در چند سال گذشته بازار کاغذ دچار نوسانات شدیدی شد و دراین میان دولت نیز مجبور به مداخله شد و کاغذ های دولتی را در اختیار ناشرا گذاشت ، این تغییر البته برای ثبات بازار لازم بود اما بسیاری از ناشران را به استفاده از کاغذ دولتی عادت داد تا به آنجا که خصوصی سازی را که دولت در دستور کار خود قرار داده بود تحت تاثیر قرار دارد.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، البته این ادعا مخالفانی نیز دارد؛ به عنوان مثال سید حسین عابدینی مدیرمسئول انتشارات سفیر اردهال اعتقاد دارد اختصاص کاغذ دولتی به ناشران نمی‌تواند ارتباطی به کیفیت اجرای طرح خصوصی‌سازی داشته باشد.
عابدینی در این خصوص بیان داشت: یک ناشر حرفه ای برای تولید کتاب منتظر کاغذ دولتی نمی ماند، چرا که می داند هزینه های چاپ یک کتاب تنها به کاغذ ربط پیدا نمی کند بلکه به زینک وبه جوهر و کالاهای وارداتی دیگر نیز مربوط می شود.
او افزود: ناشرانی که تولید محتوا می‌کنند به قیمت و نحوه خرید کاغذ اصلاً توجهی ندارند؛ اگر کتابی از نظر محتوایی خوب باشد با کاغذ آزاد هم چاپ شود، مشتری خودش را دارد؛ البته چاپ کتاب با کاغذ دولتی تا حدودی توان ناشر را بالا می‌برد.
کاغذ دولتی ، حمایت یا فساد
مدیرمسئول انتشارات سفیر اردهال بیان کرد: امروزه اختلاف کاغذ دولتی و کاغذ آزاد از نظر قیمتی حدوداً دو برابر است و این هم تأثیر چندانی در قیمت‌گذاری کتاب ندارد.
عابدینی ادامه داد: دولت با دادن کاغذ دولتی به ناشران به فعالان عرصه چاپ و نشر کتاب یارانه می‌دهد تا آن‌ها در وضعیت بد اقتصادی بتوانند چرخه تولیدشان را بچرخانند. این یارانه از سال‌های قبل به انحای مختلف در سبد ناشران بوده است؛ مثلاً کتاب‌هایی که وزارت ارشاد از ناشران می‌خرید یکی از مصادیق اختصاص یارانه به ناشران بود. به خاطر می‌آورم که در گذشته دولت حدود ۲ یا ۳ هزار جلد کتاب از من می‌خرید، اما الآن این خرید‌ها در حد ۵۰ جلد شده ؛ یعنی یارانه‌ای که برای خرید کتاب از ناشران داده می‌شد تا اندازه‌ای حذف شده است.
او گفت: ما امروز با جمعیتی بالغ بر ۸۰ میلیون نفر، ۱۷ هزار ناشر داریم؛ اما کشوری مثل چین با جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و سیصد و هشتاد میلیون ۵۰۰ تا ۶۰۰ ناشر دارد. اینجا متوجه می‌شویم که یارانه دولت به ناشران باعث شده که تعداد زیادی از افراد جامعه ناشر شوند، اما در اصل ناشران فعال کشور ۳۰۰ یا ۴۰۰ نفر هستند.
دولت باید به شکل غیر مستقیم بر بازار کاغذ نظارت داشته باشد
کامران شرفشاهی مدیر مسئول انتشارات تجلی مهرگفت : در سال های اخیر شاهد حضور دولت در بازار کاغذ بودیم که این حضور در بسیار از مواقع منجر به سو استفاده و به وجود آمدن فساد در بازار کاغذ شد. چرا که این امر در به وجود آمدن رانت و بازار سیاه در مورد این کالا اثر گذار بوده است. البته از سویی حضور مستمر بخش دولتی در پاره ای موارد مسمر ثمر بوده است اما دولت باید به شکل غیر مستقیم بر این بازار تاثیر بگذارد.
ماجرای حمایت‌های دولتی از صنعت نشر در سال‌های اخیر گاه به عنوان یک معضل و عامل برهم زننده بازار مطرح بوده است.
او افزود: نقش دولت غالباً به عنوان توزیع‌کننده کاغذ، نقش مطلوبی نبوده است و تجربه نشان داده که تمام ناشران از مواهب چنین طرح‌هایی بهره‌مند نشده‌اند و تنها عده به خصوصی از ناشران از فرصت‌ها و مزیت‌های چنین طرح‌هایی سود برده‌اند؛ غالبا برخی از این ناشران با بازار سیاه کاغذ و ملزومات صنعت چاپ ارتباط‌های پرسش‌برانگیزی داشتند.
مدیرمسئول انتشارات تجلی مهر بیان کرد: اساسا در سال‌های بعد از انقلاب بحث خصوصی‌سازی و کاهش تصدی‌گری دولت در امور مختلف بسیار مطرح بوده است، اما لازمه این کار شفافیت و ایجاد فضایی است که جلوی سوءاستفاده‌ها را بگیرد. تجمیع مبالغ هنگفتی همچون مبلغ واردات و توزیع کاغذ در دست کارکنان دولت، می‌تواند موجب زیرسؤال رفتن دولت و همچنین مفاسد و مشکلاتی باشد. به این اعتبار تا حد ممکن باید از حضور مستقیم دولت به عنوان واردکننده و توزیع‌کننده کاغذ جلوگیری شود و در مقابل تسهیلاتی فراهم شود تا واردات و توزیع کاغذ از سوی انجمن‌های صنفی ناشران و روزنامه‌نگاران و دیگر صنف‌هایی که به نوعی با کاغذ سر و کار دارند، انجام شود.
شرفشاهی گفت: باید قوانین پیشگیرانه و سخت‌گیرانه‌تری در خصوص احتکار و هر گونه سوءاستفاده در زمینه توزیع کاغذ تثبیت و با جدیت اجرا شود تا از این رهگذر بازار کاغذ به ثبات بیشتری برسد و ناشران بتوانند انگیزه از دست رفته خود را بازیابی کنند.
بیشتر بخوانید: قیمت کاغذ دولتی و ثبات نسبی بازار
