اهل بهاری و دلت میخواهد در کنار تناوری درختان تثبیت شدهات همیشه جوانههایی برای رستن و شکوفههایی تا میوه شدن داشته باشی؛ به رسم و کسبت عاشقی و راه برایت با رسیدن تمام نمیشود؛ اجاق دلت حریف تمام بادهای خزانی و رگبارهای زمستانیست. باغبان که باشی دلت برای باغچه خود و باغ همسایه و جنگل به یک اندازه میسوزد و مظلمهای اگر داری از روی تعصب است.
خوشحالیم که فرصتی پیش آمده تا به رسالت رسانهایمان در راه پوشش هر چه بیشتر صنعت چاپ کشور بپردازیم و میزبان سخنان عضوی از اعضای خانواده و ثلاثه چاپ باشیم که در سراسر پهنه ایرانمان سختکوشانه علمداری این ابرصنعت را عهده دارند.
بهارستان
چاپخانه بهارستان به سال ۱۳۷۶ به صاحب امتیازی پدر بنده در شهرستان بجنورد آغاز به کار کرد. من از همان سالهای نوجوانی در خدمت وی با چاپ انس گرفتم و در عمده رستههای آن کارآزموده شدم. چاپخانه بهارستان در گام نخست با یک دستگاه کوئیکمستر تکرنگ، یک ملخی و دستگاه برش کار خود را آغاز کرد. ما از همان ابتدا پوشش سایر نیازهای چاپی شهرستان را مدنظر قرار دادیم و با همان دستگاههای ابتدایی و با توسل به فن و هنر چاپ؛ رشتهای که عاشقش بودیم، در هر سه بخش نشر، بستهبندی و تبلیغات به کار پرداختیم.
فن و هنر
ما در بهارستان دائماً مستقبل تغییر و نوزایی بودیم و از زحمت و مرارت جوانه زدن با عشق به ثمر رسیدن، ابایی نداشتیم، دیدگاه و ایدئولوژی ما به شکلی بود که بتوانیم در برابر هر سفارش چاپی جواب مثبت دهیم و آن را به شکل حرفهای و باکیفیت به مشتریانمان تحویل دهیم که این نگرش روزبهروز بر کیفیت کار ما افزود و بهارستان را مجهز و مجهزتر کرد.
بنده همیشه بخش مهم کار چاپ را ایده و طراحی آن میدانم و از همین رو به شکل تخصصی به این حوزه پرداختم و اکنون به عنوان طراحی شناخته شده در صنف کاری خود فعالیت میکنم. ما به پشتوانه هنر طراحی و فن چاپ مجموعه کارهای بزرگ و سفارشهای چالشبرانگیز متعددی را برای مشتریان داخلی و بعضاً خارجی به انجام رساندهایم و از این لحاظ رزومهای قوی و کارنامهای پربار را برای چاپ بهارستان مهیا کردهایم.
چاپخانه ما در حوزه مشاوره، طراحی و چاپ در رستههای نشر و بستهبندی و تبلیغات فعالیت میکند و علاوه بر آن در چاپهای خاصی چون سیلک اسکرین و تامپو یا بالشتکی هم فعالیت داشته و کارهای منحصربهفرد و حرفهای را در این حوزه به انجام رسانده است.
کارهای چاپی سازمانها و ادارات مختلف در سطح استان، سفارشهایی برای صنایع عظیمی چون پتروشیمی و تولید سیمان کشور، کارهای نفیس حوزه نشر، طراحی و چاپ بستهبندیهای خاص در حوزههای مواد غذایی و بالاخص بستهبندی شیرینی و شکلات و محصولات آرایشی-بهداشتی، چاپ لیوانهای یکبار مصرف، تهیه و تولید محصولات معمول در حوزه هدایای تبلیغاتی، چاپ ملزومات کمپینهای تبلیغاتی و انتخاباتی و همچنین چاپ لیبل (به صورت شیت)، عمده خدمات ما در بهارستان را تشکیل دادهاند.
بهاری نو
ما در سال ۱۳۹۷ ساختمان جدیدی را به قصد توسعه بیشتر کار تهیه و تجهیز کردیم. در مکان جدید ضمن تغییر سایز دستگاههای چاپیمان برای پوشش بهتر به کارها، یک دستگاه اتومات طلاکوب را هم به مجموعه الحاق کردیم که در استان بیمانند است و کمک حال ما در تولید کارهای نفیس و خاص چاپی شده است.
بهارستان علاوه بر چاپخانه مرکزی خود که در بجنورد واقع است، یک دفتر پذیرش سفارش نیز در جزیره کیش دارد و به این طریق به پوشش بازارهای فرا استانی نیز دست زده است. ما همچنین سفارشهای متعدد چاپی از همسایگان ایران در شرق و شمال کشور داشته و داریم که بر کیفیت و هنر بهارستان در حوزه چاپ صحه میگذارند.
خاطرم هست که پوستر این کار نیز که طراحی انتزاعی مربوط به بستهبندی یک آبنبات تولید داخل بود، در لابی تالار رودکی نصب و به نمایش گذاشته شد و چشم چاپچیان عیارشناس زیادی را به خود جذب کرد.
بنده به عنوان کارشناس و متخصص در طراحی و چاپ در دورههای مختلف جشنواره چاپ استان انتخاب شده و مقام اول را کسب کردهام و به سال ۱۳۹۶ نیز نمونه چاپی ما در جشنواره چاپ آن سال -که در تالار رودکی برگزار شد- جزو آثار برگزیده و تحسین شده بود و همردیف تولیدات بهترین و مجهزترین چاپخانههای کشور قرار گرفت. خاطرم هست که پوستر این کار نیز که طراحی انتزاعی مربوط به بستهبندی یک آبنبات تولید داخل بود، در لابی تالار رودکی نصب و به نمایش گذاشته شد و چشم چاپچیان عیارشناس زیادی را به خود جذب کرد.
راهاندازی خط پاکتسازی و خط تولید جعبههای شیرینی و فستفود نیز گامهای اندیشه شده برای ادامه کار چاپ بهارستان در سال آتی هستند. ما تکه زمینی را در شهرک صنعتی بجنورد تهیه کردهایم که کار ساخت آن بهزودی آغاز و بسترساز تولیدات صنعتی چاپ بهارستان خواهد شد.
سدهای تولید، ترمزهای انگیزه
یکی از گلههای ثابت و قدیمی ما چاپخانهداران متعصب بر کیفیت، بحث قیمتشکنی همکاران است. باید توجه داشت که از یک جایی به بعد شکستن قیمت صرفاً با کاهش کیفی کار همراه خواهد بود و سببساز یک رقابت ناسالم و آسیب رساننده میشود.
مجموعهای که امروز با قیمت پایین به کار چاپ میپردازد ضمن ورشکست کردن خود و لکهدار کردن نام چاپخانهاش بهعنوان یک مجموعه بیکیفیت، سفارشدهنده استانی را نیز از کیفیت کار چاپخانههای بومی دلسرد کرده و بانی خروج سفارشهای چاپی از استان میشود و ما را نیز به عنوان یک مجموعهی متعهد از گردونه رقابت حذف کرده و به این شکل روشنکننده آتشی دامنگیر میشود که دود آن به چشم سایر فعالان صنعتی استان میرود.
مشکل دیگری که بخشی از آن نیز از مورد فوقالذکر نشئت گرفته، موضوع خروج سفارشهای چاپی از استان است. بسیاری از سازمانها و ادارات و شرکتهای دولتی و خصوصی به شکل مستقیم و بی هیچ نظارت و ابایی سفارشهای چاپی خود را به مشهد، همدان و یا پایتخت گسیل میکنند و این در حالی است که توانایی چاپ سفارش آنان با کیفیتی برابر در خود استان وجود دارد اما این دوستان به هر دلیل پرداخت هزینههای بالاتر برای چاپ و حمل و نقل را متحمل میشوند و حاضر نیستند کمکحال چاپخانهی تلاشگر و ترقیجوی شهر خود باشند!
به نظر من برای جلوگیری از این کار باید اداره مالیات شهرستان هنگام بازرسی دفاتر حساب این مجموعهها، فاکتور سفارشهای چاپی آنان به خارج از استان را مورد جریمه مالیاتی قرار دهد.
متأسفانه اداره ارشاد ما در بجنورد از قدرت بالایی برخوردار نیست و نمیتواند برای مسائلی چون خروج سفارشهای چاپی از استان کار خاصی انجام دهد و بیشتر فعالیت آن در حوزه چاپ مختص به برگزاری جشنواره سالانه چاپ میشود که در دوره پیش نیز یکی از ضعیفترین جشنوارهها را برگزار کرد و باعث نارضایتی بسیاری از فعالان رستهی چاپ در استان شد.
بنده جزو کسانی بودم که در چند دوره قبل به عنوان دستاندرکار در این مراسم فعالیت داشتم؛ ما به همراه دیگر دوستان فعال صنف چاپ به شکلی منظم جلساتی برگزار میکردیم و برای سایر بخشهای جشنواره چاپ از انتخاب برگزیدگان و پیشکسوتان تا انتخاب مدعوین برنامهریزی انجام میدادیم و این اتفاقی بود که کمبود آسیبرسان آن در هفتمین جشنواره چاپ استان خراسان شمالی به وضوح احساس شد.
جناب محسن یگانه کاری به عنوان دبیر بیست و دومین جشنواره صنعت چاپ کشور از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در هفتمین دوره جشنواره چاپ و نشر خراسان شمالی حضور یافتند اما سایر بخشهای این رویداد بهصورت فرمالیته برگزار شد و بیبرنامگی در آن موج میزد.
ما اکنون در بجنورد پنج چاپخانه فعال داریم و اینچنین نگاه تبعیضآمیزی جز اینکه باعث دلسردی و تسری ناامیدی بین فعالان شود و سود دیگری ندارد.
علاوه بر این آنچه بیش از همه باعث دلزدگی دوستان شد نگاهی انحصاری و غیر مدلل نسبت به برگزیدگان این دوره بود. در عین ناباوری بهجز انتخاب پیشکسوت امسال که به گمانم راه گریزی از آن نبود، بقیه جوایز منحصراً به یک مجموعه تعلق گرفت که چنین رویکردی از انصاف به دور بود و اصل شایستهسالاری را زیر سؤال برد. ما اکنون در بجنورد پنج چاپخانه فعال داریم و اینچنین نگاه تبعیضآمیزی جز اینکه باعث دلسردی و تسری ناامیدی بین فعالان شود و سود دیگری ندارد.
خاطرم هست که در دورههای پیشین به هر مجموعه گفته میشد که یک یا دو نیروی زبده و متخصص خود را معرفی کند و در سایر بخشها هم به همین شکل برخورد میشد تا جشنواره چاپ بهانهای برای امیدبخشی و تزریق انگیزه به فعالان و زحمتکشان این صنعت در استان بجنورد باشد.
در چنین وضعیتی که بحرانها و مشکلات در صف ایستادهاند، دلخوشی بسیاری از فعالان کمسود حوزه چاپ استانهای کوچک و حاشیهای، دیده شدن در چنین رویدادهایی است که آنهم به لطف دوستان با نفوذ از این زحمتکشان دریغ شده و آه سردی را از نهاد فعالان کمتوقع چاپ بجنورد برآورده است. امیدوارم دیگر هرگز شاهد چنین جفایی در حق شایستگان هنرمند و صنعتگر این خطه نباشیم و چاپ بهارستان هم در بهار چاپ بجنورد شکوفا و مثمر باشد.
منتشر شده در شماره ۲۱۹ نشریه چاپ و نشر / آبانماه ۱۴۰۱