ویژگی های کاغذ و مرکب برگه تعرفه رأی با چاپ و انتشار موارد مختلف تفاوت داشته و چاپخانه‌ی بانک ملی از کاغذهای امنیتی برای چاپ تعرفه های انتخاباتی استفاده می کند.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از ایلنا؛ جواد ناصریان، معاون توسعه‌ی مدیریت و منابع انسانی وزارت کشور درباره‌ی نوع و ویژگی های کاغذ های مورد استفاده برای چاپ تعرفه ها گفت: برای چاپ تعرفه ها از کاغذ تحریر ۷۰ گرمی مرغوب استفاده می شود که به صورت متمرکز توسط چاپخانه بانک ملی تهیه شده و وزارت کشور؛ راسا؛ به‌صورت مستقیم در خصوص تهیه کاغذ اقدامی انجام نمی دهد.
ویژگی های کاغذ برگه های تعرفه
به گفته وی؛ وزارت کشور صرفا مشخصات، ابعاد، میزان نیاز و ویژگی های کاغذ را اعلام و باتوجه به مشخصات ارائه شده؛ چاپخانه موظف به تهیه، چاپ و تحویل برگه تعرفه های اخذ رأی می شود. البته کاغذهای مذکور با کاغذهای ۷۰ گرمی معمول که ممکن است در چاپ و انتشار موارد مختلف استفاده شوند، تفاوت داشته و چاپخانه‌ی بانک ملی از کاغذهای امنیتی برای چاپ تعرفه های انتخاباتی استفاده می کند.
وی درباره ویژگی های کاغذ تعرفه ها افزود: معمول ترین فاکتور موجود در کاغذ امنیتی، واترمارک است که در حال حاضر به‌طور معمول در اسناد کاغذی از دو نوع واترمارک مولد (MOULD) یا قالبی که جلوه خاکستری دارد یا دندی رول (Dandyroll) با اثر‌گذاری سفید یا سیاه رنگ استفاده می‌شود.
به‌طور مثال هم‌اکنون روی چک‌پول‌ها از تصویر چهره برای واترمارک استفاده شده است که دارای تن‌های خاکستری از ۰ تا ۱۰۰ درصد است. واترمارک مولد که دارای تن‌های خاکستری از ۰ تا ۱۰۰ درصد است، درجه اهمیت و امنیت بالایی دارد و به‌طور کلی تصاویری مانند چهره در اسکناس‌ها یا چک‌پول‌ها برای اینکه به بالاترین ضریب امنیتی و کیفیت نیاز دارند؛ با این نوع واترمارک تهیه می‌شوند تا با نفوذ بیشتر در عمق کاغذ و جزییات بیشتر؛ جعل آن تا حد ممکن دشوار شود.
این در حالی است که امکان و تعدد جعل واترمارک‌هایی که دارای تون سفید هستند؛ بیشتر است. از دیگر ویژگی‌های این کاغذهای امنیتی؛ حساسیت به حلا‌ل‌های شیمیایی و حرارت است تا در صورت هرگونه دست‌بردن در سند مربوطه؛ به راحتی قابل شناسایی و پیگیری باشند.
سی سال پیش ویژگی های کاغذ مورد استفاده نیز همین ویژگی ها بودند اما آنها تنها در برابر ۴ الی ۵ نوع حلال (که بسیار متداول بود) حساسیت داشتند. لذا هر ساله بر تعداد این حلال‌ها افزوده شد تا امروز کاغذهای مورد استفاده در چاپ‌های امنیتی به کلیه خانواده‌های حلال قطبی، غیرقطبی و سفیدکننده‌ها حساسیت نشان داده و حدود بیش از صد ماده شیمیایی را پوشش دهند.
براساس آمار و ارقام در مجموع برای ۱۳۰ میلیون برگه تعرفه، حدودا ۴۷۵ تن کاغذ (۱۳۹۸ رول/ هر رول حدودا ۳۴۰-۳۰۰ کیلوگرم) مورد استفاده قرار گرفته است. باتوجه به اینکه تنها یک نوع کاغذ امنیتی دارای واترمارک مولد در ایران تولید می‌شود (آن‌هم از سال ۱۳۸۲ به این‌طرف) که این کاغذ نیز تنها برای چاپ اسکناس، چک‌پول و برخی اسناد شناسایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، علی‌رغم اظهارات سال گذشته‌ی سیدمحمود احمدی (دبیرکل بانک مرکزی) که با تیتر «در زمینه تولید کاغذ امنیتی خودکفا هستیم» رسانه‌ای شده بود؛ برای چاپ تعرفه‌های انتخاباتی عموما از کاغذهای وارداتی استفاده می‌شود.
لازم به ذکر است که توضیحات بیشتر درباره‌ی میزان این واردات و کشورهایی که در این امر دخیل هستند؛ به دلیل حساسیت موضوع در شرایط نزدیک به انتخابات به ایلنا ارائه نشد.
افزایش امنیت چاپ تعرفه‌های اخذ رأی از مرکب تا طراحی
اصطلاح امنیتی تنها پسوند ویژگی های کاغذ مورد استفاده در چاپ تعرفه‌های انتخاباتی نیست زیرا حتی مرکب‌هایی که برای انتشار محتوای این برگه‌ها درنظر گرفته می‌شود نیز ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که امنیت چاپ تعرفه‌ها را بالاتر می‌برد. اصولا تمامی اوراق امنیتی یا با استفاده از مرکب‌های خاص و امنیتی چاپ می‌شوند، یا با شیوه چاپی و تکنیک خاص یا با تلفیقی از هر دو روش به زیر چاپ می‌روند.
مرکب مغناطیسی؛ یکی از انواع مرکب‌های امنیتی به حساب می‌آید که بیشتر برای دسته‌چک‌ها و چاپ اطلاعات متغیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. اطلاعاتی که با مرکب‌های مغناطیسی به نام MICR چاپ می‌شود تنها برای ماشین (Reader) قابل بازخوانی هستند.
مرکب‌های فسفری؛ نوعی دیگر از مرکب‌های امنیتی هستند که زیر نور یووی UV تغییر رنگ داده و شبرنگ می‌شود، با این وجود این نوع مرکب درمقابل که مرکب‌هایی که تنها زیر نور ماورای بنفش و یا مادون قرمز تغییر رنگ یافته دیده می‌شوند، درجه امنیت پایینی دارد.
گاهی هم برای چاپ تعرفه‌های انتخاباتی با تهیه‌ی گونه‌های متفاوتی از مرکب‌های امنیتی و ترکیب کردن آنها؛ به فرمولی اختصاصی می‌رسند که ضریب امینیت را برای مواردی با حساسیت انتخابات بسیار بالاتر می‌برد. نیاز به تاکید و یادآوری نیست که عموما؛ مرکب‌های امنیتی نیز وارداتی هستند و اصولا صنعت چاپ ما به دلیل بالا بودن نرخ واردات و میزان ارزی که تهیه‌ی مواد اولیه نیاز دارد؛ دچار فرسودگی و رخوت شده است.
جدای از مواد اولیه‌ای همچون کاغد و مرکب، روند طراحی چنین سفارشاتی نیز امنیتی محسوب شده و ویژگی‌های خاص خودش را دارد. مدیر بخش طراحی چاپخانه‌ی بانک ملی در گفت‌وگویی که در زمان انتخابات یازدهمین دوره‌ی ریاست جمهوری با شبکه خبر داشته؛ در توضیح چگونگی طراحی امنیتی گفته بود: طراحی تعرفه‌ها در نرم‌افزارهای خاص امنیتی صورت می‌گیرد که این نرم‌افزارها در محیط خارج از اینجا وجود ندارد یعنی در واقع نرم‌افزارهای عمومی امکان پیاده‌سازی این طرح را ندارند.
در واقع، با طراحی امنیتی، کار چاپ شده نهایی؛ فاقد هرگونه نقطه یا ترامی خواهد بود یا عبارت دیگر؛ طرح نهایی به صورت خطی چاپ می‌شود. مواردی مانند Nanotext و Microtext همگی در مرحله طراحی به چاپ امنیتی اضافه می‌شوند. علاوه بر این‌ها؛ فاکتور طراحی خاصی تحت عنوان «گیلوش» نیز وجود دارد که در قالب شکلی هندسی بازسازی شده و طراحی آن با نرم‌افزارهای معمولی مثل فتوشاپ، کورل، فری‌هند و … غیرممکن است. همچنین «طرح مخفی»، مشخصه امنیتی دیگری است که در زمان طراحی اعمال می‌شود و نهایتا برای دیده شدن به یک فیلتر رمزگشا (Decode Film) نیاز دارد.
طرح سی‌ترو (See-through) هم یکی از روش‌های طراحی امنیتی محسوب می‌شود. این روش به دو بخش تقسیم شده و با استفاده از ماشین‌های چاپ همزمان نیمی از آن روی کار و نیم دیگر پشت کار چاپ می‌شود. زمانی که طرح سی‌ترو در مقابل نور قرار می‌گیرد، دو بخش همدیگر را تکمیل کرده و طرح به‌صورت کامل؛ امکان دیده شدن می‌یابد. جعلی بودن طرح سی‌ترو با چشم غیرمسلح کمی مشکل است و برای کنترل دقیق اصالت طرح سی‌ترو ذره‌بین‌هایی با بزرگ‌نمایی مناسب باید مورد استفاده قرار بگیرد.
نکته‌ی دیگر اینکه، چاپ تعرفه‌های رای به علت لزوم اعمال سرعت و دقت بالا به‌صورت رول انجام می‌شود و کنترل و نظارت بر آنها نیز الکترونیکی است، یعنی چنانچه تعرفه‌ای مشکل‌دار تشخیص داده شد؛ ماشین چاپ به‌صورت خودکار آن را از مابقی تعرفه‌های زیر چاپ جدا می‌کند.
