سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب در فروردین ماه سال آینده و در محل مصلی تهران برگزار خواهد شد. ناشران زیادی در نمایشگاه بین المللی شرکت خواهند کرد و به عرضه کتاب های جدید خواهند پرداخت. نمایشگاه بین المللی کتاب همواره محل مناسبی است تا ناشران بتوانند فروش خوبی داشته باشند و از طرفی نیز کسانی که به نمایشگاه می آیند نیز می توانند کتاب های مورد نیاز خود را تهیه کنند. اما در این میان برگزاری نمایشگاه کتاب باید با برنامه ریزی دقیقی همراه باشد.
بعضی از ناشران معتقدند اختصاص غرفه های بزرگ به یکسری از ناشران خاص باعث می شود تا دیگر ناشران نتوانند فروش خوبی در نمایشگاه داشتند. بنابر این نمایشگاه کتاب باید با برنامه ریزی انجام شود.در همین راستا و درباره برنامه ریزی نمایشگاه کتاب پای صحبت یکی از ناشران نشسته ایم.
مدیر انتشارات ورجاوند یکی از این ناشران است وی درباره نظارت بربرگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب می گوید، باید نظارتی بر غرفه‌های نمایشگاه انجام شود تا از حضور افرادی که در قالب مرکز پخش در نمایشگاه حضور پیدا می‌کنند، جلوگیری شود و نمایشگاه محل حضور ناشران واقعی باشد.
هما نیابتی، مدیر انتشارات ورجاوند با اشاره به مطالبات خود از سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: یکی از مهمترین مباحثی که تقریبا هر سال مطرح می‌شود؛ میزان و اختصاص متراژ غرفه بر اساس کتاب‌های چاپ شده به ناشران است که گاهی دیده می‌شود با مشکل همراه است.
وی در این زمینه توضیح داد: گاهی شاهدیم ناشرانی با تعداد کتاب‌های کمتر از سایر ناشران، می‌توانند غرفه بزرگتری داشته باشند و زمانی که علت را جویا می‌شویم، متوجه می‌شویم ناشران برخی کتاب‌ها را بر مبنای اعلام وصول در گزارش‌ها ذکر می‌کنند؛ درحالیکه کتاب‌های چاپ شده‌شان ۲۰ عنوان بیشتر نیست.
نیابتی با بیان اینکه باید شرایطی پیش‌بینی شود تا آمار واقعی و آمارسازی‌ها از یک‌دیگر تفکیک شوند، افزود: باید راهکاری وجود داشته باشد که تشخیص دهند همه کتاب‌ها متعلق به خود ناشران است یا خیر. به‌نظرم این تدبیری ضروری است که مسئولان باید در ایام نمایشگاه نظر بگیرند.
وی با اشاره به لزوم تخصیص بن‌کارت‌های خرید کتاب به مخاطبان نیز ادامه داد:
باید راهکاری وجود داشته باشد که تشخیص دهند همه کتاب‌ها متعلق به خود ناشران است یا خیر. به‌نظرم این تدبیری ضروری است که مسئولان باید در ایام نمایشگاه نظر بگیرند
همواره یکی از موضوعاتی که در نمایشگاه بین المللی کتاب اهمیت دارد، موضوع تخصیص بن‌کارت به افراد مختلف است. در سال گذشته شاهد بودیم توزیع بن‌کارت‌ها بهتر از سالیان قبل و عادلانه بود.
نیابتی با بیان اینکه در سال‌های قبل شاهد بودیم بن‌کارت‌ها دست مخاطبان واقعی یعنی دانش‌آموزان، دانشجویان و استادان دانشگاه نیست، گفت: پیش‌تر بن‌ها اغلب دست افراد متفرقه بود که به عناوین محتلف بن کارت در اختیار داشتند اما در نمایشگاه سی‌ودوم کمتر شاهد این معضل بودیم و امیدوارم برای نمایشگاه پیش رو نیز همین سیاست اعمال شود.
اختصاص غرفه به ناشر یا توزیع‌کننده در نمایشگاه بین المللی کتاب
نیابتی با بیان اینکه ننمایشگاه بین المللی کتاب فرصتی است تا با مخاطبان‌مان صحبت کرده و تبادل نظر کنیم، عنوان کرد: غیر از اینکه نمایشگاه به نقدینگی ناشران کمک می‌کند، این موضوع برای ناشران حیاتی است که که نیاز مخاطبان خود را بشناسند و نیازهای مطالعاتی مخاطب را تعدیل، تغییر یا گسترش دهند و بدانند آیا کتاب‌هاشان نیاز مخاطب را پوشش می‌دهد.
مدیر انتشارات ورجاوند همچنین در تشریح بخش دیگر مطالبات خود به موضوع عرضه کتاب ناشران در غرفه‌های مختلف اشاره کرد و گفت: مورد دیگر این است که گاهی اسم غرفه و ناشر یک چیز است اما وقتی به کتاب‌های غرفه نگاه می‌کنیم می‌بینیم کتاب‌های ناشران دیگر و متفرقه در این غرفه‌ها عرضه می‌شود.
وی ادامه داد: عموما در این غرفه‌ها از همه ناشران کتاب عرضه می‌شود که در میان آن‌ها حتی کتاب برخی ناشران که در نمایشگاه غرفه دارند نیز وجود دارد. با این مساله باید به‌صورت جدی برخورد شود.
نیابتی همچنین درباره فعالیت برخی غرفه‌ها به‌عنوان مرکز توضیح داد: بسیاری ناشران وجود خارجی ندارند و حضورشان در نمایشگاه کتاب در قالب کتابفروشی و مرکز پخش است تا ناشر؛ که از حضور این افراد نیز باید جلوگیری شود.
بسیاری ناشران وجود خارجی ندارند و حضورشان در نمایشگاه بین المللی کتاب در قالب کتابفروشی و مرکز پخش است تا ناشر؛ که از حضور این افراد نیز باید جلوگیری شود
گفته وی، فروشنده بسیاری از این غرفه‌ها کوچکترین شناختی از کتاب و دنیای نشر ندارند و نویسنده و مترجم‌ها را نمی‌شناسند و آموزش ندیده‌اند با مخاطب چگونه برخورد کنند.
نیابتی با بیان اینکه باید به ناشرانی که کار کرده‌ند و کتاب خودشان را می‌آورند، غرفه بدهند، تاکید کرد: از سوی مسئولان نمایشگاه این موضوع باید نظارت و پیگیری شود تا از عرضه کتاب‌های مشابه و کتاب‌سازی در نمایشگاه کتاب تهران جلوگیری شود.
روش جانمایی ناشران کوچک و بزرگ اصلاح شود
مدیر انتشارات ورجاوند همچنین درباره ایجاد فضای کافی و عادلانه برای همه ناشران در عرضه کتاب‌هایشان گفت: باید زمینه‌ای ایجاد شود که فضای کافی برای ناشرانی که کار می‌کنند مهیا شود تا با مخاطبان خود ارتباط موثر برقرار کنند. این موضوع در جانمایی غرفه به ناشران اهمیت ویژه‌ای دارد.
نیابتی در این زمینه توضیح داد: هر سال بهترین و بزرگترین غرفه‌ها در نمایشگاه به ناشران بزرگ اختصاص دارد و یک راسته از سمت چپ یا راست به آن‌ها داده می‌شود که به‌نظرم این کار توازن نمایشگاه را به هم می‌ریزد.
وی افزود: علت به‌هم‌ریختن توازن این است که بازدیدکنندگان به‌محض ورود به نمایشگاه، به‌سراغ غرفه‌های بزرگ می‌روند و خریدهای خود را از تازه‌ترین کتاب‌های آن‌ها اختصاص می‌دهند.
نیابتی با بیان اینکه عموما مخاطبان وقتی به غرفه‌های میانی نمایشگاه می‌رسند، دیگر بودجه‌ای برای خرید کتاب ندارند، گفت: این موضوع درحالی مطرح می‌شود که اگر جانمایی ناشران بزرگ متوازن باشد و همه آن‌ها در یک راسته نباشند، مخاطبان محدود نمی‌شوند و دسترسی همه غرفه‌ها، عادلانه خواهد بود.
لزوم اطلاع‌رسانی کتاب‌های نمایشگاه
همواره شاهدیم که کتیبه‌های راهروها در روزهای دوم و بعضا سوم نصب می‌شود که این موضوع چندان زیبنده یک نمایشگاه بین‌المللی نیست.
اطلاع‌رسانی وسیع و همه‌جانبه برای کتاب‌های نمایشگاه عنوان کرد: طبیعتا مردم به نمایشگاه کتاب می‌آیند تا کتاب‌های مورد نیاز خود را خریداری کنند. خوشبختانه در سال‌های اخیر به دنبال توسعه فناوری‌های نوین و اینترنت زمینه اطلاع‌رسانی گسترده فراهم شده است.
نیابتی ادامه داد: در این زمینه فکر می‌کنم کمیته اطلاع‌رسانی می‌تواند با استفاده از بسترهای موجود، چندین روز قبل از برگزاری نمایشگاه، با در اختیار داشتن اطلاعات کتاب‌های ناشران، فهرست آن را بر روی یک سایت یا کانال بارگذاری کنند.
وی با بیان اینکه چنین اقدامی باید قبل از نمایشگاه بین المللی کتاب به اطلاع مردم برسد، گفت: اگر این کار انجام شود، غیر از اینکه از حجم ازدحام و شلوغی غرفه‌های اطلاع‌رسانی در نمایشگاه جلوگیری می‌شود، دسترسی به ناشران برای بازدیدکنندگان آسان‌تر خواهد بود.
مدیر انتشارات ورجاوند یادآور شد: نتیجه این کار کمتر سردرگم شدن مردم و بازدیدکنندگان و بهره‌مندی از فناوری‌های نوین در ساختار جدید است و حتی می‌تواند به کاهش تعداد غرفه‌های اطلاع‌رسانی منجر شود.
نیابتی همچنین بر نصب فهرست ناشران در ابتدای راهروها تاکید کرد: همواره شاهدیم که کتیبه‌های راهروها در روزهای دوم و بعضا سوم نصب می‌شود که این موضوع چندان زیبنده یک نمایشگاه بین‌المللی نیست؛ درحالیکه جانمایی‌ها از قبل مشخص است و اگر این بنرها زودتر نصب شود، مردم دسترسی راحت‌تری به ناشران خواهند داشت.
به گفته وی، نکته پایانی درج و نمایش اطلاعات کتاب‌های ناشرانی است که آثارشان در قالب نمایندگی به ناشران دیگر فروخته می‌شود؛ زیرا اغلب اوقات اطلاعات این کتاب‌ها در بخش اطلاع‌رسانی نیست و بهتر است برای آن فکری شود.
بیشتر بخوانید:
نمایشگاه کتاب همدان و حضور برد برد ناشران
