وضعیت صنعت بسته بندی در استان همدان

صنعت بسته بندی در استان همدان همانند تمام کشور با وجود گستردگی و اهمیتی که دارد، از حمایت  هیچ اداره و بخش خاصی در دولت برخوردار نیست که به حقوق آن رسیدگی کند. چه بسا محصولاتی با کیفیت ودر حد واندازه جهانی در این استان تولید میشود که اگر بسته بندی مناسب داشت الان به یکی از برند های معتبر جهانی تبدیل می شد.

به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از خبرگزاری صدا و سیما مرکز همدان، از آنجا که صنعت بسته بندی در دنیای جدید ترکیبی از علم، هنر و فناوری است؛ بسته بندی محصولات در عین اینکه باید استحکام کافی برای محافظت از کالا را داشته باشند، باید با زیبایی طراحی بسته و خلاقیت به کار رفته در آن توجه مشتریان را به کالا جلب کنند. بنابراین صنعت بسته بندی توانمندی زیادی در رشد کسب و کارها و بهبود چهره‌ی برند آنها دارد و در عین حال موجب شکوفایی اقتصادی هم خواهد شد.

بشیر پوروقار؛ رئیس دانشکده  هنر و معماری دانشگاه بوعلی سینا بسته‌بندی را شامل مراحل طراحی، ارزیابی، و تولید بسته‌ها میداند ومعتقد است: بسته‌بندی به‌طور بسیار جامع بر زندگی سایه افکنده‌است، به‌طوری‌که در اطراف خود آن را مشاهده می‌کنیم. از اقلام مواد غذایی و دارویی گرفته تا کالاهای مصرفی و لوازم خانگی و کالاهای صنعتی و استراتژیک مانند محصولات پتروشیمی همه با بسته‌بندی مرتبط هستند. وظیفه اصلی بسته‌بندی محافظت از محصول است.

وی افزود: بسته‌بندی با برچسب‌های استاندارد این امکان را می‌دهد تا متوجه شویم چه محصولی درون بسته قرار دارد و شرایط حفظ و نگهداری آن چگونه است. سازمان جهانی استاندارد (ISO) و سازمان‌های معتبر و ملی استاندارد کشورهای پیشرفته گام‌های مهمی در تدوین استانداردهای بسته‌بندی و مشخصات فنی آن برداشته‌اند.

پورقار تصریح کرد: طراحی بسته‌بندی شامل طراحی فیزیک بسته‌بندی و گرافیک آن است و باید زیرگروه طراحی محصول باشد به گونه‌ای که به طراحی بسته‌بندی به عنوان جزئی از پویش عملیات طراحی محصول نگریسته شده و همپای آن شروع شود و انجام گیرد .

حفاظت از کالا با بسته بندی مناسب  

خانم یاری طراح یک شرکت بسته بندی در رابطه با صنعت بسته بندی بیان کرد: با بسته بندی کردن یک محصول در واقع از آن محافظت میکنیم بسته بندی باید کالا را در برابر عواملی مثل ضربه، فشار، حرارت، سرما، رطوبت، یا حتی موارد حساس‌تری مثل اکسیژن، اشعه فرابنفش یا گرد و خاک محافظت کند.

این طراح افزود: معمولا روی بسته بندی محصولات برچسب ها یا نمادهایی چسبانده یا چاپ می‌شود که به مشتریان اطلاعات مهم و مورد نیاز آنها را درباره طریقه جابه‌جایی بسته، دما و شرایط نگهداری آن یا حتی شیوه نابودسازی بسته و کالا را ارائه می‌دهد. برچسب استانداردهایی که کالا دریافت کرده است هم روی بسته بندی آن باید چاپ شود.

یاری با بیان اینکه شاید بتوان گفت  ترغیب مشتریان به خرید و جلب توجه آنها به محصول یکی از اصلی ترین مشخصه های بسته بندی است، اظهار داشت: گاه طراحی ثابت بسته بندی، برای مشتریان نمادی از نوستالژی و آشنایی به همراه دارد و گاه برخی طرح های خلاق و نوآورانه منجر به فروش چند برابر یک محصول دیگر شده است.

وی خاطرنشان کرد: بسته ها با پوشش حفاظتی مناسب می‌توانند ضامن کیفیت محصول و سلامت آن باشند تا حمل و نقل و در عین حال انبارداری محصولات در بسته بندی های مشخص بسیار راحت تر انجام شود.

دلایل عدم توجه به صنعت بسته بندی در استان همدان

محمد رضا جعفری مسئول خانه صنعت استان همدان که از سه دهه پیش تاکنون خود دستی در تولید دارد، در رابطه با صنعت بسته بندی در استان همدان گفت: تولید کنندگان صنعت استان هیچ شناخت درستی از صنعت بسته بندی ندارند واین باعث شده واحدهای رقیب چه در داخل کشور وچه خارج از کشور روز به روز سهم بیشتری از بازار را تصاحب کنند .

جعفری افزود: شاید یکی از دلایل بی توجهی به صنعت بسته بندی در استان همدان، قیمت بالای این نوع عرضه به مشتری باشد؛ اما این مساله در دراز مدت سود خوبی نصیب صنعتگران خواهد کرد که البته گرفتار روز مرگی شدن و مشکلات اقتصادی  واحدهای صنعتی مانع از رفتن به سوی هزینه بیشتر برای بسته بندی و ارائه محصول به شکل زیبا و امروزی به دست مشتری می شود .

مسئول خانه صنعت استان همدان تصریح کرد: از میان صنایع فعال در استان همدان شاید تنها وتنها ۱۰ الی ۱۵ واحد هستند که ارزش بسته بندی را به خوبی میدانند و محصولاتشان را به شکل رقابتی و مشتری پسند روانه بازار میکنند .

جعفری تصریح کرد: راه برون رفت از وضعیت بی سرو سامانی صنعت بسته بندی ایجاد رشته های دانشگاهی با همین عنوان است تا فارغ التحصیلان این رشته با جذب در واحدهای تولیدی زنجیره   بین بازار وتولیدکننده را کامل کنند .

او خاطرنشان کرد: با این کار دستکم واحدهای تولیدی وبا علم روز دنیا آشنا میشوند و با روشهای مدرن بازار یابی خواهند کرد؛ البته مهمترین روش پیدا کردن بازار فروش وجذب مشتری بسته بندی مناسب است که از آن بعنوان فروشنده خاموش یاد میکنند .

تبلیغات ضعیف و بسته بندی نامناسب استان همدان

حسن محمدی؛ مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی این استان در رابطه با وضعیت صنعت بسته بندی در استان همدان با بیان اینکه در همدان بسته بندی نامناسب برخی محصولات صادراتی و عدم توجه به نیاز وخواست بازار وجود دارد، اظهار داشت: این درحالی است که دربعضی از استان های صادر کننده کشور به این موضوع اهمیت داده می شود و همین امر موجب شده که بتوانند درصادرات بسیار موفق عمل کنند.

وی مهم ترین مشکلات استان همدان دربخش صنایع تبدیلی وبسته بندی را  نداشتن  ردیف اعتباری ویژه  صنایع تبدیلی در بودجه های سنواتی وعدم همراهی  بانک ها برای تامین اعتبار  وسرمایه گذاری  دانست وتصریح کرد: ریسک برند سازی و تبلیغات بسیار بالاست واین خود زیان دوطرفه برای تولید وفروش بوجود میاورد.

بسته بندی هایی با کیفیت پایین 

در استان همدان دستکم سه کارخانه بسته بندی وجود دارد که توان وامکانات خوبی برای تولید انواع بسته بندی ها دارند و با اینکه ظرفیت وتوانمندی این کارخانه ها بالاست ومی توانند و در مقاطعی بهترین بسته بندیها را برای محصولات استان ومنطقه ارائه کنند اما با حداقل ظرفیت کار میکنند. آنچه صنعتگران از آنها طلب میکنند بسته بندیهایی ست با حداقل کیفیت ممکن و بهتر است بگوییم ضعیف ونازیبا .

فراهانی که از سال ۱۳۸۱ کارخانه تولید کاغذ، کارتن و طراحی وتولید بسته بندی را در شهرک صنعتی بوعلی همدان راه اندازی کرده، در  رابطه با صنعت بسته بندی در استان همدان گفت: در این باره نه تنها واحد ما بلکه واحدهای دیگر هم با یک سوم ظرفیت خود کار میکنند .

او افزود: سفارشها هم دو نکته اساسی دارد اول اینکه کمترین قیمت را داشته باشد. دوم اینکه فقط اسم بسته بندی را داشته باشد؛ یعنی دیگر مهم نیست مشتری یا مخاطب در باره آن چه فکر میکند و در نگاه اول چه برداشتی از آن محصول وتولید کنندگانش دارند .

فراهانی اظهار داشت: باید با حمایت مسوولان زمینه نوسازی ناوگان فرسوده صنعت چاپ و به‌کارگیری ماشین‌آلات و تجهیزات نوین در آن فراهم شود و صنعت چاپ باید به سمت رویکردی فناورانه و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین به‌خصوص فناوری اطلاعات حرکت کند .

وی خاطرنشان کرد: البته این مهم  با جا افتادن اهمیت بسته بندیهای شکیل و مناسب در صنعت وکشاورزی و دیگر تولیدات امکان پذیر است .

بسته بندی معرف شخصیت واحدهای تولیدی

در ادامه زارعی؛ مسئول دایره فروش شرکت کنترل گاز اکباتان همدان بیان کرد:  شرکت کنترل گاز اکباتان از جمله واحدهایی است که محصولاتشان را با  بسته بندیهای به روز شده تحویل مشتری میدهند .

او افزود: برای هر محصول با مشتریها صحبت میکنیم ودرباره شکل بسته بندی ونحوه ارائه محصول از نظرات وخواسته های مشتریان مطلع میشویم، سپس بسته بندی را طراحی ومحصول خود را ارائه میدهیم.

او ادامه داد: بسته بندی معرف شخصیت حقیقی و حقوقی کارخانه ایست که محصول را تولید کرده و این اصل در بازار رقابتی امروز اصلی پذیرفته شده است. از این رو باید به صنعت بسته بندی در استان همدان بیش از پیش توجه شود. 

خام فروشی وفله ای فروشی رقیب سرسخت هنر صنعت بسته بندی

گرچه محصولاتی صنعتی تولید شده در استان همدان بجز انگشت شماری؛  با بسته بندیهای متوسط به پایین روانه بازار میشود ودست وپا شکسته مشتریهای خود را دارد در بخش کشاورزی که سالانه ۵ میلیون تن انواع محصولات زراعی وباغی تولید میشود جایگاه صنعت بسته بندی در استان همدان  به مراتب پایین تراست.

میرزایی؛ دبیر انجمن تولید کنندگان سیر استان همدان گفت: تابستان امسال و در مدت ۴۵ روز بیش از ۲۵ هزار تن سیر صادر کردیم. خبر داریم در کشورهای مقصد با تغییر بسته بندی و شکیل تر کردن دوباره این محصول عرضه مجدد می شود .

وی ادامه داد: سیر همدان در جهان نظیر ندارد اما سالیان سال است  که به همین شکل وشمایل آنرا عرضه میکنیم .علاوه بر سیر؛  گردو تویسرکان،کشمش ملایر، گشنیز نهاوند و دیگر محصولات این استان هم سالهاست به شکل سنتی بسته بندی میشود .

قمری دبیر اتحادیه گردو کاران تویسرکان با بیان اینکه مشکل دردناک تر از این حرفها است، ادامه داد: تاجران با خرید بهترین گردوهای تویسرکان آن را در کشور خودشان با فراوری و بسته بندی مجدد وشکیل بنام گردوی خودشان دوباره صادر میکنند.

وی افزود: در این میان هم تنها زحمت چندین ساله نصیب کشاورز وباغدار میشود و سودی دستش را نمیگیرد. در صورت توجه به صنعت بسته بندی در استان همدان می توان بر مشکلات فائق آمده و موجب رشد بیشتر کشاورزی و صادرات آن شد. 

بیشتر بخوانید:  انواع دستگاه پرکن در صنایع بسته بندی

صنعت نوپای بسته بندی نیازمند حمایت است

زنجیره تولید و بسته بندی صنعت بسته بندی در استان همدان

خوش سیرتعضو انجمن صادرکنندگان سفال وسرامیک  شهر جهانی سفال لالجین اظهار داشت: عدم آشنایی و گاه بی‌رغبتی صنعت گران و تولید کنندگان صنایع دستی ومحصولات فرهنگی نسبت به اهمیت، ضرورت و ارزش آفرینی بسته بندی، از یک سو و کمبود دستگاه های صنعتی پیشرفته و ضعف تکنولوژی به‌روز، در طراحی و تولید بسته بندی محصولات فرهنگی از سوی دیگر باعث کاهش فروش و صادرات شده است.

وی افزود: در خریدهای آنلاین که در دوران کرونا رایج شده در برخی از موارد و با دریافت سفال شکسته شده در راه مقصد رضایتمندی مشتریان نیز کاهش یافت. نمیدانیم راه چاره چیست اما واقعا فروش محصولات سفال وسرامیک آنهم با بسته بندی سنتی واستفاده از شانه تخم مرغ و روزنامه وامثال اینها در شان شهر جهانی سفال نیست. پیشرفت صنعت بسته بندی در استان همدان و توجه به آن یک ضرورت برای صادرات این محصولات است.