مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی درباره وضعیت فعالان و واحدهای چاپی شهر تبریز گفت: همجواری استان ما با کشورهای آذربایجان، عراق و ترکیه موجب شده، پل ارتباطی برای صادرات محصولات چاپی را مهیا کند.
تبریز؛ شهر اولین ها
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از ایبنا، شهر تبریز که به شهر اولین ها شهرت دارد؛ نخستین شهر ایران است که سال ۱۲۲۷ ه.ق موفق به خرید دستگاه چاپ شد. کتاب «رساله جهادیه» اثر میرزا عیسی قائم مقام (مربوط به جنگ های ایران و روس) نخستین کتابی است که در چاپخانه میرزا زین‌العابدین، در سال ۱۲۳۳ هـ.ق چاپ و منتشر شد؛ همچنین چاپ دوم همین کتاب در ۷۶ صفحه به قطع رقعی، ۱۷ ذیحجه ۱۲۳۴ در «دارالانطباع» تبریز منتشر شد.
سیدقاسم ناظمی درباره ضرورت شکل‌گیری صنعت چاپ در تبریز بیان کرد: آذربایجان طی جنگ ایران و روس در خط مقدم جبهه قرار داشت و بر اثر این پیکارها، شناخت اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در منطقه بیش از سایر نقاط کشور در تبریز احساس می‌شد، همین امر به همراه عوامل متعدد دیگر باعث شد تا به دستور عباس میرزا نایب‌السلطنه و به همت و پایمردی «میرزا زین‌العابدین تبریزی» (پدر صنعت چاپ ایران)، اولین ماشین چاپ حروفی در شهر تبریز در سال ۱۲۲۷ ه.ق (۱۸۱۱ میلادی) در یکی از محله‌های تبریز به نام «ویجو» – که آن موقع در خارج از قلعه تبریز واقع بود – نصب شود. دستگاه چاپ این چاپخانه سربی بود که کتاب‌های فارسی را با حروف عربی می‌چیدند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی توضیح داد: هم زمان چاپ سنگی تبریز هم تا سال ۱۳۳۰ زیر نظر یکی از پیشکسوتان صنعت چاپ استان به نام مرحوم آقای «حسن زفیری»؛ مدیر چاپخانه «اطلاعات» تبریز ادامه داشت، تا اینکه ماشین چاپ سنگی او به همراه آثار چاپ سنگی – که سال ۱۳۲۱هـ.ش رنگی چاپ شده بود – به موزه تبریز اهدا شد.
وی ادامه داد: مرحوم آقا «میرزا عبدالوهاب شعاری» هم یکی از پیشکسوتان صنعت چاپ آذربایجان بود که توانست نخستین فرم هشت رنگ را با چاپ سنگی را نخستین‌بار چاپ کند؛ وی همچنین نخستین‌بار گراوورساز را در تبریز ایجاد کرد. چاپخانه علمیه (سال ۱۲۶۴)، چاپخانه خلیفه گری (سال ۱۲۷۴)، چاپخانه حقایقی (سال ۱۳۱۳)، چاپخانه اطلاعات (سال ۱۳۱۵)، چاپخانه رضایی (سال ۱۳۱۵) و چاپخانه تمدن (سال ۱۳۱۵) از قدیمی‌ترین چاپخانه‌های تبریز هستند.
ناظمی در ادامه درباره تعداد چاپخانه های استان و کم و کیف فعالیت آن ها گفت: در مجموع ۴۲۱ واحد چاپخانه و صنوف وابسته زیر پوشش اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی فعالیت دارند که به تفکیک شامل ۲۹۳ واحد چاپخانه افست، ۴۲ واحد چاپخانه دیجیتال، ۴۶ واحد چاپخانه صنعتی، ۱۸ واحد لیتوگرافی و ۲۲ واحد صحافی می‌شود. ظرفیت ماشین‌آلات چاپی افست به لحاظ تعداد ورق تقریباً ۲هزار و ۶۴۵ بوده و میزان اشتغال مستقیم در حوزه هنر صنعت چاپ استان به پنج هزار و ۲۰۱ نفر می‌رسد.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به ظرفیت بالای استان در حوزه صنعت چاپ آیا توانسته‌ایم به بازارهای خارجی نیز ورود کنیم؛ تصریح کرد: همجواری استان با کشورهای آذربایجان، عراق و ترکیه موجب شده، پل ارتباطی برای صادرات محصولات چاپی را مهیا کند؛ چنانچه به گفته خود شرکت‌های چاپی و تولیدکنندگان نایلون، این نوع محصولات به بیش از ۱۷ کشور صادر می‌شود.
موقعیت مناسب استان آذربایجان شرقی برای صادرات محصولات چاپی
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی درباره جایگاه چاپخانه‌های استان به‌عنوان استان پیشرو در صنعت چاپ ابراز داشت: درحال حاضر در چند چاپخانه افست تبریز فناوری چاپ لیبل آی ام ال برقرار است و این واحدها با شرکت‌های بزرگ مواد غذایی و لبنی قرارداد تولید دارند. موقعیت استان در سطح کشوری به لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و صادرات محصولات چاپی بین سه استان برتر کشور است و نقش اقتصادی و ایجاد ارزش افزوده‌ای که این صنعت ایجاد می‌کند بر هیچ‌کس پوشیده نیست.
ناظمی تاکید کرد: خوشبختانه در استان به همت بالای خود اصحاب چاپ و با همکاری دستگاه‌های مرتبط، به خرید و واردات ماشین آلات افست، فلکسو و هلیو اقدام کرده‌ایم که ظرفیت صادرات محصولات چاپی در استان افزایش پیدا خواهد کرد. صادرات محصولات چاپی
وی با تاکید بر ضرورت توسعه صنعت چاپ اظهار داشت: همه حوزه‌ها و واحدهای تولیدی اعم از پوشاکی، خوراکی، بهداشتی، دارویی، لوازم خانگی و قطعات یدکی به خدمات این صنعت وابسته هستند. در حال حاضر آذربایجان‌شرقی دارای ۵۶ شهرک صنعتی است و همین امر، ضرورت بهره‌برداری از شهرک چاپ در تبریز را دوچندان می‌کند؛ با این حال این امر نیازمند سرمایه‌گذاری در رسته‌های تولید مواد اولیه کاغذ و مقوا، زینک، مرکب‌سازی و ساخت و تولید قطعات یدکی ماشین‌آلات چاپ است.
بیشتر بخوانید: صنعت چاپ و بسته بندی نیازمند سرمایه گذاری کلان
ناظمی در انتها خاطر نشان کرد: آذربایجان‌شرقی در صنایع غذایی و شیرینی و شکلات جایگاه ویژه‌ای در کشور دارد و همین کافی است تا سفارش‌های چاپ و بسته‌بندی قابل توجهی نیز داشته باشد. در این شرایط با توجه به اهمیت و ضرورت بحث اشتغال‌زایی، سیاست‌های اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان صدور مجوز چاپ برابر آیین‌نامه و دستوالعمل‌های ارسالی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است؛ بنابراین نهایت مساعدت و همکاری با فعلان این حوزه داریم.
صادرات محصولات چاپی
