آسیب‌های ویروس کرونا هرروز در دنیا در حال افزایش است و این ویروس این روزها ضربات سنگینی به ناشران و کتاب‌فروشی‌های و صنعت نشر قم وارد کرده است که اکثر آنان مجبور به تعطیلی و تعدیل نیرو شده‌اند.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از خبرگزاری تسنیم، با شیوع کرونا ویروس، علیرغم قرنطینه و تعطیلی‌هایی که به بار آورد و با وجود اینکه فرصت مناسبی را برای مطالعه فراهم می‌کرد، اما ازآنجایی‌که فرهنگ کتابخوانی چندان در میان افراد نهادینه نشده است قشر ناشران و کتاب‌فروشان آسیب‌های جبران‌ناپذیری را متحمل شدند که چند ماه پس از ورود کرونا به ایران، با پیگیری‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران، شغل کتاب‌فروشی و ناشران در فهرست مشاغل آسیب‌دیده از بیماری کرونا وارد شد.
یکی دیگر از مسائلی که به مشکلات چرخه صنعت نشر قم دامن زده، نوسانات ارزی و تحریم‌ها است. افزایش هزینه چاپ کتاب، پایین بودن حاشیه سود و گردش مالی سبب ورود آسیب‌های قابل‌توجهی به بیشتر فعالان این صنف شده است تا جایی که برخی از ناشران فعالیت خود را محدود کردند.
قیمت کاغذ در سال‌های اخیر سیر صعودی داشته که قیمت کتاب نسبت به آن افزایش چندانی نداشته است، چراکه اگر کتاب گران شود، مردم دیگر آن را نمی‌خرند و آن را از سبد خرید خود حذف می‌نمایند. از طرفی تصمیمات مطرح‌شده جهت حذف یارانه کاغذ نیز سبب می‌شود مشکلات این اقشار تا چندین برابر افزایش یابد.
همچنین یکی از زیرساخت‌های فرهنگ‌سازی کتابخوانی در خانواده، اختصاص بخشی از سبد خرید ماهانه خانواده به کتاب و مجلات است. اما همه‌گیری کرونا و مشکلات معیشتی که برای مشاغل مختلف به بار آورد، سبب شده قشر زیادی از مردم برای تهیه مایحتاج زندگی خود نیز دچار مشکل شوند و خواسته یا ناخواسته از این مسئله غافل بمانند.
از طرفی هم در یک سال و نیم اخیر، همه‌گیری بیماری کووید۱۹ و محدودیت‌های مربوط به آن و تعطیلی مشاغل ازجمله کتاب‌فروشی‌ها، مشکلات ناشران، کتاب‌فروشان و شرکت‌های پخش را تا چند برابر افزایش داده است، تا جایی که برخی مجبور به تعدیل یا تعطیل کردن فعالیت‌های خود شده‌اند.
تعدیل قابل‌توجه نیروها در ناشران و کتاب‌فروشی‌ها
رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان قم در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، به آسیب‌های این قشر اشاره و اظهار داشت: با شیوع کرونا در سطح جهان، شغل‌ها دچار آسیب شدند و قشر ناشران و کتاب‌فروشان هم آسیب بسیاری دیدند که سبب شد یکسری از همکاران، تعدیل نیرو نمایند.
حمید خرمی با بیان اینکه کاهش نیرو موجب از بین رفتن شغل برخی از افراد می‌شود، افزود: در این مدت کتاب‌فروشان مجبور شدند به فروش مجازی کتاب روی آورند و فروش مجازی به‌اندازه فروشگاه‌های فیزیکی نیاز چندانی به نیرو نداشت و وقتی درآمد ناشر و کتاب‌فروش کم می‌شود چاره‌ای جز تعدیل نیرو ندارد.
وی کرونا را باعث رکود جدی حوزه نشر دانست و خاطرنشان کرد: قرار بود حمایت‌هایی برای صنعت نشر قم از سوی دولت صورت گیرد که تا به امروز هیچ‌کدام از قول‌ها محقق نشده است.
بیشتر بخوانید:
اعلام وصول نکردن ناشران ادامه دارد
کمک به انتشار کتاب با کاغذ دولتی ناشران
اعضای باشگاه های کتابخوانی و بهره مندی از تخفیف ۷۰ درصدی خرید کتاب
عدم‌حمایت دولت ازصنعت نشر قم
رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان قم به وعده پرداخت وام برای حفظ و جذب نیرو اشاره و اذعان کرد: تاکنون هیچ وام و یا حمایتی توسط دولت که سبب ایجاد رضایت همکاران ما شود، صورت نگرفته است.
وی با انتقاد از تدابیر اندیشیده شده برای وام‌های این صنف، یادآور شد: حدود ۱۵۰۰ ناشر کتاب در استان وجود دارد که قریب به ۸۰۰ نفر فعال هستند، اما گفته شده به ۱۰ ناشر وام قرض‌الحسنه بین ۵۰ تا۱۰۰ میلیون تومانی پرداخت می‌شود که این تعداد در مقابل تعداد ناشران فعال استان بسیار ناچیز است.
خرمی از برنامه‌های مطرح‌شده جهت حذف یارانه کاغذ ابراز نگرانی کرد و گفت: سال‌ها بود که کاغذ به‌صورت دولتی داده می‌شد، اما اکنون تصمیماتی برای حذف یارانه کاغذ گرفته شده که اگر این اتفاق رخ دهد، کاغذ در بازار آزاد گران می‌شود.
وی در این خصوص اضافه کرد: درحال حاضر مواد اولیه چاپ گران شده و تولید کتاب برای ناشر گران تمام می‌شود و حذف یارانه کتاب هم مزید بر علت می‌شود که کتاب با قیمتی گران به دست مصرف‌کننده برسد و گرانی یکی از علت‌های کاهش خرید کتاب، توسط افراد است.
رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان قم با اشاره به برگزاری هرساله نمایشگاه‌هایی توسط معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: به دلیل شرایط کرونا، نمایشگاه فیزیکی وجود ندارد ولی نخستین نمایشگاه مجازی در سال گذشته برگزار شد که تاحدودی مسکنی برای حوزه نشر بود.
وی همچنین از برگزاری نخستین نمایشگاه قرآنی مجازی از ۱۱اردیبهشت‌ماه سال جاری خبر داد و گفت: این نمایشگاه تا بیستم اردیبهشت‌ماه ادامه دارد و در روز اول برگزاری آن قریب به ۵۰۰ مرسوله پستی از ناشران قم به سراسر کشور ارسال شد.
انتقاد از تعطیلی کتاب‌فروشی‌ها در ایام محدودیت‌ها
خرمی ارسال رایگان مرسوله‌ها و تخفیف ۲۰ درصدی این نمایشگاه را فرصتی مناسب برای انجام خرید دانست و از وزارت ارشاد به خاطر برگزاری این نمایشگاه‌ها جهت حمایت از ناشران و کتاب‌فروشان تقدیر کرد و اظهار داشت: ای‌کاش حمایت‌هایی هم در بحث وام و تسهیلات، جهت حفظ نیرو انجام می‌گرفت.
وی به تدابیر اندیشیده شده کشورهای پیشرفته دنیا برای حمایت از کتاب‌فروشی‌ها اشاره و عنوان کرد: کشورهایی همچون اتریش و فرانسه کتاب را جزء اولویت یک قرار دادند که کتاب‌فروشی‌ها هم در ایام تعطیلی‌ها باید مثل فروشگاه‌های اقلام ضروری باز باشند، چراکه افراد علاوه بر غذای جسم به غذای روح هم احتیاج دارند.
رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان قم اذعان داشت: در کتاب‌فروشی‌ها تجمع چندانی وجود ندارد و باز بودن آن هیچ ضرری برای کسی ندارد و تعطیلی‌ها حتی فرصت خوبی را برای مطالعه کتاب ایجاد می‌کند، لذا بازگشایی آن‌ها با توجه به تعطیلی‌ها و خانه‌نشینی افراد می‌تواند موجب افزایش مطالعه و خرید کتاب شود.
