قیمت برخی مولفه های کتاب بیش از ۶۰۰ درصد افزایش یافته و در زمان وفور کاغذ این قیمت طبیعی بود، اما با کمبود کاغذ، صنعت نشر استان تهران به زحمت سر پا می‌ایستد.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل پایگاه خبری «تهران‌نیوز»، کتابفروشی و کتابخوانی لازم و ملزوم یکدیگرند و این در حالی است که با گرانی افسارگسیخته قیمت انواع کتاب، کتابفروشان و ناشران با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده‌اند و حتی برخی ناشران و کتابفروشان پا را فراتر گذاشته و اوضاع صنعت ناشران و کتابفروشان را وخیم عنوان کرده‌اند.
حال چرا اوضاع کتابفروشی در داخل مناسب نیست، می‌توان پاسخ آن را در کرونا پیدا کرد، زمانی که کرونا بر کشور سایه انداخت، بازار کتابفروشی نیز دچار کسادی شد و ناشران نیز این موضوع را به گوش مسئولان رسانده‌اند و در دوران شیوع ویروس کرونا حتی صحبت از کتابخوانی مجازی به میان آمد و تا حدودی موفق بود، اما امروز اثر کمتری از کتابفروشی مجازی به جای مانده است.
اکنون صنعت نشر با مشکلات متعددی مواجه شده است و یکی از این مشکل آن است که کتابفروشی و صنعت نشر جزو مشاغل فرهنگی به حساب نمی‌آیند، در حالی که کتابخوانی و کتابفروشی خود یک شغل فرهنگی است، چگونه می‌شود باور کرد که صنعت آموزش شنا جزو مشاغل فرهنگی باشد و صنعت نشر اینگونه نباشد.
این در حالی است که ناشران که تولیدکنندگان کتب هستند سروکارشان با وجه نقد و چک است و در حالی با تولید بالای کتب در بازار مواجه هستیم که این کتاب‌ها در بازار خریدار کمتری دارند و صنف ناشران و کتابفروشان هنوز که هنوز است راه درازی برای تأثیرگذاری بر بازار دارند.
کتابفروشان علاوه بر مشکلات فروش کتب با مسائلی از جمله پرداخت حقوق کارکنان هم مواجه شده‌اند و این موارد دست به دست هم داده تا صنعت نشر آینده مناسبی را برای خود متصور نشود. از سویی مسئولان نیز قول رسیدگی به مشکلات کهنه و قدیمی کتابفروشان و ناشران را داده‌اند، اما هنوز خبری از این کمک‌ها نیست.
برای بررسی چالش‌ها و مشکلات صنعت نشر گفت‌وگویی را با هومن حسن‌پور رئیس و محمود آموزگار نایب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان استان تهران ترتیب داده ایم.
وضعیت نامناسب کتابخوانی در استان تهران
حسن‌پور با بیان اینکه اتحادیه ناشران و کتابفروشان بیش از یک‌هزار و ۶۰۰ عضو دارد، اظهار کرد: این اعضاء ناشران و کتابفروشان شهرستان‌های استان تهران را پوشش می‌دهند و هفت رسته نیز زیرنظر این اتحادیه فعالیت می‌کنند.
وی یادآور شد: کتابفروشان بر حسب تخصصی که دارند اقدام به فروش کتاب می‌کنند، به عنوان مثال برخی کتاب‌فروشی‌ها در زمینه پزشکی اقدام به فروش کتاب می‌کنند و برخی دیگر نیز کتاب‌های عمومی و مخصوص کودکان را به فروش می‌رسانند.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان استان تهران با بیان اینکه متأسفانه کتابفروشی جزو مشاغل فرهنگی محسوب نمی‌شود و این درد بزرگی است، متذکر شد: از سویی با گرانی‌های افسارگسیخته کتاب مواجه هستیم و ناشران برای چاپ کتاب‌ها به مشکل برخورده‌اند، چراکه در بستر اقتصادی فعلی چاپ و فروش کتاب با مشکل مواجه شده است.
حسن‌پور در بخش دیگری از سخنان خود وضعیت کتابخوانی در شهرستان‌های استان تهران را نامناسب عنوان و بیان کرد: متأسفانه هنوز به ارزش کتاب و کتابخوانی پی نبرده‌ایم، در حالی که کتاب یک فرهنگ مکتوب محسوب می‌شود و این فرهنگ در تمامی جامعه ساری و جاری شده است.
وی افزود: راز پیشرفت کشورهای توسعه‌یافته را در کتاب خواهید یافت، وقتی قدر کتاب را دانستیم قطعاً می‌توانیم با فرهنگ کتابخوانی کشور را به پیشرفت برسانیم، راز کتابخوانی همین است که یا باید تجربه دیگران شویم و یا از تجربیات سایرین استفاده کنیم.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان استان تهران با بیان اینکه یکی از مولفه‌های مهم انقلاب اسلامی توسعه فرهنگی است، تصریح کرد: برای دستیابی به توسعه فرهنگی چه باید کرد؟ کتابخوانی یکی از عوامل اصلی توسعه فرهنگی هر کشور محسوب می‌شود.
حسن‌پور در ادامه توضیح داد: در دوران شیوع کرونا کتاب نزدیک‌ترین دوست ما محسوب می‌شد و قدر کتاب را در این دوران بیشتر درک کردیم و دانستیم که می‌توان با کتاب هم کشور را به توسعه رساند و هم به پیشرفت‌های بسیاری دست یافت.
وی با بیان اینکه ناشران از کمبود کاغذ فرهنگی رنج می‌برند، ادامه داد: این مشکل چندین سال است در صنعت نشر وجود دارد، اما گوش شنوایی برای رفع آن وجود ندارد و نمی‌دانیم به چه ارگان یا نهادی مشکل صنعت نشر را عنوان کنیم.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان استان تهران در پاسخ به این سوال که برای جلوگیری از سرقت نام نویسندگان و حفظ حقوق ناشران چه اقداماتی انجام داده‌اید؟ خاطرنشان کرد: اکنون در قالب فایل‌های PDF کتاب‌ها و جزوات در سایت‌ها و کانال‌های بدون مجوز دست به دست می‌چرخد و این موضوع حقوق ناشران با خطر جدی مواجه کرده است.
حسن‌پور بیان کرد: اکنون صنعت نشر با مشکلات درونی و بیرونی متعددی مواجه است، به طوری که نابسامانی در توزیع کتاب و حرفه‌ای نبودن برخی ناشران ازجمله این چالش‌ها است و برخی از ناشران نیز تخصصی در حوزه نشر ندارند، امیدوارم افراد متخصص به حوزه نشر وارد شوند و این صنعت را سرپا نگه دارند.
دولت باید مشکل کاغذ را رفع کند
نایب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان استان تهران هم با بیان اینکه نگرش فرهنگی و کم‌توجهی به بسترهای اقتصادی مهم‌ترین مشکل امروز صنعت نشر است، بیان کرد: متأسفانه فعالیت صنعت نشر و کتابخوانی منوط به دوران برگزاری نمایشگاه کتاب شده و در سایر روزها خیلی توجهی به کتابخوانی نمی‌شود.
آموزگار تبیین کرد: اکنون بسیاری از کتاب‌ها توسط ناشران چاپ و روانه بازار شده، اما همین کتب که جزو کتب دانشگاهی و درسی نیست خیلی از سوی مردم مورد استقبال قرار نمی‌گیرد و به این ترتیب حقوق ناشران نیز پایمال می‌شود. از سویی ناشران با گرانی مولفه های کتاب مواجه شده‌اند، به همین دلیل برخی ناشران عطای کار در حوزه فرهنگ را به لقایش بخشیدند و شغل دیگری برگزیدند.
وی با تأکید بر اینکه باید صنعت نشر مورد توجه مسئولان قرار بگیرد، ادامه داد: همچنین عدم وجود ثبات قیمت‌ها بر صنعت نشر تأثیر منفی عجیبی گذاشته و قیمت بالای مولفه های کتاب نیز ناشران را از فعالیت در این صنعت مأیوس کرده است.
نایب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان استان تهران افزود: ما علاوه بر گرانی کاغذ با قیمت بالای جوهر، صحافی و لیتوگرافی هم مواجه هستیم و همه این موارد بر کار ناشران تأثیر منفی گذاشته است، از سویی تیراژ هم به شدت پایین آمده و برخی مردم به دلیل قدرت کم خرید تمایلی به کتاب نشان نمی‌دهند.
آموزگار با تأکید بر اینکه در راستای رشد ادبیات و کتاب ابتدا باید کاغذ کافی وجود داشته باشد، در حالی که اکنون با کمبود کاغذ مواجهیم، ادامه داد: برای داشتن کاغذ به اندازه کافی باید ابتدا این امر را جدی بگیریم و با شعار کاغذ ساماندهی نمی‌شود، بلکه باید در عمل این موضوع را تحقق بخشید.
وی در ادامه توضیح داد: دولت باید مشکل کاغذ را به‌زودی مرتفع کند، چراکه روزنامه‌ها و رسانه‌های مکتوب اکنون در این زمینه با مشکلات متعددی مواجه شده‌اند و در حال حاضر پیشانی فرهنگ جامعه تألیف است، اما متأسفانه ناشران و مولفان مورد حمایت جدی قرار نمی‌گیرند و در نهایت وضعیت نابسامان کاغذ را رقم زده‌اند.
نایب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان استان تهران با اعلام اینکه قیمت برخی مولفه‌های کتاب بیش از ۶۰۰ درصد افزایش یافته است، ادامه داد: در زمان وفور کاغذ این قیمت متعادل و طبیعی بود، اما اکنون با کمبود کاغذ قادر نیستیم افزایش قیمت مولفه های کتاب را هضم کنیم، اکنون با زحمت صنعت نشر استان تهران را سرپا نگه داشته‌ایم و سالانه بیش از ۴۰۰ هزار تُن مصرف کاغذ داریم که بیش از ۱۰ هزار تُن آن صرف نشر و مطبوعات می‌شود.
آموزگار تبیین کرد: صنعت کاغذ به جاهای حساسی رسیده، به طوری که مقام معظم رهبری دستور دادند که از صندوق ذخیره ارزی برای خرید کاغذ استفاده شود، متأسفانه دولت‌های گذشته به موضوع کاغذ اهمیت ندادند و این موضوع موجب شد تا اکنون با مشکلات بسیاری در حوزه نشر مواجه باشیم.
