینک اسلیو)
• لیبل های دورپیچ (چسب گرم)
• لیبل های قابل الصاق با چسب سرد
• لیبل های پوشش درب
• لیبل های IML
• لیبل های آویز

افزون بر امکان استفاده از کلیه راه حل‎های چاپ امنیتی در تولید انواع لیبل‌ ها، ماهیت فیزیکی برخی لیبل ها نیز در برگیرنده نوعی ایمنی مؤثر و مفید است. برای نمونه می توان کنترل پلمپ درب قوطی‌ها و بطری ها را به لیبل های فیلمی هولوگرافیک شرینک اسلیو سپرد یا از لیبل های پشت چسبدار با چسب ضددستکاری استفاده کرد.

لیبل های پشت چسبدار

لیبل های پشت چسبدار از بین انواع لیبل ها، بیشترین کاربرد را در بازار لیبل های امنیت حفاظت از برند دارند. اجزای مختلف یک لیبل پشت چسبدار یا برچسب که بر اثر فشار و گذشت زمان چسبندگی آن روی اجسام کامل می شود.

 عبارت است از: لایه رویه (facestock) که معمولا روی آن چاپ است، لایه پوشیده شده با چسب های دائمی و موقت (solvent and Dispersion Hot melt)، پوشش سیلیکون (silicone) و لایه زیره (release liner) که به آن لایه سیلیکونایز شده هم گفته می شود. برای تولید متریال های پشت چسبدار متناسب با کاربرد آن از انواع چسب‌های پایه آب، پایه حلالی، گرماذوب، UV و غیره استفاده می شود که هر کدام کاربردی ویژه دارند.

رویه برچسب ها عمدتا از جنس کاغذ، فیلم های پلیمری، فویل آلومینیوم و پارچه است. زیره برچسب هم معمولا از جنس کاغذ یا فیلم پلی استر و پلی پروپیلن است.

رویه های از جنس فیلم های پلیمری می توانند شفاف، مات، براق، متالایز، سفید یا رنگی باشند. رویه های شفاف فیلمی PP – PE – PET هم چنانچه بسیار شفاف و بسان شیشه باشند به آنها متریال های No – label look اطلاق می شود. این نوع لیبل ها زیبایی خاص روی انواع ظروف شیشه ای، فلزی و پلاستیکی سخت، ظروف با انحناهای نرم و ظروف فشردنی پلاستیکی ایجاد می کنند.

با ورود فیلم ها و چسب های نانو به بازار لیبل های پشت چسبدار، شاهد لیبل هایی با ویژگیهای خاص هستیم. برای مثال برچسب های یک طرفه کننده نفوذ اکسیژن، حساس به بخار و برچسب های بادوام مقام در برابر آب، حلالهای قوی، اسید و قلیا، نورخورشید، باد، شرایط حدی خشن و حرارت تا دمای ۳۸۸ درجه سانتیگراد و برچسب های مقاوم تا سرمای ۱۶- درجه سانتیگراد برای استفاده در نیتروژن مایع از این دسته اند.

درست در نقطه مقابل، برچسب هایی هستند که با قرار گرفتن در آب گرم به تدریج رویه و چسب در آب حل می شوند. برچسب های ویزا، لیبل های گارانتی و لیبل های پلمپ از انواع لیبل های امنیتی پشت چسبدار ضد دستکاری هستند.

ساختار فنی رویه و چسب لیبل های پلمپ به نحوی است که با دستکاری یا جداسازی ترمیم و الصاق مجدد آنها امکان پذیر نیست. برخی از این لیبل ها از جنس PVC و ساختار خرد شونده دارند. در برخی هم با جداشدن برچسب از سطح، کلمه ای در لیبل پدیدار می شود که حاکی از باطل شدن آن است.

در برچسب های پلمپ اغلب از متریال کاغذی و فیلم PVC و چسبهای آکریلیک استفاده می شود. برچسب های گارانتی اگر به درستی انتخاب شوند، کارکرد مطلوبی در محدوده دمایی ۴۰- تا ۸۵+ درجه سانتیگراد و مقاومت بالایی در برابر نور ماورای بنفش، رطوبت و حلال ها دارند و عمر مفید آنها با شرایط دمایی بالا و در فضای خارجی ۵ سال است. در صورت استفاده از این نوع برچسب ها در صنایع شیمیایی و نظامی باید ملاحظات فنی دیگری نیز مدنظر قرار گیرد.

 در برچسب های کاغذی پلمپ و گارانتی بایستی دقت شود که چسب پشت آنها از نوع آکریلیک دائمی باشد و قسمت هایی از لیبل نظیر گوشه ها، میانه اضلاع و وسط آن برای جلوگیری از جداسازی نیم تیغ شود. از انواع تکنیک و متریال های چاپ امنیتی، حتی چاپ اینتالیو برای ارتقای امنیت لیبل های پشت چسبدار می توان استفاده کرد.

فناوری های تولید لیبل های چند لایه و چاپ فلکسو روی قسمت چسبدار، این نوع لیبل ها را ایمن تر ساخته و جعل آنها را دشوار می سازد. استاندارد FINAT دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد و رطوبت ۴۰ تا ۵۵ درصد را برای محیط انبارداری برچسب ها توصیه می کند. کاهش یا افزایش این اعداد طول عمر لیبل ها را کاهش می دهد.

همچنین باید از بازکردن لفاف های فیلمی و شرینک شده اطراف رول لیبل ها و قراردادن آنها در معرض نور خورشید در مدت نگهداری در انبار اجتناب شود. در محیط انبار هم نباید گرد و غبار، جریان گردش هوا و بوهای غیرعادی وجود داشته باشد.

لیبل های استرج و شرینک اسلیو

برای تولید لیبل های شرینک، فیلم های تک لایه شفاف یا سفید با ویژگی انقباض بر اثر حرارت نظیر PVC-PETG-OPS را پس از چاپ و برش به صورت استوانه (اسلیو) درآورده و درز همپوشانی شده را با حرارت یا امواج مافوق صوت سیل می کنند.

 فیلم PVC – Polyvinyl Chloride با ویژگیهایی نظیر مقاومت در برابر خش، قابلیت سترون سازی، ارزان بودن، قابلیت شرینک تا ۶۶ درصد، سازگاری با چاپ و عملیات پس از چاپ و فیلم PETG با شفافیت بالا قابلیت شرینک تا ۷۸ درصد، مقاومت در برابر خش و مواد شیمیایی، قابلیت بازیافت، قابلیت جمع شوندگی زیاد و فیلم OPS Oriented Polystyrene با قابلیت شرینک تا ۷۰  درصد، مقاومت در برابر خش و مواد شیمیایی، قابلیت بازیافت کامل و سازگاری با محیط زیست و جمع شوندگی ناچیز MD شناخته می شوند.

فیلم اسلیو شده (روده ای) را به صورت رول جمع می کنند و به واحد بسته بندی شرکتهای تولیدکننده تحویل می دهند. این شرکت ها در انتهای خط بسته بندی دستگاه لیبل شرینک را نصب می کنند. این دستگاه رول لیبل های اسلیو شده را پس از بازشدن در اندازه معین برش زده و به دور بطریها پرتاب می کند.

 نقاله حامل بطری ها داخل تونل هوای گرم یا بخار می رود و پس از عبور از تونل، لیبل فیلمی شرینک اسلیو بر اثر دمای بالای تونل (۹۰ درجه سانتیگراد) منقبض شده و کاملا به بدنه بطری می چسبد. مهمترین ویژگی در انتخاب نوع فیلم شرینک درصد شرینک پذیری آن در جهت رول و عرض آن است.

استفاده از فیلم های استاندارد، پوشش یکدست مرکب سفید و مرکب های متالیک، ورنی مات موضعی، فویل کوبی سرد، فیلم های شرینک هولوگرافیک و نیز دقت و کیفیت فرایندهای اسلیوسازی و پرفراژ در ایمنی یک لیبل شرینک اسلیو نقشی اساسی دارند. علاوه بر این موارد می توان از طراحی گرافیک امنیتی و مرکب های امنیتی هم بهره جست.

در لیبل های استرچ اسلیو از آن جا که فیلم قابلیت کشسانی دارد، با اهرم های خاصی لیبل اسلیو شده باز و دور بطری رها می شود.

لیبل های دورپیچ (چسب گرم)

لیبل های دورپیچ بیشتر از متریال های فیلمی رول بصورت تک و دولایه تهیه شده و با چسب گرماذوب الصاق می شوند. در نوع دو لایه هدف جلوگیری از تماس مستقیم با سطح چاپی و ارتقای اصول بهداشتی است. با طراحی گرافیک امنیتی، چاپ کدهای دو بعدی متغیر و مرکب های خاص می توان امنیت این نوع لیبل ها را افزایش داد.

لیبل های قابل الصاق با چسب سرد

این نوع لیبل ها اغلب از جنس کاغذ انتخاب می شوند و با چسب های پایه آب الصاق شوند. بافت دار کردن کاغذ، برجسته سازی، فویل کوبی، استفاده از مرکب های متالیک و فلورسنت، طراحی گرافیک امنیتی، مرکب های امنیتی و دایکات در اشکال خاص می تواند ایمنی لیبل را افزایش دهد.

 کیفیت چسب هم باید به اندازه ای باشد که لیبل سالم، از بطری جدا نشود. تمبرهای پستی (باچسب مخصوص PVA)، تمبرهای مالیاتی سیگار و مشروبات الکلی از جمله لیبل های امنیتی هستند که برابر استاندارد ISO022382 تولید و با برچسب سرد الصاق می شوند. رعایت جهت راه کاغذ در این نوع لیبل اهمیت ویژه ای دارد.

لیبل های پوشش درب

همان لیبل های از جنس فیلم، کاغذ و فویل آلومینیوم موسوم به لید هستند که برخی اوقات به صورت تک لایه و برخی به صورت لمینت (ترکیبی از فویل، کاغذ، فیلم پلی استر و فیلم پلی اتیلن) برای درپوش ظروف و بطری ها و پوشش بلیسترها به کمک سیل القایی و سیل حرارتی مستقیم به کار می روند.

اولین گزینه پیش از ارتقای امنیتی لیدها، استفاده از چسب و لایه های فیلمی مناسب است که لید با فشار مناسب از ظرف جدا گردد و قبل از جدا شدن از ظرف پلاستیکی یا شیشه ای پاره نشود. استفاده از طراحی گرافیک امنیتی، مرکب های خاص و فویل و فیلم هولوگرافیک امنیت لید را افزایش می دهد. اما خلاقیت در طراحی، تولید و استفاده از تجهیزات منحصربه فرد تولید هم راه حل مفیدی برای جلوگیری از جعل است.

لیبل های IML

از جمله روش های دیگر لیبل چسبانی فناوری IML – in mold labeling روی ظروف پلاستیکی است. ظروف پلیمری تولیدی با این روش نسبت به بقیه ظروف ایمنی بیشتری در برابر جعل دارند.

در این روش لیبل های چاپ شده اغلب روی فیلم های پلیمری پلی پروپیلن را پس از دایکات در اشکال معین در دستگاه تزریق پلاستیک و قبل از تزریق مواد مذاب پلاستیکی در داخل قالب به کمک القای بارالکتریکی یا مکش توسط ربات جایگذاری می کنند. با تزریق مواد به داخل قالب، لیبل با ظرف پلاستیکی یک تکه می شوند.

از همین روش با اندکی تغییرات در فناوری های Blow molding و thermoforming نیز استفاده می شود. چاپ و دایکات لیبل های IML فرایند بسیار حساسی بوده و به دو روش رول و ورقی امکان پذیر است. چاپ افست، چاپ فلکسو، چاپ گراور و حتی چاپ دیجیتال از تکنیکهای مورد استفاده در چاپ لیبل IML است و می توان متناسب با تیراژ از هر یک بهره گرفت. همچنین می توان پس از چاپ از پوشش ورنی مناسب برای تماس ایمن با مواد غذایی استفاده کرد.

در همه لیبل های فیلمی شفاف، سفید، صدفی، متالایز و مات IML- BML – TML بهترین گزینه های ارتقای ایمنی پس از طراحی، چاپ و دایکات استاندارد لیبل ها، استفاده از طراحی گرافیک امنیتی، مرکب های امنیتی، ورنی‌های افکت، مرکب های متالیم و فویل کوبی سرد است.

بهره گیری از فیلم های متالیک نیز به علت محدودیت دسترسی می تواند جعل لیبل ها را دشوار سازد. امکان چاپ دورو و قابلیت جداسازی لیبل از ظرف هم برای لیبل های IML وجود دارد. فیلم‌های پلیمری مورد استفاده برای لیبل های IML می توانند شفاف، متالایز، سفید، صدفی، مات، براق و یا با افکت پوست پرتقالی باشند. از سوی دیگر چاپ لیبل می تواند مقاوم در برابر شستشو در ماشین ظرفشویی و فرایند پاستوریزاسیون باشد.

انواع تگ ها و لیبل های آویز

برای افزایش ایمنی در انواع تگ ها علاوه بر تکنیک های رایج چاپ مرکب های متالیک، فلورسنت و فسفرسانس، ورنی‌های موضعی، فویل کوبی، برجسته و فرورفته سازی، پانچ، دایکات، لمینت و چاپ انواع کدها، می توان از طراحی گرافیک امنیتی برای ایجاد تصاویر مخفی استفاده کرد یا از افکت پیگمنت‌ها برای ورنی یا مرکب های امنیتی استفاده کرد.

 استفاده از قطعات و نوارهای هولوگرافیک روی تگ یا استفاده از متریال های منحصربه فرد پارچه ای، پلاستیکی و چرم نیز انتخاب خوبی است. برش و پرفراژ و چاپ به وسیله لیزر هم ایمنی تگ را افزایش می دهد. البته می توان لایه های RFID را نیز درون تگ ها جاسازی کرد. تگهای آویز بیشترین استفاده را در صنعت پوشاک، کیف و کفش دارند.

سنگ های مورد استفاده در انواع چای کیسه ای یا تگ‌های دستگاه های خودکار شهربازی، تگ های مورد استفاده در صنعت حمل و نقل و لجستیک و حتی کارت های سوار شدن به هواپیما (جمع شده در دو حالت Roll و  Fanfolde ZIg Zag) و غیره همه در این خانواده لیبل جای می گیرند. تگهای از جنس فویل آلومینیوم نازک برای پوشش درب و گلوی بطری های شیشه ای هم در این گروه قرار می گیرند.

لیبل های خاص

لیبل های RFID، لیبل های چند لایه و دفترچه ای، برچسب های چمدان در فرودگاه ها، تمبرهای پستی و لیبل های هوشمند از جمله لیبل های خاص هستند. در لیبل های RFID از آنتن و میکروچیپ استفاده شده تا مشخصات کالا به صورت الکترونیک در لیبل ذخیره و قابل خوانش یا نگارش بدون تماس از فاصله های مختلف و با استفاده از سیستمهای الکترونیک باشد.

در جدیدترین نوع لیبل های RFID موسوم به NFC- near Filed Communication که روی گوشی های تلفن همراه الصاق می شود امکان تراکنش های بانکی با استفاده از گوشی تلفن همراه میسر شده بدین ترتیب گوشی تلفن شما حکم کارت اعتباری بانکی شما را نیز خواهد داشت. تگهای ضد سرقت EAS هم نوعی لیبل RFID محسوب می شوند.

در لیبل های دولایه و چند برگی می توان دهها صفحه اطلاعات را تا کرده و در لیبل جا داد تا برای مصرف کننده اطلاعات بیشتری از محصول قابل دسترسی باشد.

لیبل Dry Peel نیز نوعی لیبل پشت چسبدار دو لایه است که برای چسباندن لایه رویی از چسبی استفاده شده که پس از لمینت خشک می شود. به بیان دیگر لایه رویی لیبل پس از کنده شدن دیگر قابل چسبیدن به لایه زیرین نیست. از سایر لیبل های خاص می توان به لیبل های Wet Wipe یا Peel and seal برای پوشش درب یا شکاف روی بدنه بسته بندی های انعطاف پذیر اشاره کرد.

به علت استفاده از چسب مخصوص میتوان به کرات این لیبل را جدا کرده و دوباره چسباند. در لیبل های هوشمند می توان تغییرات شیمیایی محصول را از روی تغییر رنگ لیبل مشاهده کرد. برای مثال محصولات پروتئینی به هنگام فساد گازهای مخصوصی از خود انتشار می دهند که مرکب های خاص چاپ شده روی لیبل در برابر آنها واکنش یا تغییر رنگ نشان می دهند.

برچسب های سوپاپ نیز برای تبادل حرارتی روی بسته بندی های فیلمی استفاده می شود. برچسب های Wash off نوع دیگر لیبل است که پس از قرار گرفتن در آب گرم و محلول اسیدی یا قلیایی از بطری جدا می شود. لیبل های کاغذی حساس به حرارت نیز از جمله لیبل های خاص هستند.

کاربرد لیبل های رول کاغذی حساس به حرارت یا همان نرمال در دستگاه های پایانه خرید POS و ATM بانکی و نیز برچسب های نرمال در پرینترهای رول رومیزی است. یک سمت این نوع کاغذها به حرارت حساس بوده و در تماس با المنت های داغ پرینتر تغییر رنگ می دهد. سطح دیگر هم معمولا با استفاده از سیستم چاپ افست UV یا خشک کن های یووی سرد یا سیستم فلکسو با مرکب های پایه آب یا الکل چاپ می شود.

برچسب های خام دایکات شده هم مصرف بالایی در بازار لیبل دارند. کاربرد این نوع لیبل های دایکات و پوشال برداری شده به صورت رول و شیت در لیبل پرینترهای رومیزی است و اغلب برای انبارداری و لجستیک کالا و زنجیره تأمین و توزیع در فروشگاهها از آنها استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: کاربرد لیبل در صنایع بسته بندی

 بخشی از نوع حرارتی مستقیم هستند. بدین معنی که سطح خارجی این لیبل ها با ماده حساس به حرارت (۷۰ درجه سانتیگراد) پوشانده شده لذا برای چاپ روی آنها نیز بایستی از لیبل پرینترهای حرارتی (نه لیبل پرینترهای ترمال ترانسفر) استفاده کرد. در پرینترهای ترمال ترانسفر طرح چاپی به کمک حرارت از یک ریبون رنگی جدا و به سطح لیبل با پوشش معمولی می چسبد. نکته مهم در این نوع چاپ، صاف بودن و چاپ پذیری بالای سطح لیبل است.

همه این نوع لیبل های خاص را می توان با انواع تکنیک های چاپ امنیتی ضدجعل کرد. فرم های کاغذی اداری که در بخشی از آنها نیاز به یک یا چند برچسب باشد هم در گروه لیبل های خاص قرار می گیرند.

منبع : چاپخونه