چند سال است که نشر ما با مسئله‌ای با عنوان کاهش انتشار عناوین کتاب و تفاوت فاحش شمارگان کتاب در حوزه های مختلف روبه‌روست.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین؛ به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، بر اساس آمار موسسه خانه کتاب میزان انتشار کتاب در فروردین ماه امسال به عدد صفر رسید. البته این مسئله به دنبال شیوع کرونا و تعطیلی چاپخانه ها روی داد. تعطیلی چاپخانه ها سبب شد کتاب های در دست انتشار ناشران منتشر نشوند؛ کتاب هایی که قرار بود برای عرضه در سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران آماده شوند. فعلاً این نمایشگاه هم به دلیل شیوع بیماری کرونا در فروردین ماه برگزار نشد و تصمیم گیری در خصوص برگزاری یا لغو آن به پس از عید فطر موکول شده است.
اما در اردیبهشت ماه و با بازگشایی مشاغل کم خطر، شاهد بودیم وضعیت انتشار کتاب تغییر کرد و تا روز‌های پایانی اردیبهشت ماه انتشار کتاب به عدد ۴ هزار و ۷۸۲ عنوان رسید. حدود دو سال است که نشر ما با مسئله‌ای با عنوان کاهش انتشار عناوین کتاب روبه‌روست؛ تا جایی که در اردیبهشت ماه امسال هزار و ۷۱۷ عنوان کتاب کمتر از سال قبل منتشر شد. در اردیبهشت ماه ۹۸ ، تعداد ۶ هزار و ۴۹۹ عنوان کتاب منتشر شده بود.
امسال هم کتاب‌های تألیفی بیشتر از ترجمه منتشر شدند
تا روز‌های پایانی اردیبهشت ماه، سه هزار و ۲۳۷ عنوان کتاب تألیفی منتشر شد. این میزان در بخش ترجمه به عدد هزار و ۵۴۵ عنوان رسید. سال گذشته هم مانند امسال میزان انتشار کتاب‌های تألیفی بیشتر از کتاب‌های ترجمه بود. در آن سال ۳ هزار و ۸۱۸ عنوان کتاب در انتشاراتی‌های تهران و ۹۶۴ عنوان کتاب در انتشاراتی‌های شهرستان‌ها منتشر شد. به دلیل حضور بیش از ۷۰ درصد ناشران کشور در تهران هرساله شاهد انتشار کتاب‌های بیشتری در تهران نسبت به شهرستان‌ها هستیم و این مسئله به معنای رونق بیشتر کتاب در تهران نیست.
رشد اندک شمارگان کتاب در اردیبهشت امسال
۲ هزار و ۶۳۸ عنوان کتاب چاپ اولی و ۲ هزار و ۱۴۴ عنوان تجدید چاپ در اردیبهشت ماه امسال منتشر شد. در مجموع شمارگان کتاب در اردیبهشت ماه امسال به ۵ میلیون و ۶۵۶ هزار و ۱۱۵ جلد رسید. شمارگان هرکتاب به طور متوسط به هزار و ۱۸۲ جلد می‌رسد و این مسئله نشان می‌دهد شمارگان کتاب در اردیبهشت ماه امسال نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. سال گذشته شمارگان کتاب به طور متوسط به هزار و ۱۴۹ جلد می‌رسید.
تفاوت فاحش شمارگان کتاب در حوزه های مختلف
بیشترین میزان شمارگان کتاب در بخش‌های کودک و نوجوان، علوم اجتماعی و علوم عملی دیده می‌شود. کمترین میزان شمارگان کتاب در بخش‌های علوم طبیعی و ریاضی، کلیات و هنر وجود دارد. شمارگان کتاب در برخی بخش‌ها به بیش از هزار نسخه و در برخی بخش‌ها به کمتر از این تعداد می‌رسد. برای مثال در بخش علوم ریاضی و طبیعی شمارگان کتاب به طور متوسط ۷۰۲ جلد است؛ درحالی که این میزان در بخش کودک و نوجوان به هزار و ۷۱۹ جلد می‌رسد. این مسئله نشان می‌دهد ناشران شمارگان کتاب هایشان را با توجه به میزان استقبال مخاطب و وضعیت اقتصادی نشر تعیین می‌کنند.
به هر حال وضعیت اقتصادی نشر در چند سال اخیر، به گونه‌ای است که با رکود اقتصادی در این بخش روبه رو هستیم. تعدادی از ناشران میزان شمارگان و عناوین کتاب هایشان را کاهش دادند و تنها بخش کوچکی از نشر است که هنوز تعداد عناوین منتشر شده و شمارگان کتاب هایش تغییری نکرده است.
برخی از این ناشران که در حوزه‌های خاصی کتاب منتشر می‌کنند، یا متعلق به بخش دولتی هستند و یا پدیدآورندگانشان افرادی سرشناس هستند و مخاطبان زیادی دارند. انتشاراتی که شرایط گفته شده را ندارد، در شرایط کنونی نمی‌تواند کتاب را در شمارگان بالا منتشر کند.
