عضو هیئت مدیره انجمن ناشران کتاب کودک و نوجوان ضمن اشاره به موافقتش با لغو نمایشگاه کتاب به شرط اینکه طرح‌های جایگزین سریعا اعمال شود، گفت: بهتر است به راهکارهای جایگزین برای نمایشگاه کتاب بیندیشیم.
محمد حق‌بین، عضو هیئت مدیره انجمن ناشران کتاب کودک ونوجوان، در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس درباره برگزار نشدن نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در فصل بهار اظهار داشت: نمایشگاه کتاب طبق اعلام متولیان امر قرار بود ۲۵ فروردین آغاز به کار کند. این تاریخ اصلا زمان مناسبی نبود، هرچند با وجود کرونا نمایشگاه در این تاریخ هم برگزار نخواهد شد.
وی با بیان اینکه صلاح نیست نمایشگاه کتاب در سال جاری (۹۹) برگزار شود، توضیح داد: بهتر است به راهکارهای جایگزین برای نمایشگاه کتاب بیندیشیم. ما پیش از شروع و شیوع کرونا شاهد بودیم که صنعت نشر شرایط خوبی نداشت؛ پس باید حالا باید دقت بیشتر از سوی مسئولان صورت گیرد تا با فاجعه در صنعت نشر مواجه نشویم.
هزینه‌های نمایشگاه جبران‌کننده ضرر ناشران
به گفته حق بین، حالا در شرایط کنونی خانواده صنعت نشر یعنی صنعت چاپ، اهل قلم، مترجمین، ناشران، پدیدآورندگان، مراکز پخش و …در شرایط غیر عادی هستند و بهتر است با توجه به جمع‌بندی که از بودجه نمایشگاه کتاب و هزینه‌هایی که دولت مستقیم طی سال‌های گذشته پرداخت می‌کرد، فکر دیگری کرد.
این فعال عرصه نشر ضمن بیان اینکه یارانه به دانشجویان، طلاب، اساتید، اهالی قلم و مراکز در کنار سایر هزینه‌های نمایشگاه کتاب مجموعا مبلغی حدود ۳۵ میلیارد تومان می‌شود، توضیح داد: این پول هرسال در اردیبهشت ماه هزینه می‌شد؛ یعنی این پول موجود بوده و حداکثر تا پایان تیر موارد مربوط به هزینه آن انجام می‌شد، ولی حالا با برگزار نشدن نمایشگاه کتاب این رقم می‌تواند گره‌گشا باشد.
حق بین تصریح کرد: حتی می‌توان راهکارهایی را برای اجرای عدالت در ارائه این مبلغ اندیشید. باید بدون تبعیض، ناشرانی را که کتاب برای نمایشگاه سی و سوم مهیا و چاپ کرده بودند (چاپ اول یا تجدید چاپی یا مربوط به سال گذشته) از طریق آمار احصا کرد و حتی کتاب شرکت‌کنندگانی را که ثبت‌نام کرده بودند، بررسی کرد و با توجه به مدارکی که در سیستم پوز بانکی آنها از سال گذشته موجود بوده، هزینه‌های آن را برآورد کرد تا خرید کتاب از آنها انجام گیرد و مسکّن فوری برای ناشران باشد.
بیشتر بخوانید: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران راهکاری برای نجات اقتصاد ناشران
طرح‌های تخفیفی ارشاد برای کتابفروشان
عضو هیئت مدیره انجمن ناشران کتاب کودک ونوجوان در بخش دیگری از سخنانش به زیان کتابفروشی‌ها پس از شیوع ویروس کرونا اشاره کرد و گفت: بخش دیگری مربوط به کتابفروشان و ضرر آنهاست. برای این قشر هم نباید گزینشی عمل کرد. باید آنها زیر پوشش طرح‌های تخفیفی خانه کتاب ضرر آنها جبران شود تا یارانه بر اساس عدالت توزیع شود. در این صورت کتابفروشان هم در فصل تابستان امیدوار خواهند بود.
تزریق ۳۵ میلیارد تومان هزینه نمایشگاه کتاب به بدنه نشر
وی با تاکید بر اینکه همه این موارد بستگی به آن دارد که وزارت ارشاد خوش‌قول باشد و به وعده‌هایش عمل کند؛ نه اینکه مانند طرح خرید کتاب و… بدهکار بماند، افزود: برخی مطالبات سال گذشته ناشران از سوی معاونت فرهنگی و وزارت ارشاد هنوز پرداخت نشده است.
پس اول ارشاد باید بدهی‌اش را تسویه کند و بعد در طرح جدید از همان ۳۵ میلیارد تومان هزینه نمایشگاه کتاب استفاده کرده و برای حل مشکلات تا خرداد یا تیر تاثیرگذار باشد، حتی می‌تواند بخشی از هزینه‌هایی که در نمایشگاه قرآن داشته را عرضه کند (بخش قابل توجهی از صنعت نشر در آن دخیل بوده است) چرا که جامعه نشر متضرر اصلی هستند، عدد قابل توجهی هم در این بخش هست که می‌تواند به کمک ناشران حوزه دینی بیاید و مشکلات آنها را حل کند.
وی با انتقاد از اینکه وزارت ارشاد متاسفانه طی این سال‌ها به زیرساخت‌های فضای مجازی صنعت نشر نپرداخته که اگر توجه شده بود در این روزها می‌توانست فریادرس باشد، اضافه کرد: اگر ما پلت‌فرم و سایت‌های فوق‌العاده‌ای را داشتیم که در خدمت صنعت نشر بود، شاید این معضل جدی را امروز نداشتیم. سایت‌های دنیا امروز فروش موفقی در حوزه کتاب دارند، اما این بخش در کشور ما عددی نیست.
بخش کتاب فیزیکی؛ مشکل جامعه نشر
وی به حمایت‌های صورت گرفته اشاره و آن را قابل تقدیر دانست، ولی خاطرنشان کرد: حمایتی که از بخش کتب الکترونیک صورت گرفته، قابل ستایش است، اما مشکل جامعه نشر بیشتر به بخش کتاب فیزیکی مربوط می‌شود. اساسا آنها هستند که نقدینگی وسیعی را انجام داده‌اند و کتاب فیزیکی تولید کرده‌اند. در این شرایط خانه کتاب می‌تواند مددیار این ماجرا باشد تا با ایجاد سایت‌های مختلفی در حوزه‌های متفاوت در حوزه کتاب کودک، دینی و عمومی از کتاب‌ها حمایت کند.
بسترسازی فروش در فضای مجازی
حق بین با بیان اینکه، امروز شاهدیم در معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری از شرکت‌های دانش بنیان با چه سرعتی حمایت شد تا تولیدات ارزنده‌ای را در شرایط تحریم داشته باشند، گفت: بنابراین بهترین جایی که می‌تواند حمایت درازمدت ارشاد را داشته باشد، نگاه و بسترسازی فروش در فضای مجازی و ارزان رساندن کتاب به دست مخاطبان است.
