از آنجا که صنایع دستی بیشتر به عنوان هدیه خریداری می شوند نیازمند بسته بندی هایی در خور ارزش هستند، اگر فعالان صنعت بسته بندی به فکر بسته بندی نباشند، هیچ گاه نمی توانند این صنعت را جهانی کنند و به فکر صادرات آن باشند، زیرا در صادرات یکی از عوامل موفقیت فروش بسته بندی با کیفیت است.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در سیستان و بلوچستان صنایع دستی به عنوان یکی از شناسه های فرهنگی و هنری، معرف فرهنگ و تجلی بخش هویـت ایرانـی اسـلامی در سطح ملی و بین المللی است.
در واقع می توان صنایع دستی را به عنوان نوعی محصـول تولیـدی وابسته به صنعت و مربوط به ذوق هنری در مناطق مختلف جغرافیـایی تعریـف کرد.
نقش بازار، اقتصاد و کیفیت تولیدات از یک طرف و چگونگی عرضـه آن هـا از طـرف دیگـر، فرآیند تولید و عرضه این محصولات را شکل می دهد، به گونه ای که رعایت مؤلفه های فرهنگی و هویت بخشی، نشانگر سلیقه، هویـت و فرهنـگ سیستان و بلوچستان است.
صنایع دستی برای آن که توان عرضه در بازارهای داخلی و خارجی را داشته باشد باید در بسته بندی های موثری عرضه شود، در عین حال حفظ ویژگی های فرهنگی و هـویتی در طراحـی محصول و بسته بندی صنایع دستی می تواند در فروش آن موثر باشد.صنعت بسته بندی هویت لازم را به صنایع دستی می بخشد.
بر این اساس با توجه به اهمیت نقش بسته بندی در محافظت و هویت سازی به محصول، بخش اعظمی از روند تولید به آن اختصاص داده شده و لزوم بـه کـارگیری آن به گونه ای که شایسته محصول باشد، غیرقابل انکار است تا بتواند سهمی در بازارهای داخلی و خارجی داشته باشد.
فروش صنایع دستی، سنتی است
محمدعلی ابراهیمی، پژوهشگر میراث فرهنگی در این زمینه به خبرنگار ما بیان کرد: بسته بندی در فروش صنایع دستی تاثیر زیادی دارد، در سیستان و بلوچستان فروش صنایع دستی مانند ماهیت خودِ محصول سنتی است و در میان کاغذ و پلاستیک به مشتری ارائه می شود.
وی تصریح کرد: یکی از موانع مهم در صادرات محصولات استان در سا‌‌‌ل‌های اخیر، نبود بسته‌بندی مناسب و صنعت بسته بندی در بازارهای داخلی و جهانی است، به طوری که حداکثر هفت درصد صنایع‌دستی بسته‌بندی دارند.
پژوهشگر میراث فرهنگی ادامه داد: کاوش های باستانشناسان و مطالعات مردمشناسان در سیستان و بلوچستان، نشان می دهد، بسته بندی باتوجه به نوع زندگی و سابقه تمدنی، همچنین داده های مطالعاتی دیگر به هزاره های سه و چهار پیش از میلاد باز می گردد.
ابراهیمی بیان کرد: در سایت جهانی شهرسوخته، ظروف متعددی از سفال و حصیر تا چوب و سنگ و در بمپور یا محوطه باستانی اسپیدژ نیز به همین شکل ابزاری دیده شده است که جعبههای زیبایی مانند جعبه آینه شهرسوخته، کیف چرمی و سبد حصیری از آن جمله است.
وی گفت: محصولات صنایع دستی دارای گروه ها و زیرشاخه های گوناگونی است که از جمله می توان به رودوزی های سنتی، هنرهای فلزی، سفالگری، حصیربافی، آثار چرمی و رنگرزی سنتی و … صنایع دستی استان شامل قالیچه سیستان، توتن سازی (قایق سیستانی)، پرده بافی، ابزار و ادوات تعزیه، لباس محلی، سفالگری، جولایی، هنرسوزن‌دوزی با زیرشاخه های زیادی ازجمله پریواردوزی، گراف‌دوزی و آیینه‌دوزی یا پیت‌دوزی، سیاه‌دوزی، سکه‌دوزی و رودوزی، سکه دوزی و خمک دوزی یا همان خامه دوزی اشاره کرد.
پژوهشگر میراث فرهنگی تصریح کرد: در هرکدام از زیرشاخه ها افراد زیادی که اغلب هم بانوان استان هستند، فعالیت می‌کنند، با توجه به تنوع محصولات، گستردگی بسته بندی، سلیقه مشتری، هدف گزاری و مخاطب سنجی را نیز باید در نظر گرفت.
بیشتر بخوانید:
تولید ورق آلومینیوم و ارتقا صنعت بسته بندی
ضرورت ورود هنرمندان به صنعت بسته بندی محصولات صادراتی
فراز و فرودهای صنعت بسته بندی و چاپ در ایران
نقش صنایع دستی در اقتصاد مقاومتی
ابراهیمی بیان کرد: تقویت کمی و کیفی تولیدات مختلف مانند صنایع دستی و همچنین حمایت از تولیدکنندگان و صنعتگران داخلی در سراسر استان، می‌تواند به چرخه اقتصاد منطقه و کشور کمک شایانی کند.
وی گفت: به علاوه می‌تواند کشور را در رکود و بحران‌های اقتصادی یاری رساند و از مهاجرت بی‌رویه روستائیان به کلانشهرها، که بخش زیادی از تولیدات صنایع دستی متعلق به زحمات آنان است، ممانعت به عمل آورد.
پژوهشگر میراث فرهنگی عنوان کرد: گسترش هر چه بیشتر صنایع دستی می‌تواند در راستای رسیدن به توسعه اقتصادی یاری‌گر باشد، از این‌رو تمرکز بر موضوع بسته بندی به عنوان حلقه مفقوده صادرات محصولات صنایع دستی نقش پررنگی را در صادرات غیرنفتی ایران ایفا می‌کند.
ابراهیمی اظهار کرد: به واسطه تولید محصولات صنایع دستی مواد اولیه بومی و داخلی که عموما ارزان قیمت هستند، به فرآورده‌هایی تبدیل می شوند که می‌توانند نه تنها در بازارهای داخلی و محلی، بلکه در صادرات کشور محل کسب درآمدهای کلان شوند.
وی اضافه کرد: صنایع دستی مثال عینی اقتصاد مقاومتی است؛ چرا که در آن همه چیز از مواد اولیه گرفته تا طراحی و کار، داخلی و بومی است و داخل استان انجام می‌شود و ارزش افزوده بسیار بالایی هم ایجاد می‌کند و می‌تواند مزیت رقابتی را رقم بزند.
پژوهشگر میراث فرهنگی تصریح کرد: صنایع دستی صنایع دستی سیستان و بلوچستان از ارزش مادی و معنوی ویژه ای برخوردار است، اما فکر چندانی در زمینه بسته بندی آن نمی شود و تعداد انگشت شماری از فعالان این عرصه پا را از عرضه سنتی فراتر گذاشته اند و رویکردی مدرن به ارائه آن داشته اند.
غفلت از پردرآمدترین کالای صادراتی بعد از نفت/ صنعت بسته بندی هویت دهنده
ابراهیمی تصریح کرد: صنایع دستی بعد از نفت پردرآمدترین کالای صادراتی است، اما به دلیل غفلت و بی‌توجهی مهجور مانده است، در حالی که صنایع دستی در ۲ بخش اشتغال و گردشگری باعث رونق اقتصادی کشور خواهد شد.
وی بیان کرد: از آنجا که این صنایع بیشتر به عنوان هدیه خریداری می شوند پس نیازمند بسته بندیهایی درخور ارزش آنها هستند، اگر فعالان صنعت بسته بندی به فکر بسته بندی نباشند، هیچگاه نمی توانند این صنعت را جهانی کنند و به فکر صادرات آن باشند. چون در صادرات یکی از عوامل موفقیت فروش بسته بندی با کیفیت است.
پژوهشگر میراث فرهنگی گفت: در سیستان و بلوچستان طیف وسیعی از تولیدات و ظرفیتها به عنوان سوغات و صنایع دستی وجود دارد که متاسفانه در زمینه بسته بندی با مشکلات عدیده ای روبه رو هستند.
ابراهیمی بیان کرد: در زمینه صنایع دستی عمده محصولات استان، به رغم تلاش بعضی فعالان این حوزه، با توجه به اینکه برای انبوده سازی نیاز به صنعت بسته بندی است، فاقد بسته بندی مناسب هستند در شرایطی که در بین آن ها، محصولات و آثار ارزشمندی که سبقه جهانی پیدا کرده اند، نیز وجود دارد از جمله فرش جهانی سیستان و سفال جهانی کلپورگان.
وی تصریح کرد: تعداد قابل توجهی از صنایع دستی استان مهر اصالت یونسکو را دریافت کرده اند، سوزن دوزی شهر ملی ایرانشهر از جمله این موارد است که نگاهی ویژه می طلبد.
