«QR code»ها کدها به شکل دو‌بعدی هستند و حجم گسترده‌ای از اطلاعات ناشران را می‌توانند به مخاطبان خود منتقل کنند. انتشارات آوند دانش در این رمزینه ها اطلاعات مختلف کتاب شامل چکیده، طرح جلد، فهرست و شناسنامه را قرار داده است تا مخاطبان قبل از خرید کتاب آگاهانه تر عمل کنند.
به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از ایبنا، امروز صنعت نشر به شکل گسترده ای در حال تغییر است و فناوری‌های نوین و پیشرفته به کمک فعالان آن عرصه آمده‌اند تا با روش هایی آسان و مقرون به صرفه به اطلاعات مورد نیاز خود دست پیدا کنند. QR code یا رمزینه یکی از این روش ها است که با داده های عددی، اطلاعات بیشتری در اختیار مخاطبان قرار می دهد.
این طرح برای اولین بار روی کتاب علوم سیاسی دامیز که از تازه ترین عناوین منتشر‌شده انتشارات آوند دانش است پیاده شد. به همین بهانه با مهدی عمرانلو، مدیر انتشارات آوند دانش به گفت و گو نشستیم تا کمی بیشتر درباره اجرای طرح QR code روی کتاب‌های این انتشارات، نحوه اجرا، مزایا و کارکردهای آن بدانیم.
-جناب عمرانلو درباره تجربه استفاده از QR code برای معرفی کتاب‌ها توضیح دهید.
طرح QR code توسط انتشارات آوند دانش در سری کتاب‌های دامیز در حال اجرا است و با توجه به بازخوردها انتظار می رود که در آینده این طرح گسترش بیشتری داشته باشد. در این طرح مخاطبان می توانند با اسکن این رمزینه‌ها اطلاعات جزئی هر کتاب را شامل طرح جلد، چکیده، شناسنامه، فهرست و… به شکل به‌روز دریافت کنند.
مزایا و ویژگی‌های استفاده از این طرح در نشر چیست؟
استفاده از فناوری QR code از سه زاویه و سه دیدگاه حمایت شده است که اثرگذاری اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی طرح را توجیه می کند. این زاویه‌ها شامل زاویه شرایط اجتماعی، زاویه دید مشتری و زاویه دید تولیدکننده است. از دیدگاه اجتماعی باید گفت که شناخت از رمزینه‌های QR code نسبت به گذشته بیشتر شده است؛ جامعه به ویژه نسل جوان به عنوان مخاطبان اصلی کتاب ها، دیدگاه و درک بهتری از این کدها دارند و بستر را برای استفاده از آن‌ها فراهم می کنند.
در گذشته همه تصور می‌کردند که با اسکن QR code فقط می‌توان به محتوای آن کد دسترسی داشت اما امروز همه می دانند که اگر تصویر کد را در گالری موبایل ذخیره کنند به راحتی می توانند از داخل هر اسکنری، تصویر را به برنامه بیاورند و به محتوای کد دسترسی پیدا کنند. QR code دسترسی ساده و آسانی دارد و جامعه به‌خصوص مخاطبان کتاب به آن خو گرفته‌اند.
از سوی دیگر ما شاهد هستیم که محدودیت‌های کرونا جامعه را بیشتر به سمت رفتارهای مجازی سوق داد و ارتباطات فیزیکی را کمرنگ تر کرد. البته کرونا اثرات ماندگاری هم به همراه داشت؛ به نحوی که بخش بزرگی از جامعه به این نحوه و سبک زندگی عادت کردند و امروزه ترجیح بر آن است که بدون مراجعه حضوری دسترسی بهتری به محتوای کتاب ها ایجاد شود.
در این QR code چه ویژگی‌هایی پیش‌بینی شده است؟
رمزینه هایی که ما تولید کرده ایم قابل ویرایش اند و دسترسی به نسخه پیدیاف را فراهم می کنند. قبلا اگر می خواستیم کتابی را معرفی کنیم به لینک یک سایت ارجاع می‌دادیم که در آن سایت اطلاعات اضافه هم وجود داشت. فردی که دنبال کتاب بود در نهایت یک پاراگراف یا کمی بیشتر درباره کتاب مطلب پیدا می کرد.
اما در این رمزینه ها که به فایل پیدیاف چکیده کتاب متصل اند، بخش قابل توجهی از اطلاعات هدایتگر و حاوی مطالب اصلی کتاب در دسترس است؛ از جمله فهرست و نمایه‌های انتهای کتاب به انضمام صفحات متعددی از بخش‌های مختلف کتاب که حس تورق کتاب در قفسه کتابفروشی را برای مخاطب ایجاد می کند. در واقع مخاطب این فرصت را دارد تا با کیفیت متن، سرفصل ها و نحوه توزیع مطالب آشنا شود و انتخاب منصفانه تری داشته باشد.
زاویه دید مشتری مزیت دیگر QR code بود که به آن اشاره کردید، در این زمینه بیشتر توضیح دهید.
علاوه بر شرایط اجتماعی حاکم و آشنایی بیشتر مخاطبان از دیدگاه مشتری اولاً امکان انتخاب منصفانه تر کتاب فراهم است، زیرا مخاطب می تواند دسترسی بهتری به محتوا داشته باشد و آگاهانه تر تصمیم بگیرد. از سوی دیگر هم رسانی کتاب را برای او تسهیل می کند زیرا می تواند به راحتی فایل پیدیاف را دانلود کند بدون اینکه به صفحات وب ارجاع داده شود و مستقیماً همان پیدیاف را برای دوستانش در شبکه های اجتماعی مختلف به اشتراک بگذارد.
علاوه بر آن، چون فایل پیدیاف است می تواند لینک فعالیت داشته باشد و اگر مخاطبی تصمیم به خرید داشت، روی لینک کلیک کند و مستقیم به صفحه خرید کتاب وارد شود و بدون سردرگمی کتاب را بیابد و خریداری کند.
آیا این اطلاعات قابل تغییر هستند؟
بله. چون این رمزینه ها حرفه‌ای و قابل ویرایش اند و با رمزهای رایگان یک بار مصرف روی سایت ها تفاوت دارند، ناشر این امکان را دارد که دائماً اطلاعات به‌روز‌شده کتاب را به آن‌ها اضافه کند. اگر این کدها امروز اسکن شود به اطلاعات قیمت امروز کتاب، آدرس کنونی فروشگاه، ویرایش جدید و پیدیاف امروز دسترسی پیدا می‌کنید.
در عین حال اگر یک سال یا چند ماه بعد دوباره همین کد را اسکن کنید، اگر ویرایش جدیدی از کتاب آمده باشد، اطلاعات ویراست جدید را دریافت می‌کنید، اگر قیمت کتاب نوسان داشته باشد، قیمت جدید را می بینید، اگر لینگ وب‌گاه تغییر کرده باشد، لینک جدید را دریافت می کنید و اگر نشانی فروشگاه تغییر کرده باشد، نشانی های جدید را می بینید.
در واقع ما با رمزینه ای مواجه هستیم که اگرچه ثابت است و روی نسخه فعلی کتاب چاپ می شود اما طی سال های بعد هم می‌توان آن را اسکن کرد و به اطلاعات به‌روز کتاب دسترسی پیدا کرد و از این جهت می تواند حس اطمینان خوبی برای مشتری ایجاد کند که همواره از طریق این کد به یک اطلاعات و داده های به‌روز از کتاب و ناشر متصل است.
گفتید که زاویه سوم، دید ناشر است. در این زمینه برایمان توضیح دهید.
علاوه بر مزایای ذکرشده، ناشر می تواند از طریق این کد به صورت دائمی با مخاطب خود صحبت کند و اطلاعات به‌روز را در اختیارش بگذارد و به همه مخاطبان بالقوه خود پیام دهد. اینکه ناشر می‌تواند لینک بگذارد و مخاطب خود را همواره به نقطه درستی از دسترسی کتاب هدایت کند مزیت بزرگی است. علاوه بر همه این موارد، برای تسهیل هم‌رسانی کتاب، این کدهای حرفه‌ای امکان گزارش‌گیری را برای ناشر فراهم می‌کند.
این درحالی است که در QR codeهای غیرحرفه ای و رایگان این امکان نیست. در سرویس‌های حرفه‌ای بین المللی، این گونه است که ناشر می تواند گزارشی از مجموع اسکن‌هایی که از رمزینه‌ها شده است، داشته باشد. از سوی دیگر می تواند برای ناشران پیام های خوبی در حوزه مارکتینگ و نگرش آن‌ها به آینده داشته باشد زیرا می توانند آمار خوبی از میزان اسکن QR code، نوع دستگاه (تلفن همراه، تبلت یا کامپیوتر)، و زمان اسکن به دست آورند. این اطلاعات می‌تواند برای بازاریابی کتاب ها مفید باشد، زیرا در سبدی از فهرست کتاب های ناشر، ناشر به ازای رمزینه هر تک کتاب می تواند یک گزارش جداگانه داشته باشد.
بیشتر بخوانید: تمدید مهلت ثبت نام دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران
و در پایان فکر می کنید اجرای این طرح می تواند توسط سایر ناشران هم اجرایی شود و مزایای آن برای جامعه نشر ایران چه می‌تواند باشد؟
در الگوریتمی که آوند دانش این رمزینه ها را به کار گرفته است مزایای مختلفی برای ناشر و خریدار کتاب و مصرف‌کننده حاصل می شود که می‌تواند این طرح را به الگویی برای استفاده سایر ناشران تبدیل کند.
اگر این ایده خلاقانه را سایر ناشران هم به کار بگیرند، در کنار هم می توانند یک جامعه از QR codeها را ایجاد کنند که منبع مناسبی برای دسترسی مستقیم به اطلاعات محتوای کتاب‌ها است، نه اینکه فقط به فهرستی از عناوین کتاب‌ها با یک‌سری اطلاعات خام دسترسی داشته باشد. با اجرای گسترده این طرح می توانیم از فرایند اشتراکی استفاده از QR codeها بهتر بهره بگیریم تا هم مخاطب بیشتری داشته باشیم و هم اینکه همه ناشران از بازخوردهای آن استفاده کنند.
