آمریکا با حدود ۱۰ میلیارد دلار درآمد در سال ۲۰۲۱، کشوری است که بازار نشر دیجیتال دنیا را تسخیر کرده است؛ ژاپن، چین، انگلستان و فرانسه نیز البته دیگر کشورهایی هستند که بیشترین درآمد را از نشر دیجیتال دارند.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از ایسنا، تولد نشر دیجیتال در دنیا به ۴ ژوئیه ۱۹۷۱، هم زمان با شروع پروژه گوتنبرگ برمی‌گردد. مایکل هارت، نخستین کسی بود که یک کپی دیجیتالی از اعلامیه استقلال ایجاد کرد و این سند به نخستین نشریه دیجیتالی جهان تبدیل شد. مردم به این اعلامیه دسترسی رایگان داشتند و آن را با یکدیگر به اشتراک می گذاشتند.
پروژه گوتنبرگ هنوز وجود دارد و بیش از ۴۲هزار کتاب الکترونیکی رایگان را ارائه می‌دهد. این پروژه توسط داوطلبان و مشارکت کنندگانی که به دیجیتالی کردن، تصحیح و انتشار کتاب ها کمک می کنند، پشتیبانی می‌شود. آغاز پروژه گوتنبرگ را نه فقط انقلابی در بازار کتاب، بلکه بازکننده بحث های عمومی در مورد مسائل حق چاپ به صورت آنلاین دانسته است.
اما براساس آمار statista، تا آوریل ۲۰۲۲، بیش از پنج میلیارد کاربر اینترنت در سراسر جهان وجود داشته است که ۶۳.۱ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. از این مجموع، ۴.۷ میلیارد یا ۵۹ درصد از جمعیت جهان، کاربران شبکه‌های اجتماعی بوده‌اند.
در چنین شرایطی، نشر جهان در سال های بیش از پیش به سمت دیجیتالی شدن حرکت کرده است. شاید بزرگترین مزیت انتشار دیجیتال، دسترسی آن به فرصت های درآمد آنلاین باشد. در سال‌های اخیر، صنعت تبلیغات دیجیتال از رسانه های سنتی پیشی گرفته و بیش از نیمی از کل دلاری را که توسط تبلیغ‌کنندگان خرج می‌شود، تصاحب کرده است.
این درحالی‌ست که با کاهش یا حذف رسانه‌های چاپی، ناشران می‌توانند هزینه‌های انتشار را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند.
با این حال، شاید برخی بازار نشر دیجیتال را هنوز در بحث کتاب های دیجیتال محدود بدانیم، درحالی که فقط برخی از رایج ترین نمونه های انتشار دیجیتال موارد زیر هستند:
– مجلات دیجیتال
– خبرنامه‌های آنلاین
– کاتالوگ‌های دیجیتال
– بروشورهای دیجیتال
– روزنامه‌های آنلاین
– وبلاگ‌ها
– کتاب‌های الکترونیکی
بررسی‌ها نشان می‌دهد شیوع ویروس کرونا نیز از جمله مواردی است که دیجیتالی شدن نشر را تسریع کرده است.
بنا بر آمار جمعیت دیجیتال در سراسر جهان در ژوئیه ۲۰۲۲، ضریب نفوذ اینترنت در جهان ۶۲.۵ درصد است که اروپای شمالی با ضریب نفوذ اینترنت ۹۸ درصد در بین جمعیت رتبه اول را دارد. کشورهایی که بالاترین ضریب نفوذ اینترنت را در سراسر جهان دارند، امارات، دانمارک و ایرلند هستند. در نقطه مقابل این طیف، کره شمالی قرار دارد که تقریباً هیچ نفوذ استفاده آنلاین در میان جمعیت عمومی ندارد و در رتبۀ آخر جهان قرار دارد.
بازار نشر دیجیتال در تسخیر کدام کشورها است؟
تا سال ۲۰۲۱، آسیا منطقه‌ای بود که بیشترین تعداد کاربران آنلاین را داشت – بیش از ۲.۸ میلیارد در آخرین شمارش و اروپا با حدود ۷۴۴ میلیون کاربر اینترنت در رتبه دوم قرار داشت.
اما چین، هند و آمریکا از نظر کاربران اینترنت، از همه کشورهای دیگر بالاتر هستند. تا فوریه ۲۰۲۲، چین بیش از یک میلیارد کاربر اینترنت داشت و هند نیز تقریباً ۶۵۸ میلیون کاربر آنلاین داشت. هنوز البته بخش زیادی از جمعیت هر دو کشور آفلاین هستند.
در بحث نشر دیجیتال نیز، آمار statista درخصوص درآمد انتشارات دیجیتال در کشورهای منتخب در سراسر جهان در سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که آمریکا با ۹,۸۶۷ میلیارد دلار در رتبه نخست، ژاپن با ۲,۵۲۱ میلیارد دلار در رتبه دوم، چین با ۲,۲۰۲ میلیارد دلار در رتبه سوم، انگلستان با ۱,۸۴۴ میلیارد دلار در رتبۀ چهارم و فرانسه با ۱,۰۲۸ میلیارد دلار در رتبه پنجم قرار دارد.
حتی پیش‌تر پیش‌بینی شده بود درآمد انتشار کتاب الکترونیکی در آمریکا از ۶.۰۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ به ۶.۹۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ افزایش پیدا کند.
این درحالی‌ست که قاسم خداوردی‌لو، مدیر وقت ارتباط با بخش خصوصی مرکز ملی فضای مجازی در همایش کتاب دانشگاهی و نشر الکترونیک که در اسفند ۹۹ برگزار شده بود، گفته بود: نگاهی به آمار منتشرشدۀ جهانی نشان می‌دهد که وضعیت کتاب دیجیتال در ایران در حال توسعه است، مسئلۀ مهم دیگر این است که در آمریکا به عنوان پیشرفته‌ترین کشور در مصرف کتاب دیجیتال ۲۵ درصد مردم از کتاب دیجیتال استفاده می‌کنند اما در ایران این آمار به زیر یک درصد رسیده است؛ در حالی که طی سالیان قبل این آمار شش دهم درصد بود.
بیشتر بخوانید: چالش‌های قانونی در توسعه نشر الکترونیک
او با بیان اینکه باید به‌گونه‌ای سیاستگذاری شود که این مصرف طبق شاخص‌های جامعه جهانی رشد کند و به بالای ده درصد برسد، توضیح داده بود: دولت و حاکمیت در این زمینه کمک کند اما نکته مهم این است که بخش خصوصی و ناشران باید وارد کار شود تا سهم خود در حوزه کتاب دیجیتال را توسعه دهیم از جامعه جهانی عقب نمانیم.
