رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ گفت: صادرات محصولات چاپی در ایران طی یک سال گذشته فراز و نشیب بسیاری داشته است، هرگاه ارزش ارز ثابت بماند و تحولات اقتصادی عجیب و غریب پیش نیاید، صادرات روند رو به مثبتی پیدا می‌کند.
انقلابی در بسته بندی و صادرات محصولات چاپی
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از تسنیم، صنعت چاپ و بسته بندی در دهه ۹۰ مسیری متفاوت را طی سال های پس از پیروزی انقلاب گذرانده است، در همان سال های ابتدایی دهه ۹۰ عمده نگرانی فعالان این صنعت و مسئولان فرهنگی این بود که اساساً این صنعت به‌عنوان یک صنعت در ایران شناخته نمی شود و واردات بی رویه محصولات چاپی و خروج ارز ناشی از آن اجازه نمی داد که این صنعت نفس بکشد.
شرکت های داخلی عمده سفارشات خود را به کشورهایی از جمله ترکیه می دادند و شرکت های ترک که بازار خوبی در ایران داشتند، اقدام به تأسیس شعبه در ایران می کردند. واردات محصولات چاپی در سال های ابتدایی دهه ۹۰ بنا به گفته مدیرکل ارشاد وقت ماهانه سه هزار میلیارد تومان بوده است، اما در یک حرکت ناگهانی و طی چهار تا پنج سال اخیر ورق برگشت و واردات محصولات چاپی در کشور به شدت کاهش یافت و از واردات یک‌میلیارد دلاری به کمتر از ۵۰ میلیون دلار رسید، حالا این شرکت‌های ایرانی هستند که نه‌تنها عمده محصولات مورد نیاز را در داخل تولید می‌کنند؛ بلکه چرخ صادرات را نیز هرچند کُند، ولی به گردش انداخته‌اند.
حالا در ادامه مسیر اما صنعت چاپ با مشکلاتی نیز مواجه است، مشکلاتی که فعالان این صنف امیدوارند در سایه تعامل با مسئولان دولت جدید بتوانند آن ها را برطرف کرده و مسیر روشن‌تری پیش پای صادرات باز کنند.صادرات محصولات چاپی
اخیراً بخشی از فعالان صنعت کشور دیداری با وزیر صمت داشته و مسائل و مشکلات اصلی خود را در میان گذاشته اند. با این حال قرار است مشکلات جزئی‌تر در کارگروه‌هایی مطرح شود که قرار است تشکیل شود. بابک عابدین، رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ، از جمله افراد حاضر در این دیدار بود. او معتقد است که اگر نگاه حمایتی دولت شامل حال صنعت چاپ نشود، در آینده نزدیک با افزایش قابل توجه قیمت کالاها به دلیل گران تمام شدن بسته‌بندی مواجه خواهیم شد. مشروح گفت‌وگو با این فعال صنعت چاپ را می‌توانید در ادامه بخوانید:
آقای عابدین در سال های اخیر صنعت چاپ به همان میزان که رشد و توسعه در صادرات داشته با مسائل و مشکلاتی نیز دست و پنجه نرم کرده است، در وضعیت فعلی به نظر می رسد مشکلات بسیاری بر سر راه صادرات محصولات چاپی قرار دارد، مشکلاتی که موجب شده ما توان رقابتی را با سایر کشورهای منطقه از دست بدهیم. درباره این مسائل و مشکلات بفرمایید؟
بله، در چند سال گذشته مسائل و مشکلات چاپ برای صادرات افزایش داشته است، ما برخی از این مسائل را در جلسه‌ای با حضور وزیر صمت مطرح کردیم.
در ایران امکان تولید محصولاتی برای صادرات به منطقه و فراتر از کشورهای منطقه وجود دارد، اما فرآیندهایی برای رقابتی‌تر شدن صنعت چاپ نیاز است که باید فراهم شود. برای اینکه بتوانیم با شرایط روز سازگار باشیم، ناوگان چاپ باید بروز شود، استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر که استاندارهای مورد نیاز بسته‌بندی را دارد، در این زمینه بسیار مثمرثمر است، طبیعتا برای به‌روز رسانی ناوگان صنعت چاپ نیازمند تسهیلات هستیم.
با توجه به اینکه قیمت ماشین‌آلات چاپ بسیار گران است و چاپ یکی از گران‌ترین صنایع دنیا را دارد، برای بروزرسانی ناوگان چاپ نیازمند حمایت و همفکری و همکاری دولت هستیم تا بتوانیم در آینده نزدیک استانداردهایی لحاظ کنیم که در بازار رقابتی منطقه حضور قابل توجه داشته باشیم.
علاوه بر نوسازی ناوگان، برخی از فعالان از عدم دسترسی به مواد اولیه آن هم تولید داخل گلایه دارند، آیا این صحت دارد؟
بله، ما برای ارائه محصولات چاپی نیازمند مواد اولیه‌ای چون مقوا و محصولات پلیمری هستیم، که باید از استانداردهای لازم برخوردار باشند. اگر نتوانیم بسته بندی هایی در حد استانداردهای جهانی تولید کنیم، در صادرات محصولات دیگر نیز دچار مشکل خواهیم شد.
برای نمونه در بخش دارویی، مواد غذایی و بسته‌بندی سلامت در حال حاضر در دسترسی به مقوا، کاغذ، فیلم‌های بسته‌بندی دچار مشکلاتی هستیم، باید استانداردهایی به وجود آید که بتوان محصول نهایی چاپ و بسته‌بندی را صادر کرد.
در دیدار با وزیر صمت توضیح دادیم که چه مشکلاتی در زمینه دسترسی به مواد اولیه و مصرفی تولید داخل وجود دارد، موادی همچون مقوا و فیلم های پلیمری که متأسفانه تولید داخل آن مزیت قیمت در مقایسه با نوع وارداتی آن ندارد، از نظر کیفی هم در پاره ای موارد با مشکل مواجه هستند. صنایع پلیمری ما شرایطی را ایجاد نمی کنند که بتوانیم از قیمت مناسب این محصولات بهره‌مند شویم تا تولید را رقابتی کنیم. اگر صنایع وابسته بتوانند این مزیت رقابتی را به ما بدهند، ما بسته بندی ارزان تری در اختیار کالاها قرار خواهیم داد و در نتیجه قیمت نهایی کالاها ارزان تر خواهد شد.
در بحث واردات مواد اولیه وضعیت چگونه است؟
در بحث واردات مواد اولیه ما چند تهدید داریم که فرصت های صادراتی را دچار چالش می کند، برای نمونه در بودجه ۱۴۰۱ مشکلی وجود دارد و آن نرخ محاسبه حقوق و عوارض گمرکی کالاهای مصرفی صنعت چاپ است که قرار است از ۴۲۰۰ تومان به ارز مصوب دولت که حدود ۲۵ هزار تومان است، افزایش یابد. با توجه به اینکه ۷۰ درصد مواد اولیه صنعت چاپ وارداتی است، این اتفاق اگر رخ دهد، در همان بدو امر ۵۰ درصد به قیمت بسته بندی کالاها اضافه و نوعی رکود تورمی ایجاد می شود.
بلاعوض شدن ۹ درصد ارزش افزوده محصول نهایی را گران می‌کند
مشکل دوم ۹ درصد ارزش افزوده ای است که در گمرک به مواد اولیه اضافه می‌شود و قرار است این ارزش افزوده بلاعوض شود، در گذشته کالاهای وارداتی ۹ درصد ارزش افزوده پرداخت می‌کردند که این ۹ درصد را واردکننده وقتی کالا را می‌فروخت از خریدار می‌گرفت و در نتیجه این تهاتر افزایش قیمتی ایجاد نمی‌شد. اکنون با اجرایی شدن قانون جدید قیمت کالای وارداتی و به تبع آن کالای تولیدی ۹ درصد دیگر نیز افزایش قیمت پیدا می‌کند.
روند صادرات طی یکسال گذشته چگونه بوده است؟
صادرات محصولات چاپی در ایران طی یکسال گذشته فراز و نشیب بسیاری داشته است، هرگاه ارزش ارز ثابت بماند و تحولات اقتصادی عجیب و غریب پیش نیاید، صادرات محصولات چاپی روند رو به مثبتی پیدا می‌کند؛ ولی با افزایش نرخ ارز و بخشنامه‌های جدید گمرکی صادرات نیز دچار وقفه می‌شود.
مهمترین دلیل این وقفه نیز این است که نمی‌توان قیمت درستی برای حضور در بازارهای رقابتی در نظر گرفت، ما اگر افزایش قیمت دهیم، سفارشات بسیار سریع به رقیبان در کشورهای دیگر منتقل می‌شود.
رسوب برخی کالاهای وارداتی مورد نیاز در تولید محصولات چاپ نیز موجب می‌شود که حجم قابل توجهی از سفارشات را از دست بدهیم. صادرات محصولات چاپی
ترکیه رقیب اصلی ایران در بازارهای منطقه‌ای
همان‌طور که گفتم، در یکسال گذشته ما به دلیل اینکه نمی‌توانستیم زمان تحویل کالاها را مشخص کنیم مشکلات بسیاری در پاسخگویی به سفارشات داشتیم. در مجموع باید گفت، طی یکسال گذشته صادرات محصولات چاپی ۵۰ درصد کاهش داشته است.
بیشتر بخوانید: صادرات محصولات چاپی ایران ۵۰ درصد کاهش یافت
وضعیت دیگر کشورها در این بازار منطقه‌ای چگونه است؟
ترکیه، عربستان، امارات و لبنان رقیب‌های ما در منطقه هستند. ترکیه بیش از ۵۰ درصد بازارهای صادراتی صنایع چاپ و بسته‌بندی خاورمیانه و شمال آفریقا را در دست دارد و رقیب اصلی ماست. درآمد صادراتی ترکیه از صنایع چاپ بیش از ۴۰ میلیارد دلار است. سهم ما از این بازار تنها چهار درصد است.
ما اکنون با کشور امارات در یک سطح قرار گرفته‌ایم در حالیکه از همه سطح می‌توانیم قوی‌تر عمل کنیم. توان رقابت با کشور ترکیه را به لحاظ صنعتی داریم اما چون حمایت‌های دولتی از صنعت چاپ در ترکیه بالا است، صنعت چاپ ان نیز توانمند‌تر شده است.
ایران توان تولید صادراتی در صنعت چاپ را دارد، حتی می‌توانیم به افزایش صادرات محصولات دیگر نیز با چاپ بسته‌بندی کمک کنیم. صادرات محصولات چاپی
