طی یک سال گذشته صادرات محصولات چاپی ایران به خارج از کشور با ۵۰ درصد کاهش مواجه بوده است؛ این در حالی است که توان صادراتی کشور بیش از این برآورد می‌شود.
وضعیت صادرات محصولات چاپی ایران
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از خبرگزاری تسنیم، صنعت چاپ و بسته‌بندی در دهه ۹۰ مسیری متفاوت را طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب گذرانده است، در همان سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ عمده نگرانی فعالان این صنعت و مسئولان فرهنگی این بود که اساساً این صنعت به‌عنوان یک صنعت در ایران شناخته نمی‌شود و واردات بی‌رویه محصولات چاپی و خروج ارز ناشی از آن اجازه نمی‌داد که این صنعت نفس بکشد.
شرکت‌های داخلی عمده سفارشات خود را به کشورهایی از جمله ترکیه می‌دادند و شرکت‌های ترک که بازار خوبی در ایران داشتند، اقدام به تأسیس شعبه در ایران می‌کردند. واردات محصولات چاپی در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ بنا به گفته مدیرکل ارشاد وقت ماهانه ۳ هزار میلیارد تومان بوده است، اما در یک حرکت ناگهانی و طی چهار تا پنج سال بعد ورق برگشت و واردات محصولات چاپی در کشور به‌شدت کاهش یافت و از واردات یک‌میلیارد دلاری به کمتر از ۵۰ میلیون دلار رسید، حالا این شرکت‌های ایرانی بودند که نه‌تنها عمده محصولات مورد نیاز را در داخل تولید می‌کردند بلکه چرخ صادرات را نیز اگرچه کُند ولی به گردش انداخته بودند.
اما در ادامه مسیر شیوع اپیدمی کرونا بر صنعت چاپ نیز تأثیرات خاص خود را گذاشت که از آن جمله، از دست رفتن بخشی از بازارهای صادراتی بود. بر اساس آمارهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سه ماهه نخست سال جاری بالغ بر ۶۶ مجوز برای صادرات ۱۹ هزار تن محصول چاپی تولید شده در ایران صادر شده است. همچنین ۱۷۱ مجوز برای واردات ۱۳ هزار تن محصول چاپی به داخل کشور صادر شده است.
پس از آن در تیرماه نیز ۲۷ مجوز برای صادرات هزار تُن و در مرداد ماه نیز ۲۰ مجوز برای واردات هزار و ۲۰۰ تُن صادر شده است که نشان می‌دهد حجم صادرات محصولات چاپی ایران در تابستان کاهش داشته است، البته آمارهای صادرات محصولات چاپی در ماه‌های شهریور تا آذرماه به صورت رسمی منتشر نشده اما منابع غیررسمی و کارشناسان این حوزه خبر از کاهش آمار صادراتی می‌دهند.
با افزایش قیمت رقیبان میدان را از آن خود می‌کنند
بابک عابدین، رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ، در این زمینه گفت: صادرات محصولات چاپی ایران طی یکسال گذشته فراز و نشیب بسیاری داشته است، هرگاه ارزش ارز ثابت بماند و تحولات اقتصادی عجیب و غریب پیش نیاید، صادرات روند رو به مثبتی پیدا می‌کند، ولی با افزایش نرخ ارز و بخشنامه‌های جدید گمرکی صادرات نیز دچار وقفه می‌شود. صادرات محصولات چاپی ایرانرا
وی ادامه داد: مهمترین دلیل این وقفه نیز این است که نمی‌توان قیمت درستی برای حضور در بازارهای رقابتی در نظر گرفت، ما اگر افزایش قیمت دهیم، سفارشات بسیار سریع به رقیبان در کشورهای دیگر منتقل می‌شود.
رسوب مواد اولیه وارداتی محصولات چاپی در گمرک
به گفته عابدین؛ رسوب برخی کالاهای وارداتی مورد نیاز در تولید محصولات چاپ نیز موجب می‌شود که حجم قابل توجهی از سفارشات را از دست بدهیم.
وی افزود: در یکسال گذشته ما به دلیل اینکه نمی‌توانستیم زمان تحویل کالاها را مشخص کنیم مشکلات بسیاری در پاسخگویی به سفارشات داشتیم. در مجموع باید گفت، طی یکسال گذشته صادرات محصولات چاپی ۵۰ درصد کاهش داشته است.
بیشتر بخوانید:تشکل سراسری صنعت چاپ نیاز به یک فرد بی طرف دارد
یکه‌تازی ترکیه صادرات محصولات چاپی در بازار چاپ و بسته‌بندی منطقه
وی با اشاره به ضرر و زیان‌هایی که اپیدمی کرونا به صادارت محصولات چاپی وارد کرد، ادامه داد: ترکیه، عربستان، امارات و لبنان رقیب‌های ما در منطقه هستند. ترکیه بیش از ۵۰ درصد بازارهای صادراتی صنایع چاپ و بسته‌بندی خاورمیانه و شمال آفریقا را در دست دارد و رقیب اصلی ماست. درآمد صادراتی ترکیه از صنایع چاپ بیش از ۴۰ میلیارد دلار است. سهم ما از این بازار تنها ۴ درصد است.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ با اشاره به توانمندی‌های صنعت چاپ ایران گفت: ما اکنون با کشور امارات در یک سطح قرار گرفته‌ایم در حالیکه از همه سطح می‌توانیم قوی‌تر عمل کنیم. توان رقابت با کشور ترکیه را به لحاظ صنعتی داریم اما چون حمایت‌های دولتی از صنعت چاپ در ترکیه بالا است، صنعت چاپ آن نیز توانمند‌تر شده است.
وی در پایان تأکید کرد: ایران توان تولید صادراتی محصولات چاپی را دارد، حتی می‌توانیم به افزایش صادرات محصولات دیگر نیز با چاپ بسته‌بندی کمک کنیم.
بهترین فرصت صادرات صنعت چاپ و رقابت با ترکیه
با وجود اینکه تولیدکنندگان ایرانی به دلیل تغییر نرخ ارز نمی‌توانند قراردادی مطمئن برای تولید داشته باشند، برخی از فعالان صنعت چاپ می‌گویند که این شرایط از سویی دیگر به نفع تولید است. احمد ابوالحسنی، رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران تهران، در این زمینه معتقد است: با توجه به تغییرات نرخ ارز در ایران اکنون بهترین فرصت صادرات صنعت چاپ و رقابت با ترکیه در منطقه برای ایران فراهم شده است، در ایران نسبت به منطقه نیروی کار بسیار ارزان است و با توجه به اختلاف نرخ ارز اگر به صادرات توجه کنیم با توجه به ارزان‌تر عرضه شدن کالای ایرانی هم صادرکننده ایرانی و هم خریدار خارجی سود خواهند برد. چراکه اگر کالایی را مثلا ۱۰ دلار عرضه کنیم، برای ما سودآور خواهد بود و برای طرف خارجی نیز بسیار مناسب است.صادرات محصولات چاپی
وی گفت: سیاست‌های دولت ترکیه برای حمایت از تولید داخلی و صادرات محصولات چاپی در سال‌های اخیر برای توانمند شدن صنعت چاپ این کشور بسیار موثر بوده است، برای نمونه ترکیه تنها اجازه واردات مواد اولیه را می‌دهد و هیچ کالای کاملی را اجازه واردات نمی‌دهد؛ بنابراین هم تولید، هم وادرات مواد اولیه و هم حمایت از از محصول تولید شده برای فروش را در دستور کار دارد. فراهم کردن سرمایه در گردش و تشویق صادرات در کنار حذف مالیات‌های تولید و پرداخت سوبسید برای حضور در نمایشگاه‌های خارجی از دیگر حمایت‌های ترکیه از صنعت چاپ این کشور است. صادرات محصولات چاپی
