گرانی‌افزایش قیمت کاغذ تحریر در بازار طی ده روز اخیر چالش‌های زیادی پیش روی اهالی نشر قرار داده است زیرا با توزیع نشدن کاغذ دولتی، ناشرانی که به دنبال انتشار کتاب بودند، با گرانی کاغذ روبه‌رو شدند.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در دوره‌ای که زمزمه‌های حذف ارز دولتی برای کاغذ روز‌به‌روز بیشتر به گوش اهالی نشر می‌رسد بازار کاغذ نیز طی ده روز اخیر شاهد افزایش قیمت نسبی بود و این موضوع موجب نگرانی در میان اهالی نشر شده است.
افزایش قیمت‌ها به‌گونه‌ای بود که که تا عصر روز گذشته (شنبه ۶ دی) هر بند کاغذ تحریر ۷۰ گرمی چهار و نیم ورقی حدود ۴۲۰ تومان و هر بند کاغذ تحریر ۷۰ گرمی سه ورقی نیز به قیمت ۳۳۰ هزار تومان در بازار کاغذ خرید و فروش شد. همچنین کاغذ گلاسه که اغلب مورد نیاز ناشران حوزه کودک و نوجوان است هر کیلوی چینی آن ۲۱ و هر کیلوی کر‌ه‌ای آن ۲۲ هزار تومان به فروش می‌رسد و مقوای پشت طوسی هندی نیز کیلویی ۱۹ هزار تومان در بازار عرضه می‌شد.
حسین بنایی کاغذفروش که سال‌های زیادی است در بازار کاغذ فعالیت می‌کند درباره علت افزایش قیمت‌ها به ایبنا گفت: توقف توزیع کاغذ دولتی در میان ناشران علت اصلی بالا رفتن قیمت کاغذ طی یک هفته تا ۱۰ روز اخیر است زیرا بیش از ۲۰ روز است که کاغذی به ناشران نداده شده است.
وی با بیان اینکه بازار به دنبال افزایش قیمت‌ها دچار شوک و رکود می‌شود، افزود: زمانی که قیمت‌ها پایین باشد خرید و فروش هم انجام می‌شود اما به محض اینکه قیمت‌ها تغییر می‌کنند، ناشران برای خرید دست نگه می‌دارند و همین موضوع سایه رکود بر فعالیت بازار کاغذ می‌اندازد؛ بنابراین به نفع ما است که قیمت‌ها ثبات داشته باشد.
کاهش تقاضا برای کاغذ در ماههای اخیر
در این زمینه غلامرضا شجاع نماینده مصرف‌کنندگان کاغذ کشور دربارهافزایش قیمت کاغذ تحریر به ایبنا گفت: یکی از دلایل ثبات قیمت کاغذ طی ماههای اخیر که با گرانی لجام گسیخته مواجه نیستیم این است که اغلب بازرگانان در انبارهایشان کاغذ دارند و چون پروسه واردات سخت شده و برای واردکننده هیچ توجیه اقتصادی وجود ندارد، رغبتی هم به واردات نیست.
وی ادامه داد: اگر یک تاجر بخواهد با دلار ۲۵ هزار تومانی کاغذ وارد کند، قیمت تمام شده هر بند آن، حدود ۴۵۰ هزار تومان برای خودش تمام می‌شود و در کنار آن خواب سرمایه و مشکلات دیگری وجود دارد.
شجاع با اشاره به توزیع کاغذ دولتی طی هفته جاری توضیح داد: قرار شده است توزیع کاغذهای دولتی برای ناشران طی این هفته انجام شود. همین موضوع باعث می‌شود قیمت کاغذ ثابت شود؛ بنابراین افزایش ۱۰ تا ۲۰ هزار تومانی قیمت کاغذ در بازار موقتی است و با توزیع کاغذ دولتی، قیمت کاغذ مجددا کاهش پیدا می‌کند.
از سوی دیگر کاهش تقاضا برای کاغذ طی ماههای اخیر به دلایل مختلف را شاید بتوان یکی دیگر از دلایل ثبات نسبی قیمت کاغذ در ماههای اخیر دانست. شجاع در این زمینه گفت: اکنون بخش زیادی از چاپخانه‌ها حتی یک نوبت کاری -یعنی ۸ ساعت- هم کار ندارند؛ البته برخی چاپخانه‌های بزرگ که سه حوزه پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ را دارند، می‌توانند سفارش بگیرند اما بیشتر چاپخانه‌ها به حالت نیمه‌تعطیل و تعطیل درآمده‌اند.
وی همچنین افزایش قیمت خمیر کاغذ را یکی دیگر از دلایل بالا رفتن قیمت کاغذ معرفی کرد و گفت: به‌دنبال شیوع بیماری کرونا، درخواست برای دستمال توالت بالا رفت و بخش زیادی از کارخانه‌های تولید کاغذ به سمت تولید کاغذ تیشو که مصرف بهداشتی دارد، رفتند و حجم تولیدات کاغذ تحریر کاهش پیدا کرد.
شجاع در بخش دیگر صحبت‌های خود درباره بالا بودن برخی کاغذهای مورد نیاز اهالی نشر مثل گلاسه یا مقوای ایندربرد توضیح داد: مشکل اصلی را وزارت صنعت، معدن و تجارت به دلیل حذف اطلاعات از روی سایت گمرک ایجاد کرده است؛ زیرا آمار واردات به‌روز از اول اردیبهشت سال ۱۳۹۸ بر روی این سایت قرار داده نمی‌شود و دلیلشان این است که دشمن متوجه نشود ما چه میزان واردات داریم.
وی در این زمینه توضیح داد: این دلیل کاملا بی‌اساس است؛ زیرا کالاهای استراتژیک نباید مشخص باشد اما آمار کاغذ و مقوا هیچ جذابیتی برای سایر کشورها ندارد. این مساله همچنان ادامه دارد و مسئولان از صدمات آن بی‌اطلاع‌اند.
شجاع افزود: واردکنندگان و بازرگانان کشور در گذشته زمان سفارش کالا به سایت مراجعه می‌کردند و می‌دیدند تا پایان هر ماه کاغذ تحریر چه میزان وارد شده است و اگر کافی بود مقوای پشت طوسی یا مقوای گلاسه در گراماژ مختلف به کشور وارد می‌کرد و نه جنس روی دست بازرگان می‌ماند و نه بازار با کمبود مواد روبه‌رو می‌شد و همین اتفاق در حوزه زینک و سایر مواد اساسی رخ داده است و بازرگانان در کار خود با مشکلات جدی روبه‌رو شده‌اند.
با توزیع کاغذ دولتی قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کنند
یکی از واردکنندگان کاغذ که بیش از ۵۰ سال است در این حوزه فعالیت می‌کند و البته تمایلی به درج نامش در این گزارش نداشت، معتقد است کاغذ هنوز گران نشده. او به ایبنا گفت: اکنون تخصیص ارز به کاغذ دولتی از سوی دولت قطع شده است و بازرگانان کاغذ را با ارز نیمایی به کشور آورده‌اند و اگر بخواهیم قیمت کاغذ را امروز محاسبه کنیم، حدود ۴۸۵ تومان است؛ درحالی که بین قیمت ۴۱۰ تا ۴۲۰ تومان به فروش می‌رسد و این رقم، ضرر به همراه دارد.
بیشتر بخوانید:
استفاده از کاغذهای باطله برای تهیه مقوا
کاغذ دولتی در دست مصرف‌کننده واقعی
حفظ سلامت بازار کاغذ با توزیع کاغذ دولتی
وی ادامه داد: قیمت کاغذ خیلی بالا نیست؛ مساله اینجا است که به دلیل کرونا و تعطیلی مدارس و دانشگا‌ه‌ها و اتوماسیون شدن سیستم اداری و سیستم دورکاری مشتری‌ها و سفارش‌ها کاهش زیادی داشته است و قیمت کاغذ نسبت به ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی که باید بندی ۱۳۰ هزار تومان باشد، بالا است.
این فعال حوزه واردات کاغذ با بیان اینکه خریدار و مصرف‌کننده کاغذ طی ماههای اخیر به شدت افت داشته است، عنوان کرد: کاغذ در یک برهه زمانی به بندی ۳۶۰ تا ۳۷۰هزار تومان رسید زیرا تعاونی ناشران کاغذ توزیع می‌کرد؛ اما اکنون که توزیع نکرده، قیمت‌ها مجددا بالا رفته است و اگر این هفته دوباره کاغذ پخش شود، قیمت‌ها روند نزولی خواهند داشت.
و حال در پایان باید گفت که به‌نظر می‌رسد نقش کاغذ دولتی در میان ناشران در کاهش قیمت کاغذ اهمیت بسیار زیادی داشته است و عدم واگذاری کاغذ به ناشران یکی از دلایل افزایش قیمت‌ها در بازار باشد. در این میان اگرچه تلاش کردیم با مهدی اسماعیلی‌راد مدیرعامل اتحادیه تعاونی آشنا صحبت کردیم اما موفق نشدیم.
ولی طبق آخرین اطلاعات خبرنگار ایبنا جلسات تخصیص کاغذ به ناشران طی هفته‌های اخیر برگزار شده و میزان کاغذ اختصاص یافته به ناشران نیز مشخص شده است و قرار است به زودی کاغذهای مورد نیاز ناشران در میان آن‌ها توزیع شود. البته علیرضا اسماعیلی مشاور معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز چندی پیش در گفت‌وگو با ایبنا بر تلاش‌های این وزارتخانه برای تامین کاغذ مورد نیاز اهالی نشر تاکید کرد و گفت که خبرهای خوبی در این زمینه در راه است.
