صنعت چاپ جهان آن طور که در ایران وانمود می‌شود نشر را کنار نگذاشته بلکه در حال تبدیل فناوری‌های چاپ انبوه به خدمتگزارانی برای بازار سفارشات کم‌تیراژ است. صنعت چاپ ایران در حال دگرگونی است.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از (ایبنا)، رضا نورائی، کارشناس چاپ با ارسال یادداشتی به ایبنا درباره نسل جدید دستگاه‌های چاپ کتاب به طرح نکاتی پرداخته است، ماشین‌‌آلاتی که هر یک از آنها می‌تواند جای دستگاه‌های چاپ دیجیتال را گرفته و نیاز بازار نشر را تامین کند.
متن این یادداشت به شرح زیر است؛
این روزها که صحبت از چاپ بسته‌بندی و چاپ دیجیتال، نشانه‌ای از بروز بودن تصور می‌شود وقتی کسی از فناوری‌های معمول نشر مانند چاپ افست رول سخن به میان آورد گویی از یک عادت منسوخ شده صحبت می‌کند.
درست است که بخشی از سهم بازار نشر به چاپ دیجیتال سپرده شده و از طرف دیگر بخشی از آثار چاپی نیز به فایل‌های PDF و گرافیک کامپیوتری تبدیل شده‌اند، اما می‌توان گفت شدت بی‌توجهی به فناوری‌های نشر با تیراژ متوسط در ایران تحت تاثیر گفتارهای اغراق‌آمیز قرار دارد و اهالی چاپ در خطر دور شدن از واقعیتهای صنعت هستند.
تغییرات صنعت چاپ ایران
صنعت چاپ جهان آن طور که در ایران وانمود می‌شود نشر را کنار نگذاشته بلکه در حال تبدیل فناوری‌های چاپ انبوه به خدمتگزارانی برای بازار سفارشات کم‌تیراژ است که نمونه‌هایی از این فناوری‌ها را در ماشین‌آلات چاپ گاس می‌توان دید.
این سازنده دستگاه‌های چاپ که پدر چاپ افست رول نامیده می‌شود و بخش بزرگی از بازار ماشین‌آلات نشر را در اختیار دارد به لطف پیشرفت‌های تکنولوژی و با مطالعه روی دغدغه‌های امروز و آینده چاپخانه‌داران توانسته زمان تعویض سفارش را تا بیشترین حد ممکن کاهش دهد.
نتیجه این کار، اقتصادی شدن سفارشات کم‌تیراژ در دستگاه افست رول است. این سازنده در معرفی دستگاه مخصوص کتاب خود به چاپ دیجیتال طعنه می‌زند و مدعی است؛ این ماشین چاپ بخش زیادی از نیاز بازار به چاپ دیجیتال را رفع کرده است.
بنا بر مشخصات دستگاه چاپ جدیدی که روانه بازار شده و به نام مدل WS-D معرفی شده ما با یک دستگاه چاپ جمع و جور (به نسبت آن چه انتظار می‌رود) روبرو هستیم که در آن می‌توان برنامه تازنی فرم چاپی را در کمتر از یک دقیقه تغییر داد!
تمام اعداد به دقیقه و ثانیه کاهش پیدا کرده‌اند. تعویض رول کاغذ، تعویض زینک و بسیاری دیگر از تغییرات در این ماشین در یک یا چند دقیقه انجام می‌شوند. با توجه به صرفه اقتصادی استفاده از کاغذ رول به جای ورق می‌توان گفت تولید با این نسل از ماشین‌های چاپ اقتصادیتر از انواع قدیمی‌تر و حتی در بسیاری مواقع به‌صرفه‌تر از چاپ ورقی است.
فراموش نکنیم که در دستگاه‌های چاپ افست رول که برای بازار نشر بویژه کتاب و نشریات استفاده می‌شوند عملیات تازنی و حتی دسته کردن فرم‌های چاپ شده بصورت خودکار پس از چاپ انجام می‌شود و روی خود دستگاه است. این یعنی باز هم اقتصادیتر کردن فرایند تولید. زیرا هنگامی که از دستگاه چاپ ورقی برای چاپ کتاب، نشریات یا کاتالوگ استفاده می‌کنیم بطور معمول باید عملیات تاکنی را در دستگاهی دیگر و در مکانی دیگر انجام دهیم که زمان و ضایعات بیشتری را بخود اختصاص می‌دهد.
در واقع از عوامل مهم بازدارنده چاپخانه‌داران در رفتن به سمت چاپ رول، هیبت و قیمت ماشین‌آلات افست رول، همراه با بصرفه نبودن چاپ کم‌تیراژ در آنها بوده است. اما اکنون وضع فرق کرده و باید هشیار باشیم که درب فناوری همیشه بر یک پاشنه نمی‌چرخد.
بیشتر بخوانید:مراسم بزرگداشت روز ملی صنعت چاپ خراسان رضوی برگزار شد
صنعت چاپ ایران
امروز یک دستگاه چاپ افست رول کلدست که نیاز به تونل خشک‌کن نداشته باشد (کوچکتر و ارزانتر شدن دستگاه) و انجام کار با سرعت بالا (چهل هزار در ساعت) همراه با سرعت تعویض و تنظیم سفارش در کنار کیفیت بسیار بالای چاپ که ناشی از کنترل‌های دقیق بر بخش‌های هیدرولیک، پنوماتیک و مکانیک از جمله توزیع و فشار مرکب باشد برای هر چاپخانه‌داری جذاب و اقتصادی است.
شرکت گاس/ویزپرینت که از اساس یک شرکت آمریکایی است پس از انتقال کارخانه خود به چین از چند سال پیش به نوعی تحت تاثیر مدل اقتصادی این کشور، بسیاری از هزینه‌های تبلیغاتی و سازمانی خود را کاهش داد تا بتواند بدون کاستن از فناوری و کیفیت دستگاه، قیمت تمام شده آن را پایین آورد.
این موضوع بخصوص در افت اقتصادی دوران کووید ۱۹ بسیار مورد استقبال قرار گرفت و فرصت مناسبی برای اقتصادهای آسیایی فراهم آورد که بتوانند صنعت چاپ خود را با استفاده از این فناوری پیشرفته چابکتر و رقابتی‌تر کنند.
تولید این فناوری بالا در چین برای ایران نیز فرصتی ایجاد کرده که پس از افزون بر چهل سال تحریم ایران توسط این شرکت آمریکایی (از ابتدای انقلاب)، اکنون امکان تامین سطح بالایی از فناوری چاپ را از طریق سازنده چینی که ماشین‌آلات گاس را با برند ویزپرینت معرفی می‌کند داشته باشد.
می‌توان اظهار امیدواری کرد که چاپخانه‌های کتاب و نشریات در ایران با بهره‌برداری از این دستگاه‌ها، هم قدرت رقابتی خود را در بازارهای داخل و خارج افزایش دهند، هم اقتصاد واحد تولیدی خود را بهبود ببخشند.
