به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از ایبنا، این روزها با توجه به تحریم های همه جانبه خیلی از کالاها جهش باورنکردنی پیدا کرده است، این تغییرات از گوجه فرنگی و خیار و سیب زمینی و گوشت تا کالاهایی همچون کاغذ را در بر گرفت،در مورد قیمت کاغذ اما مشکل اساسی اینجا بود که کاغذ از قیمت چیزی حدود رولی ۸۰ هزار تومان به ۵۰۰ هزار تومان در بازار رسید و باعث شوکی اساسی در بازار کاغذ و صنعت نشر شد.
البته دولت در این میان پا درمیانی کرد و با ارز دولتی از ناشران حمایت کرد تا بلکه بازار به حالت عادی بازگردد. با این همه قیمت کالایی که حیاتش به کاغذ وابسته است همچنان گران شد و گران ماند، کتاب کم کم از بسته خرید خانوارها حذف می شود چرا که این تنها کاغذ نیست که قیمت این کالای فرهنگی را تعیین می کند. در اینجا یکی از فعالان صنعت نشر حرف هایی برای گفتن دارد و معتقد است اظهارنظرهای مقطعی و بدون ثبات در بازه زمانی محدود خارج از عقلانیت اقتصادی و بعضاً تبلیغاتی است.
هنوز برای اظهار نظر درباره بازار کاغذ زود است
حمیدرضا شیرازی، مدیر انتشارات نیاز دانش با اشاره به کاهش قیمت کاغذ در بازار و اثرات آن گفت: اینکه در خصوص تاثیر کاهش قیمت کاغذ صحبت کنیم خیلی زود است. دلایل مختلفی برای این باور دارم که رکود بازار مصرف با توجه به قدرت ناچیز سبد خانوارها طی ماه‌های جاری و برهم خوردن کفه ترازوی عرضه و تقاضا در بازار کاغذ یکی از این موارد است.
وی همچنین اشاره کرد این مطلب که دولت مداخله کرد و کاغذ را با ارز دولتی به بدنه بازار تزریق کرد کار مثبت و تلاش به جایی بود اما تنها مسئله، مسئله کاغذ نیست.
وی درباره دیگر عوامل تاثیرگذار در این حوزه توضیح داد: قیمت بین‌المللی خمیر کاغذ و چگونگی دسترسی به این کالای استراتژیک و واردات آن به کشور، روابط آتی بین‌المللی کشور و مدل انتخابی اقتصاد کلان دولت در کنترل ارزش پول ملی متناسب با تهدیدها و فرصت‌ها، کسری بودجه جاری دولت و مدل رفتار تورم‌زای مرسوم دولت‌ها در مواجهه با آن در پایان سال مالی و دورنمای سال مالی جدید و عملکرد دولت در بودجه‌بندی و افزایش یا کاهش پیدا کردن رکود و تورم حاکم بر بازار کسب‌وکار و ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران از جمله موضوعاتی است که در بازار کاغذ نقش موثری دارند.
این فعال اقتصادی صنعت نشر معتقد است بازی های آشکار و پنهان زیادی وجود دارد که در قیمت کاغذ تاثیر گذار است از جمله وجود واسطه ها و دلالانی که قیمت نهایی کالا را بالا می برند. به‌همین دلیل معتقدم که اظهارنظرهای مقطعی و بدون ثبات در بازه زمانی محدود خارج از عقلانیت اقتصادی و بعضاً تبلیغاتی است.
وی همچنین گفت: ثبات در بازار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است اما با شرایط تحریم ها این ثبات از بازار گرفته شده و با تغییرات فراوانی رو برو هستیم که نشات گرفته از تصمیمات غلطت ده های گذشته و تسلط دلالان و سفته بازان در بازار است.وی افزود حداقل یکسال ثبات در بازار باید وجود داشته باشد تا بتوان نسبت به قیمت بازار کاغذ اظهار نظر کرد.
کاغذ به قیمت واقعی‌اش نزدیک شده
مدیر نشر نیاز دانش با بیان اینکه کار نشر یک پروسه زمان‌بر است و به همین دلیل تاکید من بر ثبات است، گفت: اینکه در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت قیمت کاغذ کاهش داشته باشد، نمی‌تواند در رونق این بازار تاثیر جدی داشته باشد.
از طرفی؛ ناشران اغلب میزان تولیدات خود را بر پایه کاغذ یارانه‌ای بسته‌اند و مطابق یک تحقیق میدانی می‌شود به این مهم پی برد که درصد بالایی از تولیدات یک نشر به این نوع کاغذ وابسته شده است و ناشران با مدیریت تیراژ و کاهش شدید آن سعی در گذر از این بحران دارند.وی ادامه داد که سرمایه در گردش ناشرا با توجه به مشکلات تحریم ها و بالا و پایین شدن بازار به شدت کاهش پیدا کرده است.
شیرازی با بیان اینکه از سوی دیگر؛ هزینه‌های پایه‌ای تولید رشد چند برابری داشته است، عنوان کرد: به این شرایط بحرانی باید خارج شدن کتاب از سبد خرید مردم و جامعه هدف نشر را هم -که مطابق با آنچه دولت تحت عنوان خانوار مستحق دریافت یارانه معیشتی مطرح کرده، چیزی حدود ۷۰ درصد جمعیت کشور را شامل می‌شود- اضافه کرد.
او همچنین دباره کاهش قیمتی که در بازار رخداد گفت : این کاهش قیمت به مثل به تب بگیر تا به مرگ راضی شود شبیه است، ما تجربه کاغذ تا ۵۵۰ هزار تومان را در اوایل سال جاری داشتیم که در همان زمان قیمت واقعی کاغذ با ارز نیمایی چیزی حدود ۲۵۰ تا ۲۷۰ هزار تومان در یک بند ۷۰ گرمی ۷۰*۱۰۰بود.به گفته شیرازی، با همان قیمت‌ها هم به دلایلی که گفته شد شرایط برای توسعه تولید
قدرت ریسک‌پذیری ناشران در سرمایه‌گذاری بر روی یک کالای کُندفروش به نام کتاب به شدت تحت تاثیر شرایط اقتصادی جامعه قرار گرفته است.
و رونق صنعت نشر مهیا نبود و اگر کاغذ یارانه‌ای با همه اما و اگرهایش به بازار نشر در این بازه زمانی تزریق نمی‌شد، حالا باید بر ویرانه‌های این بازار به سوگ می‌نشستیم.
وی از کاغذ یارانه‌ای به‌عنوان مُسکن برای ناشران نام برد و گفت: این کاغذ، مسکنی بود برای ناشران تا بتوانند خود را با شرایط جاری اقتصادی کشور هماهنگ کنند و با توجه به از دست رفتن سرمایه در گردش و کاهش چند برابری ارزش نقدینگی خود، کمی بیشتر در این صنعت مادر باقی بمانند.
شیرازی با اشاره به این کاهش قیمت گفت: به نظرم امروز قیمت کاغذ کاهش نیافته؛ بلکه به قیمت واقعی خود نزدیک شده است و اگر درِ بازار کاغذ بر همین پاشنه بچرخد، این شرایط جامعه و قدرت خرید خانوار است که می‌تواند رونق نشر را تعریف کند.
کاهش توان موسسات نشر کاه
شیرازی با بیان اینکه ما در اوایل سال جاری تجربه بالاترین بها را برای کاغذ داشتیم، گفت: این به آن معنی است که امکان بازگشت به قیمت‌ها همیشه وجود دارد و با تکانه‌های خارجی و داخلی می‌توان این حد را برای یک کالای مصرفی متصور شد. مخصوصا اینکه بازار ایران به شدت واسطه‌ای و دلال‌پرور است و دهه‌ها است با رسوم سفته‌بازی مبالغ هنگفتی را به جیب برخی وارد کرده.
وی با بیان اینکه توان مالی موسسات انتشاراتی به شدت کاهش یافته است، افزود: قدرت ریسک‌پذیری ناشران در سرمایه‌گذاری بر روی یک کالای کُندفروش به نام کتاب به شدت تحت تاثیر شرایط اقتصادی جامعه قرار گرفته است و تنها راه برای ادامه بقای موسسات انتشاراتی استفاده از کاغذ یارانه‌ای و کاهش شدید تیراژ در بازه زمانی یاد شده بود.
مدیر انتشارات نیاز دانش ادامه داد: ولی باید به این مهم توجه کرد که کاغذ یارانه‌ای و حمایت‌های این‌چنین نمی‌تواند برای مدت نامحدود تداوم داشته باشد؛ زیرا از یک سو منابع مالی دولت در سال ۹۹ با توجه به لایحه بودجه ارسالی به مجلس بسیار محدود است و شاید امکان بهره‌مندی این صنعت از حمایت‌های دولت کاهشی باشد.
به گفته شیرازی، از طرف دیگر دونرخی بودن قیمت و اختصاص یارانه همواره با رانت و انحراف همراه بوده؛ حتی با شرایط نظارتی سخت‌گیرانه، چراکه بیشترین انحراف در بخش‌ها و نهادهای دولتی و حاکمیتی رخ خواهد داد که از لابی قدرتمندی برخوردار هستند و کاغذ یارنه‌ای از این قاعده مستثنی نیست.
وی با بیان اینکه امیدوارم همکاران در همین مدت کوتاه که این کمترین حمایت وجود داشته ترمیم منابع مالی و سرمایه در گردش موسسه مطبوع خود را با شرایط حاکمباید مانع ورود واسطه‌ها و پول‌های شناور قدرتمند به این بازار شد، همچنین از ایجاد تقاضای کاذب نیز جلوگیری کرد
بر بازار در دستور قرار داده باشند، گفت:در غیر اینصورت به محض حذف این حمایت از سوی دولت، ناشران حتی با کاغذهای ۲۷۰ تا ۳۰۰ هزار تومانی هم توان ادامه بقا نخواهند داشت چه رسد به رونق تولید.
لزوم جلوگیری از ورود واسطه‌ها به کار نشر
شیرازی همچنین درباره راهکار ایجاد ثبات در بازار گفت: اقتصاد سیال است و به هیچ وجه دستوری اداره نمی‌شود، سرمایه هم به تبع اقتصاد حرکت دارد و جابهجا می‌شود.
وی افزود: از طرفی یارانه فسادزا و بسترساز رانت است و این مهم تجربه‌ای چند دهه‌ای در اقتصاد ایران است که اگر نخواهم بگویم سیستماتیک شده باید بگوییم فراگیر است، به همین دلیل اکنون دولتمردان و حکمرانان باید از اتخاذ تصمیماتی بر پایه سعی و خطا دوری کنند.
مدیر انتشارات نیاز دانش با بیان اینکه در شرایط کنونی بیش از هر چیز کشور به آرامش و ثبات اقتصادی نیاز دارد، عنوان کرد: از سوی دیگر جلوگیری از هر تصمیمی که منجر به شوک قیمتی و فرار سرمایه از بخش تولیدی شود نیاز دارد تا تولیدکنندگان و آحاد جامعه بتوانند در بازه زمانی مشخص شرایط خود را با شرایط جدید اقتصادی دیکته شده و تحمیلی هماهنگ کنند.
شیرازی بهترین راهکار برای ثبات در بازار را برنامه‌ریزی دقیق با توجه به داده‌ها و اطلاعات واقعی کالای اولیه مصرفی و تامین مایحتاج واقعی صنعت نشر دانست و گفت: باید مانع ورود واسطه‌ها و پول‌های شناور قدرتمند به این بازار شد. همچنین از ایجاد تقاضای کاذب نیز جلوگیری کرد.
وی تاکید کرد: در این زمینه می‌توان از تجربیات معتمدان صنفی اتحادیه ناشران و کتابفروشان و دیگر پیشکسوتان متخصص این حزه بهره برد، و همچنین از ورود افراد غیرحرفه‌ای با تمایل به منافع شخصی تحت هر عنوان در این حوزه جلوگیری به عمل آورد.
مدیر انتشارات نیاز دانش با بیان اینکه هرگونه تحمیل هزینه مضاعف به این صنعت باعث تعدیل نیرو، کاهش تولید و فرار سرمایه از این بازار به شدت ریسک پذیر خواهد شد، گفت: به همین دلیل معتقدم که صیانت از این صنعت چه در قالب ضمانت تامین کالای مصرفی سالانه و بلند مدت و با ثبات ، تامین نقدینگی سرمایه در گردش و تسهیل مناسبات بانکی بدون ربا جهت حمایت از این صنعت، مقابله با تکثیر غیرمجاز، بهره‌مندی از حمایت‌های سازمان‌های اقتصادی دولتی مثل معافیت‌های مالیاتی و بیمه و ارتباط تنگاتنگ تصمیم‌گیران حکومتی با صنف و چاره‌جویی قبل از وقوع فاجعه عاقلانه به نظر می‌رسد.
