نظر میرسد که وضعیت نشر در سالجاری و سالهای آینده وضعیت بحرانیتر باشد، چرا که حداقل برای سال جاری دیگر به نظر نمیرسد که دولت دلار دولتی به کاغذ فرهنگی دهد و ناشران باید کاغذ مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از خبرگذاری تسنیم، صنعت نشر در ایران چند سالی است که در میان انواع و اقسام مشکلات دست و پا میزند و هر سال بیشتر در ورطهای که در آن افتاده است، فرو میرود.
مشکلات اقتصادی نشر در کنار کمتوجهی مخاطبان در سالهای اخیر موجب شده تا شمارگان نشر به شکل قبال توجهی از ۵ تا ۱۰ هزار نسخه در دهه ۸۰ به ۳۰۰ تا ۵۰۰ نسخه در بهترین حالت در دهه ۹۰ برسد. شاید مهمترین مشکل ناشران در دهه ۹۰ را بتوان قیمت بالای کاغذ دانست اما مشکلات دیگری هم هستند که راه را بر نفس نشر در این سالهای اخیر تنگتر کرده اند.
در میان همه این مشکلات این ناشر است که باید انتخاب کند و یا به راه خود ادامه بدهد و یا عطای کار را به لقایش ببخشد. با این حال به نظر میرسد که وضعیت نشر در سالجاری و سالهای آینده وضعیت بحرانیتر باشد، چرا که حداقل برای سال جاری دیگر به نظر نمیرسد که دولت دلار دولتی به کاغذ فرهنگی دهد و ناشران باید کاغذ مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند. بازار آزاد نیز از این رهگذر نهاینت سود خود را می برد. کاغذ از مقوا گرفته تا کاغذ گلاسه و کاغذ A4 در بازار آزاد روز به روز در حال افزایش است.
از سوی دیگر مخاطبان اغلب به دلیل شرایط اقتصادی و عدم فرهنگسازی مناسب از نمایشگاههای ۵۰ درصد تخفیف که در سطح شهر برگزار میشود و متاسفانه مرکز توزیع کتاب قاچاق هستند خرید میکنند. بنابراین سودی به جیب ناشر نمیرود.
اخیرا نیز مشکل دیگری به مشکلات ناشران اضافه شده است. برخی ناشران از شیوه جدید برخی مراکز توزیع برای تسویهحساب با آنها خبر دادهاند، شیوهای که در آن مطالبه درصد تخفیف بیشتر از ناشر شده است.
برخی موسسات پخش کتاب طی هفتههای جاری با تماس با مشتریان خود از تغییر سیستم پرداختی خود با مشتریان خبر دادهاند. بر این اساس برخی از موسسات به جای دریافت تخفیف ۴۰ درصدی و تسویه حساب ماهانه با چک ۹ ماهه اقدام به تسویه حساب به صورت دریافت ۴۵ تا ۵۰ درصد تخفیف به ازای تسویه حساب ماهانه با چک ۵ ماهه یا نقد کردهاند و البته ناشران را در پذیرش این پیشنهاد و یا عدم همکاری با آنها در دو راهی انتخاب قرار دادهاند.
این پیشنهاد از سویی با توجه به وضعیت حاکم بر نظام پولی کشور پیشنهاد عجیبی نیست.یک محاسبه ساده نشان میدهد به ازای دریافت وامی با مبلغ معادل میزان کتابهای فروش رفته توسط ناشر، در همان بازه زمانی وی رقم کمتری را برای موسسات نشر در مقابل نرخ بهره دریافتی بانکها پرداخت میکند(در حدود یک درصد) و این اتفاق به سود اوست و از سوی دیگر ناشر در بازه زمانی کوتاهتری نیز به مبلغ خود دست پیدا میکند.
اما این نکته را نیز باید در نظر گرفت که سود ناشر در ازای انتشار یک کتاب حداکثر ۲۰ درصد است و با افزایش درصد پرداختی به موسسات پخش نه تنها سود دریافتی ناشر کمتر شده بلکه در وضیت فعلی چاپ کتاب که قیمتهای تمام شده برای خدمات چاپ در حال افزایش دائمی است، توانایی ناشران با این اقدام در انتشار کتاب دچار کاهش تدریجی میشود. تهیه کاغذ از بازار آزاد با توجه به مشکلات بیان شده یکی دیگر از مشکلات ناشران است که باید به شکل عمیقی به آن پرداخته شود.
در همین زمینه با اضافه شدن بدقولیهای موجود در زمینه ارائه تسهیلات به ناشران از سوی بانکها به نظر میرسد نشر در ایران در یک دوره پوست اندازی به سر میبرد که در آن ناشرنماها و ناشران کوچک و موسسات ناتوان از تامین نیاز اقتصادی برای تداوم فعالیت خود ناگزیر از تعطیل شدن هستند. در این بین تامین کاغذ از بازار آزاد نیز به این اوضاع آشفته افزوده است.
بیشتر بخوانید: